شوک آنافیلاکسی یا آنافیلاکسی یک واکنش آلرژیک شدید و بالقوه تهدیدکننده زندگی است که به سرعت پس از مواجهه با یک آلرژن رخ می‌دهد. این واکنش می‌تواند طی چند دقیقه تا چند ساعت پس از تماس با ماده آلرژی‌زا بروز کند. در ادامه به بررسی علائم، علل، و راه‌های درمان شوک آنافیلاکسی پرداخته شده است.
علائم آنافیلاکسی می‌توانند بسیار شدید و به سرعت پیشرفت کنند. برخی از علائم شامل:
علائم پوستی:
علائم تنفسی:
علائم قلبی و عروقی:
علائم گوارشی:
علائم عمومی:
آنافیلاکسی می‌تواند توسط عوامل مختلفی تحریک شود، از جمله:
غذاها:
نیش حشرات:
داروها:
لاتکس:
ورزش:
آنافیلاکسی یک وضعیت اورژانسی است که نیاز به درمان فوری دارد. مراحل درمان شامل:
تزریق اپی‌نفرین (آدرنالین):
تماس با اورژانس:
استفاده از داروهای کمکی:
درمان‌های حمایتی:
اجتناب از آلرژن‌ها:
حمل دستگاه خودتزریقی اپی‌نفرین:
آگاهی و آموزش:
پوشیدن دستبند یا گردنبند پزشکی:
يک واكنش سريع و حاد آلرژيک بوده و يكي از دلهره آورترين فوريت هاي پزشكي است كه والدين ممكن است با آن روبرو شوند. دکتر فرهت میگوید اين شوك زماني آغاز مي شود كه سيستم ايمني بدن يک ماده بي خطر را به عنوان يک خطر جدي شناسايي كرده و به آن پاسخ شديد بدهد، كه موجبِ آزاد شدن هيستامين و برخي مواد شيميايي ديگر مي شود. در این مقاله به بررسی شوک آنافیلاکسی میپردازیم .
✓ نبض سريع يا ضربان قلبِ نامنظم
✓ ورم كردن پوست، لب ها، گلو، زبان يا صورت
✓ خس خس كردن يا مشكلات حاد تنفسي
✓ كهير بصورت موضعي يا منتشر
✓ سرگيجه، غش كردن، عدم هوشياري
✓ گيجي، تكلم نامفهوم
✓ تعرق و رنگ پريدگي شديد پوست، قرمزي پوست، يا رنگ آبي پوست
✓ تهوع، استفراغ، دل پيچه، اسهال
نشانه ها شوك آنافيلاكتيك (آنافیلاکسی یا همان شوک آلرژی) معمولا ظرف دو ساعت (و گاهي اوقات طي چند دقيقه) پس از قرار گرفتن در معرض ماده ظاهر مي شوند.
مواد آلرژي زاي مختلفي وجود دارند كه ممكن است باعث بروز اين مساله شوند؛ اما موارد زير معمول ترين آنها هستند:
بادام زميني، ساير آجيل ها (از قبيل گردو يا بلارد)، نرم تنان صدف دار (از قبيل ميگو و خرچنگ)، ماهي، شير و انواع تخم پرنده ها معمول ترين عامل هاي بروز اين شوك هستند، هرچند هر نوع غذايي مي تواند منجر به بروز واكنش حاد آلرژيك شود. اگر آلرژي هاي غذايي به صورت ارثي در خانواده شما وجود دارند، كودک شما ممكن است بيشتر در خطر ابتلا به اين نوع آلرژي باشد. داروهاي خانواده پني سيلين و همچنين آنتي بيوتيك معروف آموكسي سيلين
گزيدگي و نيش حشرات (خصوصا زنبورها مانند زنبور عسل، زنبور زرد، زنبور قرمز، زنبور وحشي و مورچه هاي قرمز و كارگر)
مواد نگهدارنده و رنگ هاي خوراكي (مانند زردچوبه)
لاتكس (كه معمولا بصورت پودري است كه در تجهيزات پزشكي مثل داخل دستكش ها بكار مي رود)
از نظر دکتر احمد شاه فرهت در صورتي كه كودک شما مشكل تنفسي دارد يا ناگهان بيهوش شده است، سريعا با اورژانس تماس بگيريد. او را دراز بخوابانيد و پاهايش را بالاتر بياوريد تا خطر بروز شوك كمتر شود. سعي كنيد با صحبت با او و حفظ خونسردي تان، او را آرام نگه داريد.
