گوش کردن به حرفهای کودک:

گوش کردن به حرف‌های کودک از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و نقش مهمی در رشد عاطفی، اجتماعی و شناختی او دارد. با گوش دادن فعال و توجه به حرف‌های کودک، می‌توانید به او احساس ارزشمندی بدهید و اعتماد به نفس او را تقویت کنید. در ادامه به بررسی اهمیت گوش کردن به حرف‌های کودک و روش‌های موثر برای این کار پرداخته شده است.

اهمیت گوش کردن به حرف‌های کودک

1. تقویت ارتباطات: گوش دادن فعال به حرف‌های کودک باعث تقویت ارتباطات بین والدین و کودک می‌شود و به ایجاد یک رابطه مثبت و محکم کمک می‌کند.
2. افزایش اعتماد به نفس: وقتی کودک می‌بیند که حرف‌هایش شنیده و جدی گرفته می‌شوند، اعتماد به نفس و احساس ارزشمندی او افزایش می‌یابد.
3. توسعه مهارت‌های زبانی و ارتباطی: گوش کردن به کودک به او کمک می‌کند تا مهارت‌های زبانی و ارتباطی خود را تقویت کند و بهبود بخشد.
4. فهم بهتر نیازها و احساسات: با گوش دادن به حرف‌های کودک، والدین می‌توانند نیازها و احساسات او را بهتر درک کنند و به موقع به آن‌ها پاسخ دهند.
5. حل مشکلات: با گوش دادن به مشکلات و نگرانی‌های کودک، والدین می‌توانند راه‌حل‌های مناسبی ارائه دهند و به او کمک کنند تا با مشکلات خود بهتر مواجه شود.

روش‌های موثر برای گوش کردن به حرف‌های کودک

1. ایجاد زمان و مکان مناسب:

   • محیطی آرام و بدون مزاحمت فراهم کنید تا کودک بتواند راحت و بدون حواس‌پرتی صحبت کند.
   • زمانی را برای گفت‌وگو با کودک اختصاص دهید و نشان دهید که حرف‌های او برای شما اهمیت دارد.

2. توجه کامل:

   • هنگام گوش کردن به کودک، تمام توجه خود را به او اختصاص دهید و از کارهای دیگر خودداری کنید.
   • تماس چشمی برقرار کنید و با حرکات سر و بیان صورت نشان دهید که به حرف‌های او گوش می‌دهید.

3. گوش دادن فعال:

   • از تکنیک‌های گوش دادن فعال مانند تکرار یا بازتاب دادن حرف‌های کودک استفاده کنید تا نشان دهید که حرف‌های او را به درستی درک کرده‌اید.
   • سوالات باز بپرسید تا کودک بتواند احساسات و افکار خود را بهتر بیان کند.

4. صبر و تحمل:

   • صبور باشید و به کودک اجازه دهید تا حرف‌هایش را بدون قطع کردن بیان کند.
   • اگر کودک زمان بیشتری برای بیان افکارش نیاز دارد، به او فرصت دهید.

5. پاسخ مناسب:

   • به حرف‌های کودک با دقت پاسخ دهید و نشان دهید که حرف‌های او برای شما اهمیت دارد.
   • به جای ارائه راه‌حل فوری، به کودک کمک کنید تا خودش راه‌حل مناسبی برای مشکلاتش پیدا کند.

6. احترام به احساسات:

   • احساسات کودک را جدی بگیرید و به او نشان دهید که احساساتش معتبر و قابل احترام هستند.
   • از جملاتی مانند "من می‌فهمم که تو ناراحتی" یا "احساست برای من مهم است" استفاده کنید.

آیا کودکان شما درخواست هایتان را نمی شنوند؟ اگر این طور است،به خاطر ضعف شنوایی آنها نیست، بلکه نشانه بی توجهی آنها به حرفهای شما است. آنها تا هنگامی که صدای تان به حدی بلند شود که احساس کنند خیلی جدی هستید به این کار ادامه می دهند.

• چگونه به حرفهای کودکمان گوش کنیم؟

- با آنها گفتگو کنید. هر روز وقتی را به این کار اختصاص دهید. حتی اگر این وقت فقط پنج دقیقه هنگام خوابیدن کودک باشد. مدت زمان صحبت کردن می تواند متغیر باشد اما جای آن باید در برنامه روزانه شما مشخص باشد.

- مدتي را را برای صحبت کردن قرار دهید. وقتی کودک با شما می خواهد صحبت کند یا به طور غیر شفاهی اشاره می کند که چیزی او را آزار می دهد، در اسرع وقت به طور خصوصی با او خلوت کرده و یا برای صحبت کردن با او قرار بگذارید. بخصوص برای کودکان خردسال، بهترین وقت همان موقع است. دکتر فرهت میگوید اگر مجبورید وقت گفتگو را به تأخیر بیاندازید وقت خاصی را مشخص کنید: الان وقت مناسبی نیست، ولی امشب درست بعد از جمع کردن ظرف های شام می تونیم توی اتاقت صحبت کنیم.

توجه:بعد از تعیین قرار بد قولی نکنید.

