مراقبت نوزاد در منزل

مراقبت نوزاد در منزل

زمان استحمام نوزاد

نيازي نيست که بلافاصله بعد از زايمان نوزاد را حمام کرد زيرا ورنيکس نبايد از بدن نوزاد پاک شود. ورنيکس براي نوزاد خطري ندارد و بعد از چند روز به طور خود به خود از بين خواهد رفت. دکتر فرهت میگوید ورنيکس باکتريها را از بين مي برد و پوست نوزاد را در برابر باکتريها محافظت مي کند. از نظر دکتر احمد شاه فرهت تنها دليل اينکه بعد از زايمان نوزاد بايد حمام شود اين است که خون و مدفوع را از بدن نوزاد پاک کند. نوزاد بيمار را نبايد بعد از زايمان حمام کرد. اگر چه اين يک امر مهم است که همه ي مادران حمام کردن نوزادشان را بايد بعد از ترخيص شدن بياموزند. استحمام نوزاد با شامپو بچه براي حمام کردن و جداسازي ميکروبها و باکتريها مناسب است. مطمئن باشيد اتاق يا مکاني مناسب و گرم براي خشک کردن نوزاد بعد از حمام است. خلاصه اينکه بهتر است خون و مدفوع بوسيله پارچه تميز و مرطوب و يا پنبه پاک شود. و نوزادان تا افتادن بند ناف حمام نشوند.

• مدفوع نوزاد

از نظر دکتر احمد شاه فرهت در چند روز اول مدفوع نوزاد به شکل مکونيوم يا قيري شکل مي باشد. بعد از 5 روز رنگ مدفوع بايد از سبز به زرد تغيير يابد و در آخرين روزهاي هفته بايد به رنگ زرد باشد. مدفوع نوزاد بعد از شيرخوردن بايد به رنگ زرد باشد. مدفوع نوزاد بعد از شيرخوردن بايد به رنگ زرد و سفت باشد و نبايد بوي نامطبوعي داشته باشد. بعضي از نوزادان هر روز بعد از هر وعده شيرخوردن مدفوع مي کنند ولي بعضي ديگر از نوزادان ممکن است در طول چندين روز مدفوع نکنند.

• تعداد دفعات عوض كردن نوزاد در طول روز

يک نوزاد طبيعي در طول روز 6 بار بايد عوض شود. اگر نوزاد در طول روز کمتر از 6 بار نياز به عوض کردن داشته باشد بايد متوجه اين باشيم که شير کافي دريافت نکرده است و به طور کامل تغذيه نشده است. و براي اينکه بدانيم شير کم دريافت کره و يا شير مادر کافي است نوزاد رابايد وزن نماييم.

• ضرورت شيردهي نوزاد توسط مادر

مزاياي بسيار زيادي براي مادر و نوزاد در شيردهي وجود دارد به خصوص شيردهي انحصاري با شيرمادر. نوزادان نارس که وزن بالاي دو کيلو دارند با شيرمادر تغذيه مي شوند و نوزادان با وزن 1500 تا 2000 گرم با پستان مادر ولي با حمايت پرستاري تغذيه مي شوند و در صورت مشکلات در تغذيه از راه دهان از راه هاي ديگر از جمله فنجان يا تغذيه با سوند استفاده مي شود.

• مراقبت از بندناف

بندناف بعد از زايمان مرطوب است و اين بافت مرده  قسمت مناسبي براي رشد باکتريها مي باشد. بندناف از نيم ساعت بعد قطع شدن در زودترين فرصت ممکن خشک مي شود. هيچگونه نيازي به استفاده از آنتي بيوتيک نيست. اگر بندناف بعد از 24 ساعت مرطوب و نرم ماند يا بوي بد داشت بايد آن را از نظر عفونت بررسي و درمان کرد. بندناف را نبايد بانداژ کرد. معمولا بندناف بين يک تا دو هفته بعد از زايمان مي افتد.

