حقايق جالب درباره مغز | گهوارک

حقايق جالب درباره مغز | گهوارک

0 دیدگاه 29 مهر 1398 چاپ خبر بازدید: 7413
بزرگ بودن مغز انسان

میانگین وزن مغز یک فرد بالغ 3/1 تا 4/1 کیلوگرم است. حدودا 80 درصد از محتوی جمجمه انسان را مغز فرا گرفته است و مابقی آن از میزان یکسانی خون و مایع نخاعی انباشته شده است به بیانی دیگر حجم مواد انباشته شده در جمجمه انسان...

اندازه مغز انسان

مغز انسان

میانگین وزن مغز یک فرد بالغ 3/1 تا 4/1 کیلوگرم است. حدودا 80 درصد از محتوی جمجمه انسان را مغز فرا گرفته است و مابقی آن از میزان یکسانی خون و مایع نخاعی انباشته شده است به بیانی دیگر حجم مواد انباشته شده در جمجمه انسان با گنجایش بطری دو لیتری آب معدنی برابری می کند.

 

نقش چین خوردگی های مغز در هوش انسان

سطح مغز انسان از شیارهای عمیقی در هم پیچیده شده و از فرورفتگی ها (Sulci) و برآمدگی هایی (Gyri) تشکیل شده است. این سطح غشای مغزی خوانده شده و حدود 100 بیلیون نورون یا سلول عصبی در آن وجود دارد. این ساختار پیچیده به مغز امکان می دهد تا در فضایی کوچک بیشتر فشرده شده و در نتیجه قدرت پردازش آن افزایش پیدا کند.

 

روند کوچک شدن مغز

مطالعات نشان می‌دهند مغز انسان از پنج هزار سال پیش تا کنون در حدود 150 سانتی متر مکعب کوچکتر شده است که این میزان با 10 درصد از کل حجم مغز برابری می‌کند. تاکنون دلیلي براي این کاهش حجم مغز مشخص نشده اما برخی بر این باورند این کاهش حجم با افزایش کارایی مغز ارتباط داشته است. برخی دیگر بر این باورند که به دلیل عدم نیاز به فک های مقاوم برای جویدن مواد غذایی سخت، جمجمه انسان کوچک تر شده است.

 

انرژی خوار بودن مغز انسان 

انرژی خوار بودن مغز انسان 

مغز که تنها دو درصد از وزن بدن را تشکیل می‌دهد در حدود 20 درصد از اکسیژن و 25 درصد از گلوکز خون را مصرف میکند. این میزان مصرف انرژی باعث بحث هایی درميان دانشمندان شده تا دریابند چه ماده غذایی منجر به تکامل یافتن مغز بزرگ در انسان شده است. در ابتدا گوشت به عنوان عامل آغاز این تکامل انتخاب شد اما به دلیل غیر قابل اتکا بودن این منبع غذایی دانشمندان گیاهان غنی از انرژی را به عنوان ماده غذایی انتخاب کردند که باعث تکامل یافتن مغز انسان و بزرگ شدن آن شده است. تغییرات آب و هوایی، نیاز محیطی و رقابتهای اجتماعی از دیگر نظریه‌ها برای توضیح بزرگ شدن مغز هستند.

 

نورون ها بیشترين سلول های مغز

نورون ها تنها 10 درصد از مغز انسان را تشکیل می‌دهند. بقیه سلول های مغزی که بیش از نیمی از وزن مغز را به خود اختصاص داده اند سلول های Glia نام دارند. در گذشته عصب شناسان معتقد بودند این سلول ها برای در کنار هم نگاه داشتن نورون ها در مغز قرار دارند اما مطالعات جدید نشان داده اند که نقش این سلول ها محافظت و ایجاد ایمنی برای رشد و عملکرد سیناپس ها می باشد.