-به حرف هایش توجه کنید. به بقیه افراد خانواده بگویید که مزاحم شما نشوند. به یک جای خلوت و ساکت بروید و طوری عمل کنید که انگار تا ابد می خواهید گوش کنید.

- شما سر صحبت را باز کنید. گاهی شروع صحبت برای کودکان مشکل است.

- به کودک اجازه صحبت کردن بدهید. وقتی صحبت را آغاز کردید از مهارت های خود استفاده کنید تا مکالمه را زنده نگه دارید.

افراد بالغ معمولا تمایل دارند راه حل هایی پیشنهاد دهند و حتی برای کودکان نطق کنند. در برابر این وسوسه ها مقاومت کنید.

از پرسش ها برای افزایش اعتماد کودک و به حرف کشیدن او استفاده کنید «بعدش چی شد؟»،«اون چی گفت؟» 

- تماس چشمی برقرار کنید: از آنجایی که حواس کودکان به آسانی پرت می شود، اطمینان حاصل کنید که هنگام صحبت کردن، به شما نگاه می کنند. شاید این مهمترین عامل در پیروی کودک از دستورات یا گوش دادن به شما باشد.

نشان دهید که منظور شما از تلاقی نگاه چیست. این روش را از طریق یک بازی به کودک بیاموزید: چند متر دورتر از هم بنشینید و به چشمهای هم نگاه کنید، هر کس زودتر به اطراف نگاه کند بازنده است. اگر کودکتان از نگاه کردن به چشمان شما می ترسد یا احساس ناراحتی می کند، به او بیاموزید تا به دهان یا تمام صورت شما نگاه کند. گاهی برای جلب توجه یک کودک لازم است

-تماس جسمی با او داشته باشید. به آرامی دستتان را روی شانه اش بگذارید و یا در صورت لزوم، دوتا دستتان را روی شانه هایش قرار دهید و با ملایمت صورتش را به طرف خود نگاه دارید. فقط گاهی از این روش استفاده کنید و بکوشید به استفاده از آن عادت نکنید. برای کودکان بزرگتر هر چیزی بیش از، یک اشاره کوچک، با دست بر شانه اش،ممکن است به جای جلب توجه، به یک رویارویی بدون ثمر بیانجامد. وقتی کودک هنگام صحبت به شما نگاه می کند ،برای این کار او را تشویق کنید و بگذارید بداند که از او راضی هستید. بعدها در صورتیکه علاوه بر نگاه کردن به شما، از دستورات نیز پیروی کرد، او را تحسین کنید.

- آرام و محکم صحبت کنید. اگر معمولا هنگامی که کاری از کودکتان می خواهید صدایتان را بلند می کنید، کودک می آموزد تا هنگامی که صدایتان را به حداکثر نرسانده اید، به شما بی توجهی کند. اگر متوجه شدید صدایتان لحظه به لحظه بلندتر می شود، صبر کنید، یک نفس عمیق بکشید، به چشمهای کودک خیره شوید، با آهستگی و بسیار شمرده سخن بگویید. بگویید، « علی، ( با یک مکث بین هر کلمه در حالی که به هم نگاه می کنید )، من . . . ازت . . . می خوام . . . لباسهات رو . . . همین حالا . . . جمع کنی . . . و توی . . . کمد . . . بگذاری.

 - از جملات پرسشی اجتناب کنید

- با جملات ساده صحبت کنید.از کلماتی که کوکتان آنها را نمی فهمد استفاده نکنید. ساده و روشن حرف بزنید. پرچانگی نکنید. دستورات و توضیحات طولانی ممکن است باعث فراموش شدن بخش های اصلی صحبت تان شود. از نظر دکتر احمد شاه فرهت نوجوانان برای به یادآوردن سرنخ های اطلاعات شفاهی، توانایی محدودی دارند. گفتگوهای کوتاه و ساده، همراه با یک عکس العمل طبیعی بهتر از یک سخنرانی طولانی ،درک و به خاطر سپرده می شود.

- احساستان را به کودک بگویید. دکتر فرهت میگوید بدون آنکه به طور مستقیم از کودک انتقاد کنید، به او بگویید که در مورد اعمال و رفتارش چه احساسی دارید. برای مثال، «برای اینکه خودت تخت را مرتب نمی کنی ،واقعا ناراحتم.» یا «وقتی به موقع خونه نمیای واقعا نگران می شم». اگر از جملاتی استفاده کنید که به جای کودک به خودتان اشاره کند، می توانید از انتقاد،سرزنش یا حمله کردن به کودک بپرهیزید ،هم چنان احساسات را به طور مؤثری بیان کنید.

نتیجه‌گیری

گوش کردن به حرف‌های کودک نقش بسیار مهمی در رشد و توسعه او دارد. با استفاده از روش‌های موثر گوش دادن، می‌توانید ارتباطات خود را با کودک تقویت کنید و به او کمک کنید تا احساس ارزشمندی و اعتماد به نفس بیشتری پیدا کند. ایجاد محیطی مناسب، توجه کامل، گوش دادن فعال، صبر و تحمل، پاسخ مناسب و احترام به احساسات کودک از جمله روش‌هایی هستند که می‌توانند به بهبود کیفیت گوش دادن به حرف‌های کودک کمک کنند.