• كم كردن وزن بعد از تولد

نوزادان در روزهاي اول تولد به علت  کاهش حجم مايع و احتمالا دريافت کم شير وزن خود را از دست مي دهند. دکتر فرهت میگوید بعد از اينکه شير مادر در روزهاي 3 تا 5 توليد شد وزن نوزاد زياد مي شود. اکثر نوزاداني که باشير مادر تغذيه مي شوند وزن از دست رفته شان را در روز 7 دوباره به دست خواهدن آورد. اين وزن کم کردن  براي نوزادان طبيعي است و نشانه هيچ گونه خطري نيست. نوزاد طبيعي بيشتر از 10% وزن تولدش را از دست مي دهد.

• ضرورت وزن كردن روزانه نوزاد

نوزاد طبيعي بايد در زايشگاه و سپس در روزهاي 3 و 5 تولدش وزن شود. در درمانگاه در هر ويزيت بايد وزن شوند و بعد از هفته اول معمولا 25 گرم روزانه وزن مي گيرند. و اگر ماهيانه کمتر از 500 گرم وزن بگيرد بايد بررسي شود.

• پوشش نوزاد

بيش از حد گرم کردن  و يا سرد کردن نوزاد خطرناک است. اگر درجه حرارت 26-22 درجه سانتي گراد باشد. از نظر دکتر احمد شاه فرهت معمولا نوزاد بايد يک پيراهن نخي و يک شلوار نخي داشته باشد. اگر هواي اتاق سرد باشد بايد از کلاه و در صورت لزوم از جوراب استفاده کرد. لباسها نبايد خيلي تنگ باشند. لباس نوزاد بايد به گونه اي باشد که نوزاد در آن احساس راحتي کند و گرم باشد. در بعضي مواقع يک پتوي شمي براي پوشش از پا تا بندناف نوزاد نيز لازم است.

• ترشحات واژن در نوزادان نرمال است؟

بله- بسياري از نوزادان دختر داراي ترشحات  سفيد، موکوسي در هنگام تولد مي باشند. که ممکن است در بعضي از نوزادان براي چند هفته طول بکشد.  بعضي از ترشحات ممکن است به صورت خوني باشد که يک امر طبيعي است و به دليل قطع  هورمون هاي مادري بعد از تولد نوزاد مي باشد.

• داشتن سينه هاي بزرگ در نوزادان

هم نوزادان دختر و هم نوزادان پسر در هنگام تولد داراي سينه هاي بزرگ مي باشند. که علت آن هورمونهايي از طرف مادر به جنين است. سينه هاي بزرگ طبيعي است و ممکن است چندين ماه به طول بيانجامد. دکتر فرهت میگوید بعضي از اين سينه ها  شير هم ترشح مي کنند. بسيار مهم است که نبايد سينه ها را فشار داد که باعث انتشار عفونت در سينه که در نتيجه عاملي جهت آبسه هاي عفوني در سينه مي شوند.

• تحريک شدن آلت نوزاد پسر

در همه نوزادان پسر ممکن است آلت آنها تحريک شود. حتي ممکن است بيضه هاي نوزادان پسر تازه متولد شده بزرگتر از ديگر نوزادان باشد و علت آن ترشح هورمونها است که اين علائم پس از چند ماه از بين مي رود.

• به عقب كشيده شدن پوست زيرين آلت نوزاد

معمولا پوست ختنه گاه به قسمت پوست چسبيده و نبايد براي تميز کردن کشيده شود. هيچ گونه دليل پزشکي براي ختنه کردن همه ي نوزادان پسر در دوره نوزادي وجود ندارد، اما اگر قرار است ختنه شوند توصيه مي شود بعد از 24 ساعت باشد و نوزاد نارس نباشد و سالم باشد و بيماري خونريزي دهنده در نوزاد و خانواده وجود نداشته باشد.