کولیک در نوزادان: علل، داروها و شرایط درمان

کولیک در نوزادان یک وضعیت شایع است که با گریه‌های شدید و بی‌وقفه در نوزادان سالم و خوب‌تغذیه شناخته می‌شود. این وضعیت معمولاً در سه ماه اول زندگی رخ می‌دهد و می‌تواند برای والدین نگران‌کننده و استرس‌زا باشد. در ادامه به بررسی علل، داروها و شرایط درمان کولیک در نوزادان پرداخته شده است.

علل کولیک در نوزادان

علت دقیق کولیک هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما چندین نظریه وجود دارد که به توضیح این وضعیت کمک می‌کنند:

1. مشکلات گوارشی:

   • گاز معده و روده: وجود گاز زیاد در دستگاه گوارش نوزاد می‌تواند باعث درد و ناراحتی شود.
   • رفلاکس معده به مری: برخی نوزادان ممکن است از رفلاکس معده به مری رنج ببرند که می‌تواند باعث درد و گریه شود.

2. حساسیت یا آلرژی:

   • آلرژی غذایی: حساسیت یا آلرژی به پروتئین‌های موجود در شیر گاو یا مواد غذایی دیگر که از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل می‌شود.

3. سیستم عصبی نابالغ:

   • سیستم عصبی در حال توسعه: سیستم عصبی نوزادان هنوز به طور کامل توسعه نیافته است و ممکن است به تحریکات خارجی واکنش‌های شدید نشان دهد.

4. عوامل محیطی:

   • استرس و تحریک بیش از حد: نوزادانی که تحت تأثیر استرس یا تحریکات محیطی زیاد قرار می‌گیرند ممکن است بیشتر دچار کولیک شوند.

داروها و درمان‌های کولیک

درمان کولیک معمولاً شامل تغییرات در شیوه‌های تغذیه و مراقبت از نوزاد و استفاده از داروها و روش‌های طبیعی است. برخی از درمان‌ها و داروهای موثر شامل موارد زیر هستند:

1. تغییرات در شیوه تغذیه:

   • تغذیه منظم: تغذیه نوزاد در فواصل منظم و کوچک‌تر به جای وعده‌های بزرگ می‌تواند کمک‌کننده باشد.
   • تغییر در رژیم غذایی مادر: اگر مادر شیر می‌دهد، تغییرات در رژیم غذایی او مانند حذف محصولات لبنی، کافئین، و غذاهای آلرژی‌زا ممکن است کمک کند.

2. داروهای ضد گاز:

   • سایمتیکون: یک داروی ضد گاز است که می‌تواند به کاهش گاز معده و روده کمک کند.

3. پروبیوتیک‌ها:

   • لاکتوباسیلوس روتری: برخی مطالعات نشان داده‌اند که پروبیوتیک‌ها می‌توانند به کاهش علائم کولیک کمک کنند.

4. روش‌های طبیعی و خانگی:

   • ماساژ شکم: ماساژ ملایم شکم نوزاد به صورت دایره‌ای می‌تواند به تسکین درد و کاهش گاز کمک کند.
   • حمام گرم: حمام گرم می‌تواند به آرامش نوزاد و کاهش درد کمک کند.
   • قرار دادن نوزاد در حالت عمودی: بعد از تغذیه، نوزاد را به مدت 20-30 دقیقه در حالت عمودی نگه دارید تا به جلوگیری از رفلاکس کمک شود.
   • استفاده از پستانک: مکیدن پستانک می‌تواند به آرامش نوزاد کمک کند.

5. تکنیک‌های آرامش‌بخش:

   • صداهای آرامش‌بخش: صداهای آرامش‌بخش مانند صدای ماشین لباسشویی، جاروبرقی یا صدای سفید (white noise) می‌تواند به تسکین نوزاد کمک کند.
   • حرکت‌های ملایم: تکان دادن ملایم نوزاد، حرکت دادن او در یک تاب یا استفاده از کالسکه می‌تواند به آرامش نوزاد کمک کند.

مشاوره پزشکی

در صورت عدم بهبود علائم با استفاده از روش‌های خانگی و طبیعی، یا در صورت بروز علائم نگران‌کننده مانند استفراغ مداوم، کاهش وزن، تب یا تغییر در الگوی خواب و تغذیه نوزاد، مشاوره با پزشک ضروری است. پزشک ممکن است توصیه‌های دارویی و تغذیه‌ای خاصی ارائه دهد و ارزیابی‌های لازم را انجام دهد.

