مصرف الکل در دوران بارداری می‌تواند عواقب جدی و دائمی برای جنین داشته باشد. الکل به راحتی از جفت عبور کرده و می‌تواند تأثیرات مخربی بر رشد و توسعه جنین داشته باشد. عوارض ناشی از مصرف الکل در دوران بارداری به طور کلی تحت عنوان اختلالات طیف الکل جنینی (Fetal Alcohol Spectrum Disorders, FASD) طبقه‌بندی می‌شوند که شامل موارد زیر است:

۱. سندرم الکل جنینی (Fetal Alcohol Syndrome, FAS)

این شدیدترین شکل اختلالات طیف الکل جنینی است. نشانه‌ها شامل:

• نقص‌های مادرزادی: تغییر در ساختار صورت، مانند چشم‌های فاصله‌دار، پیشانی کوتاه و باریک، و بینی کوتاه.
• مشکلات رشدی: رشد ضعیف قبل و بعد از تولد.
• نقایص عصبی: کاهش هوش، مشکلات توجه، حافظه ضعیف، و دشواری‌های یادگیری.

۲. اختلالات رشدی الکلی

این اختلالات ممکن است شامل ویژگی‌های جسمی کمتر شدید نسبت به FAS باشند اما همچنان می‌توانند شامل مشکلات رفتاری و یادگیری باشند.

۳. اختلال رفتاری/عصبی ناشی از الکل

کودکان ممکن است ویژگی‌های ظاهری ناشی از تأثیر الکل را نشان ندهند اما دچار مشکلات رفتاری و عصبی مانند مشکلات توجه، اختلال در رفتار و مشکلات حرکتی شوند.

۴. عوارض زایمان زودرس و سقط جنین

مصرف الکل می‌تواند خطر زایمان زودرس و سقط جنین را افزایش دهد.

۵. مشکلات طولانی‌مدت

کودکان متولد شده از مادرانی که در دوران بارداری الکل مصرف کرده‌اند ممکن است در طولانی مدت با مشکلاتی مانند اختلالات رفتاری و عاطفی، مشکلات تعامل اجتماعی و اشتغال، و سوء مصرف مواد مواجه شوند.

مادراني که طي دوران بارداري خود 4 تا 5 بار در هفته ليوان مشروبات الکلي مي‌نوشند ممکن لست باعث ناباروري فرزند پسر خود شوند.

گرچه اين موضوع به اثبات رسيده است که مصرف الکل در دوران بارداري بسيار مضر بوده و مي تواند آسيب هاي فراواني به جنين بزند تحقيقات اخير نيز بار ديگر جنبه اي ديگر از اين مشکلات را نشان داده است.

محققان گفته اند كه مصرف 4 تا 5 ليوان مشروب در هفته طي دوران بارداري کشنده اسپرماتوزوييدها در جنين پسر است و ميزان اسپرم اين افراد در 20 سالگي کمتر از ميزان اسپرم‌ها در ديگر افراد بوده و کمتر از يک‌سوم است.

طبق اين تحقيقات که مشروح آن در مجله Human Reproduction منتشر شده است،

بررسي روي 347 پسر 18 تا 21 ساله نشان داده است آناني که مادرانشان عادت به مصرف الکل در طول بارداري داشته‌اند در مقايسه با آن دسته که مادر هايشان مصرف الکل را کنار گذاشته بود، ميزان اسپرم و کيفيت اسپرماتوزوييدهايشان پايين‌تر بود.

پیشگیری و توصیه‌ها

• پرهیز کامل از الکل: بهترین راه برای جلوگیری از FASD پرهیز کامل از مصرف الکل در دوران بارداری است.
• مشاوره و حمایت: زنانی که مشکل مصرف الکل دارند باید قبل از بارداری به دنبال کمک و مشاوره باشند.

مصرف الکل در دوران بارداری هیچ سطح امنی ندارد و حتی مصرف مقادیر کم نیز می‌تواند بر جنین تأثیر بگذارد. در نتیجه، بهترین کار برای حفاظت از سلامت جنین، پرهیز کامل از الکل در طول دوران بارداری است.