آسم یک بیماری مزمن است که راه‌های هوایی را ملتهب و باریک می‌کند، موجب تولید مخاط بیش از حد شده و به سختی تنفس منجر می‌شود. آسم در کودکان می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله عوامل ژنتیکی، محیطی و آلرژیک بروز کند. شناسایی و مدیریت آسم در کودکان اهمیت زیادی دارد چرا که می‌تواند بر کیفیت زندگی آن‌ها تأثیر بگذارد.

چگونگی ایجاد آسم در کودکان

آسم ممکن است در اثر ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی ایجاد شود. کودکانی که والدین یا خویشاوندان نزدیکی دارند که آسم دارند، بیشتر مستعد ابتلا به آسم هستند. علاوه بر این، عوامل محیطی مانند قرار گرفتن در معرض دود سیگار، آلودگی هوا، قالیچه‌ها و حیوانات خانگی می‌توانند به تحریک راه‌های هوایی و بروز آسم کمک کنند.

نشانه‌های شناسایی آسم در کودکان

نشانه‌های آسم در کودکان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تنگی نفس
• خس‌خس سینه یا ویزینگ
• سرفه مکرر، به ویژه در شب یا زود صبح
• مشکلات تنفسی که پس از فعالیت بدنی بروز می‌کند

تشخیص آسم

تشخیص آسم معمولاً با یک بررسی پزشکی کامل و بررسی سابقه پزشکی خانواده آغاز می‌شود. پزشک ممکن است از آزمایش‌های تنفسی مانند اسپیرومتری برای سنجش عملکرد ریه‌ها استفاده کند. در کودکان خیلی کوچک که نمی‌توانند این آزمایش‌ها را انجام دهند، تشخیص ممکن است بر اساس علائم و نشانه‌ها صورت گیرد.

درمان آسم

درمان آسم ممکن است شامل استفاده از داروهای کنترل‌کننده و داروهای مورد نیاز برای تسکین علائم حاد باشد. درمان‌های رایج شامل:

• اینهیلرهای کورتیکواستروئیدی: برای کاهش التهاب و تورم در راه‌های هوایی.
• برونکودیلاتورها: اغلب به صورت اسپری تنفسی برای باز کردن راه‌های هوایی و تسهیل تنفس استفاده می‌شود.
• داروهای ضد التهاب: مانند لوکوترین مهارکننده‌ها که می‌توانند به کنترل علائم طولانی‌مدت کمک کنند.

بيماري هاي قلبي کودکان

اگر کبودي کودک علیرغم دریافت اکسیژن 100% هم چنان ادامه داشته باشد  بیماری قلبی  مطرح می گردد. ناهنجاریهای مادرزادی قلب در موارد حاد منجر به بروز نارسایی قلبی ميگردد. علائم نارسایی قلبی قریب الوقوع در شیرخواران عبارتند از: تندي تنفس، تنگی نفس هنگام تغذیه، افزايش ضربان قلب، تعریق، بیقراری، تحریک پذیری، ت

غذیه ضعیف، عفونتهای  تنفسی  مکرر و کبد بزرگ مي باشد.
معمولا در نارسایی قلبی شیرخواران ادم ندارند. علائم نارسایی قلبی قریب الوقوع در کودکان با سن بالاتر شامل افزایش وزن، ادم، تعادل مثبت مایعات (بیشتر بودن دریافت مایعات نسبت به دفع مایعات)، خس خس سينه، افزايش ضربان قلب، تندي تنفس، افزایش کبودي لب ها و تنگي نفس، کبد بزرگ می باشند. در کودک مبتلا به بیماری قلبی هدف از مراقبت پرستاری ، کاهش نیاز به اکسیژن و افزایش عرضه اکسیژن است پس اقدامات زیر را انجام دهيد:
1) فعالیت کودک نبایستی کاملاً محدود گردد. به منظور ارتقاء تکامل کودک و هم چنین پیشگیری از بار اضافی قلب، فعالیت کودک در حدی تنظیم شود که از خستگی وی جلوگیری شود. از بازی های غیرفعال مانند نقاشی، بازی با عروسک و ... در صورت عدم تحمل فعالیت استفاده شود.
2) تغذیه کودک را در دفعات مکرر و با حجم کم و کالری زیاد برنامه ریزی نمود تا از خستگی کودک هنگام تغذیه جلوگیری شود.
3) مراقبت های پرستاری بگونه ای برنامه ریزی شوند که امکان استراحت کافی کودک فراهم و از برهم زدن خواب کودک خودداری شود
4) بیماران مبتلا به بیماری سیانوتیک  قلب  دچار حملات ناگهانی کبودي لب ها (Cyanotic Spell) می گردند. در چنین حالتی در صورتی که شیرخوار است بایستی وی را در وضعیت سجده (Knee-chest position) و در صورتی که کودک است در وضعیت چمپاتمه (Squatting position) قرار داد. این کار سبب کاهش بازگشت وریدی از اندام ها و در نتیجه کاهش بار قلب می گردد.
5) نیازهای کودک را به موقع و فوری فراهم كنيد تا از  گریه کودک  و کاهش اکسيژن پیشگیری شود.

داروهای مهارکننده آنژيوتاسيون (کاپتوپریل، انالاپریل):

این داروها با اتساع عروق سبب کاهش بار قلب می گردد. بایستی کودک را از نظر تعادل مایعات و الکترولیت ها و کاهش فشارخون تحت نظر قرار داد.

داروهای دیژیتال (دیگوکسین، لانوکسین ...):

ماكسيمم دوز درمانی دارو در کودکان 1 ميليگرم است. در صورتی که میزان داروی تجویز شده بیش از این مقدار بود قبل از اقدام به دادن دارو، مقدار دارو مجدداً با پزشک مربوطه چک گردد
پيش از دادن دارو تعداد ضربان قلب کنترل شود. در صورتی که تعداد ضربان قلب کمتر از 100- 90 ضربان در دقیقه است بایستی از دادن دارو خودداری کرده و به  پزشک  اطلاع داد.
همیشه بایستی علائم مسمومیت با دیژیتال ها را تحت نظر قرار داد: بی اشتهایی، تهوع، استفراغ، گیجی، ضعف عضلانی، سردرد و آریتمی قلبی. در صورت بروز این علائم، قبل از دادن دوز بعدی دارو با پزشک در مورد ادامه یا قطع دارو مشورت شود
اگرکودک تحت درمان با دیورتیکها است سديم و پتاسيم سرم، وزن روزانه کودک در طی دوره درمان با دیورتیک ها کنترل شود. در صورت مشاهده موارد غیرطبیعی با پزشك مشورت شود.
اگر کودک تحت درمان با ایندومتاسین قرار دارد میزان انفوزیون دارو بایستی تنظیم شود و از نظر علائم توقف تنفسي، کاهش فشار خون، تنگي نفس، تشنج و کاهش ضربان قلب تحت نظر قرار گیرد و در صورت بروز هر یک از این علائم پزشک را در جريان بگذاريد.

مدیریت آسم

مدیریت آسم همچنین شامل اجتناب از محرک‌های آسم، مانند دود سیگار، مواد آلرژی‌زا و آلودگی‌های هوا است. آموزش به کودکان و والدین آن‌ها در مورد چگونگی استفاده صحیح از داروها و شناسایی نشانه‌های بروز حمله آسم نیز بخش مهمی از مدیریت این بیماری است.

مداخلات زودهنگام و درمان مناسب ضروری است تا از تأثیر آسم بر سلامت و توانایی‌های فیزیکی کودکان جلوگیری کند و به آنها امکان دهد زندگی فعال و سالمی داشته باشند.