✓ نكته: اگر او مشكل تنفس يا بلع دارد به او آنتي هيستامين ندهيد، زيرا ممكن است موجب خفگي بشود.
پزشک احتمالا با تزريق اپينفرين (كه واكنش را ظرف چند دقيقه متوقف ميكند) او را در همان محل درمان خواهند كرد. اپينفرين موجب مي شود كه تپش قلب قوي تر شود، ماهيچه هاي مسير دستگاه تنفسي شل و ريلكس شوند، تورم كاهش پيدا كند و جريان خون در رگ ها بهبود يابد تا در نتيجه جريان خون به اندام هاي حياتي همچون قلب و مغز افزايش يابد.
اورژانس كودک شما را به بيمارستان خواهند برد كه در آنجا معاينه مي شود و بواسطه احتمال بروز واكنش هاي تاخيري، كودک تحت مراقبت قرار خواهد گرفت. كودک تحت مراقبت قرار خواهد گرفت و ممكن است به بخش ايمونولوژي و آلرژي منتقل شود.
بهترين پيشگيري آن است كه از همه مواد آلرژي زاي شناخته شده و همين طور موادي كه معمولا موجب بروز واكنش هاي حاد آلرژيك مي شوند، دوري كرد.
اگر گزيدگي يا نيش حشرات موجب بروز آلرژی شده است، به كودک خود كمك كنيد جايي را براي بازي انتخاب كند كه حشرات موذي در آن نباشند. نبايد به اسپري هاي دفع حشرات اكتفا كنيد؛ اين اسپري ها، زنبورها و مورچه ها را دور نخواهد كرد.
اجازه ندهيد كودكتان در بيرون از خانه پابرهنه بدود. بسياري از كودكان زماني گزيده مي شوند كه روي يك حشره گزنده يا نيش دار پا مي گذارند.
اگر كودک شما يك واكنش حاد آلرژيک داشته است، پزشک به شما توصيه ميكند يكEpiPen به همراه داشته باشيد: يک وسيله تزريق كننده شبيه به خودكار كه از اپينفرين پر شده است. اين دستگاه براي استفاده در مورد كودكاني كه 15 تا 30 كيلوگرم وزن دارند، طراحي شده است، و تنها با نسخه پزشک داده مي شود.
اطمينان از اينكه هر كسي كه از كودک شما مراقبت مي كند (پرستار، معلم، خویشاوندان) در مورد آلرژي كودک شما اطلاع داشته و دقيقا مي داند كه در صورت بروز واکنش بايد چه كاري انجام دهد.
و در نهايت، اگر كودک شما يک واكنش حاد همانند آنافيلاكسي یا همان آنافیلاکسی را تجربه کرده است حتما بايد يك دستبند هشداردهنده پزشكي (ممكن است بتوانيد از داروخانه ها تهيه كنيد) به او بپوشانيد، كه در موارد اورژانسي مي تواند اطلاعات لازم را در اختيار فرد ارائه دهنده خدمات پزشكي قرار دهد.
آنافیلاکسی یک واکنش آلرژیک شدید و خطرناک است که نیاز به شناخت و درمان فوری دارد. با شناخت علائم و انجام اقدامات مناسب می‌توان از عوارض جدی و حتی مرگ جلوگیری کرد. اگر شما یا فردی که می‌شناسید در معرض خطر آنافیلاکسی هستید، مهم است که اقدامات پیشگیرانه را رعایت کنید و همیشه آماده برخورد با این وضعیت اورژانسی باشید.
.png){kind=icon}