کولیک دردی است که روده ها یا روده بزرگ نوزاد را در بر می گیرد. نوزاد این درد را در سه ماهه اول زندگیش تجربه می کند.

علت نفخ در کودکان چیست؟

از نظر دکتر فرهت کسی به درستی نمی داند اما نظریه های مختلفی در این باره وجود دارد. معقول ترین نظریه این است که روده های نوزاد هنوز به طور کامل رشد نیافته است و بنابراین در قبال حرکت موادغذایی و هوا در درونشان بسیار حساس بوده و این جریان در آنها ایجاد درد می کند.

علایم نفخ در کودکان چیست؟

• طول گریه نوزاد ممکن است بین 15 دقیقه تا چندین ساعت متغیر باشد. در این مدت آرام کردن او کار دشواری است.

• همان طور که گریه می کندٰ. ممکن است با دفع گاز و مدفوع نوزاد آرام شود.

• گریه های شدید و منظم بخصوص به هنگام عصر، که بدین سبب "کولیک عصر" نامیده می شود.

• این نوع گریه از حدود 2 هفتگی نوزاد آغاز می شود.پس هر گریه قبل از هفته دوم تولد نشانه نفخ نیست. در نوزادان نارس هم در ماه اول تولد کولیک وجود ندارد و گریه های ماه اول آنها قطعا علت دیگری دارد.

چه زمانی نفخ برطرف می شود؟

معمولا بین سن 10 تا 12 هفتگی نوزاد متوقف می شود. پزشکان به آن کولیک سه ماهه اول می گویند، چون اغلب بعد از این سن دیگر متوقف می شود. اما گاهی ممکن است نوزاد تا چهار ماهگی هم به آن دچار شود.

چگونه می توان باعث کاهش نفخ  در نوزاد شد؟

آروغ گرفتن نوزاد می تواند موثر باشد، چون بدین ترتیب میزان هوایی که در روده ها وجود دارد کم می شود و در نتیجه دل درد نوزاد هم کاهش می یابد. اگر نوزاد را با شیشه شیر می دهید، در طول شیردهی شیشه را طوری بگیرید که او اصلا هوا نخورد. می توانید سرشیشه مخصوص ضد نفخ خریداری کنید. دقت کنید که سوراخ سر شیشه خیلی هم ریز نباشد، زیرا سوراخ خیلی ریز سر شیشه باعث می شود او برای مکیدن شیر نیروی بیشتری و برای خوردن آن نیز زمان طولانی تری را صرف کند که این مساله موجب اذیت نوزاد می شود. همچنین این مساله باعث می شود که او طی مک زدن زیاد هوای بیشتری هم ببلعد.

درمان دارویی نفخ نوزاد

دکتر فرهت میگوید بله، چند دارو موجود است که حتما با نظر پزشک باید مصرف شود؛ از جمله قطره هایی وجود دارد که شامل دایمتیکن می باشند. این ماده اجازه نمی دهد محتویات درون شکم گاز تولید کنند. دقت کنید نباید داروهایی را که برای کودکان بزرگتر یا افراد بزرگسال تجویز می شوند به نوزاد داد مگر اینکه پزشک تجویز کرده باشد.

نوزادم یکسره در حال گریه کردن است  ، آیا می تواند علت آن مواد غذایی باشد که خورده ام؟

بله ممکن است. خوردن مرکبات یا نوشیدن آب آنها توسط مادر در نوزادی که از شیر مادر تغذیه می کند، ممکن است باعث ایجاد نفخ شود. نوشیدن شیر گاو توسط مادر هم ممکن است باعث این امر شود.

درمان تکمیل کننده:

• لالایی و صدای موزیک ملایم

• استفاده از حرکت نرم گهواره

• پیچیدن با یک پارچه، گذاشتن پارچه گرم زیر شکم نوزاد

• ماساژ دادن بدن نوزاد با روغن بچه معمولا او را آرام می کند، اما اگر نوزاد حساسیت پوستی داشته یا بیمار باشد، باید از این کار اجتناب کرد.

• نتیجه‌گیری

  کولیک در نوزادان یک وضعیت شایع است که می‌تواند باعث نگرانی و استرس والدین شود. با استفاده از روش‌های مختلف تغذیه، داروها و تکنیک‌های آرامش‌بخش، می‌توان به کاهش علائم کولیک کمک کرد و نوزاد را آرام‌تر نگه داشت. در صورت عدم بهبود با روش‌های خانگی، مشاوره با پزشک ضروری است تا بهترین راهکارهای درمانی برای نوزاد شما مشخص شود.