 

مغز، باشگاهی خصوصی

ساختاری از سلول ها در سیستم خونی مغز که دیواره خونی- مغزی نام دارد كه تنها به چند مولکول اجازه ورود به بخش اصلی سیستم عصبی یعنی مغز را می‌دهد. مویرگ هایی که تغذیه مغز را به عهده دارند در کنار سلول هایی که به یکدیگر چسبیده‌اند از ورود مولکول های بزرگ جلوگیری می‌کنند، البته تنها پروتئین های ویژه ای اجازه دارند مواد غذایی و مواد دیگر مورد نیاز مغز را به داخل ببرند. این دیواره با وجود مراقبت از مغز می‌تواند از ورود داروهای حیاتی به مغز نیز جلوگیری کنند. تنها راهی که تا کنون توانسته است ورود داروها از میان این مانع مغزی امکان پذیر سازد فناوری نانو بوده است. در مطالعاتی که در سال 2009 در رابطه با درمان سرطان انجام گرفته بود ، دانشمندان توانستند نانو ذرات ویژه ای را از میان این دیواره عبور داده و به دیواره تومور های سرطانی اتصال دهند. داروهای شيميایی همراه با فناوری نانو در آينده‌ای نزديك درمان كننده تومورهای مغزی خواهند بود.

 

شكل اوليه مغز 

شکل اولیه مغز انسان

پایه های مغز در اولین روزهای شکل گیری جنین بنا گذاشته می شوند. سه هفته پس از شکل گرفتن جنین لایه ای از سلولهای بنیادین که صفحه عصبی نام دارد شکل گرفته و به لوله ای عصبی تبدیل می شود. این نسج در واقع سیستم مرکزی عصبی را به وجود می آورد. لوله عصبی از ابتدایی ترین مراحل رشد جنین شکل گرفته و از دیگر بخشها متمایز می شود و شکل گیری نورونها و دیگر سلولها نیز از سه ماهه دوم آغاز خواهد شد. چین خوردگی های مغز بسیار دیر آغاز می شود و در 24 هفتگی تعداد بسیار کمی از این چین خوردگی ها بر روی سطح مغز ديده می شود.

 

تكامل نيافته بودن مغز

نقطه اوج رشد ماده خاکستری مغز به دوران بلوغ انسان متعلق است و در دوران نوجوانی و با گسترش بخشهای قدامی مغز که با قضاوت و تصمیم گیری در ارتباط هستند تکامل بیشتری پيدا خواهند كرد. مطالعات نشان داده اند بخشهایی که با عملکرد چندگانه انسان در ارتباط است تا 16 یا 17 سالگی به طور کامل تکمیل نمی شوند و بسیاری از دیگر توانایی های مغز تا 20 سالگی به تکامل می رسند.

 

تغيير هميشگی در مغز

دانشمندان دریافته‌اند كه مغز در شرایط مختلف توانایی تشکیل دادن نورونهای جدید را دارد و مغز می تواند در دوران بزرگسالی نیز اتصالات جدید نورونی بسازد. همچنین تحقیقات بر روی مدیتیشن نشان داده است با تمرین شدید مغز میتوان ساختار و عملکرد آنرا تغییر داد.

 

يكسان بودن تقريبی مغز زنان و مردان

درست است که هورمون های زنان و مردان بر روی گسترش مغز تاثیرات متفاوتی دارد و تا کنون تفاوتهایی در زمینه شیوه های احساس درد، تصمیم گیری های اجتماعی و کنار آمدن با فشارهای روحی میان زنان و مردان کشف شده است ، اما در واقع بیشترین بخش مغز و قدرت مغزی زنان و مردان با یکدیگر یکسان اند. مطالعاتی که در زمینه تفاوت های جنسیتی انجام گرفته نشان می دهند 78 درصد از تفاوتهای جنسیتی گزارش شده نزدیک به صفر یا بسیار کوچک بوده اند. همچنین این مطالعات شایعات موجود در رابطه با توانایی های مختلف جنسیت های متفاوت را رد کرده است.