پیش از آنکه نوزاد پا به جهان بگذارد، باید محیط مناسبی برای او فراهم کنید. این موجود کوچک برای رشد و نمو به فضایی امن و متناسب با توانایی هایش نیاز دارد تا بتواند با آرامش خیال به کشف و بررسی دنیای نو بپردازد و به تدریج مستقل شود.
با آماده کردن اتاق نوزاد، ورود او را به جمع خانواده غنیمت می‌بخشیم. بهتر است پیش از تولدش این کار را در آرامش، صبر و با فکری باز انجام بدهیم. زیرا نوزاد ما برای اینکه احساس امنیت کند و مفهوم نظم را درک کند در سال اول زندگی باید فضا و محیطی ثابت داشته باشد. او قرار است در چه فضایی بزرگ شود ؟ به اتاقی که برایش در نظر گرفتید بروید، به صداها گوش بدهید، در صورت امکان اتاق او را رو به فضای سبز انتخاب کنید تا آوای پرندگان و خش خش برگ ها را بشنود. اگر هم چنین امکانی ندارید، حتماً فضای آرامی را برایش در نظر بگیرید. برای درک بهتر آنچه کودکان حس خواهند کرد در رختخوابش دراز بکشید. آیا نور مستقیمی به صورتتان می‌تابد ؟ اگر می‌تابد باید چاره ای بیندیشید. اتاق را بررسی کنید. در آن بخزید، بلغزید، چهار دست و پا راه بروید و ببینید وقتی او خزیدن را آغاز می‌کند چه چیزهایی ممکن است توجهش را جلب کنند.
برای کودکتان فضایی آرام، دلنواز و گرم فراهم کنید. برای این منظور و جهت تقویت نور روز حتماً یک آباژور در اتاق قرار بدهید. رنگ شیری نور را گرم تر جلوه می‌دهد پس برای سقف می‌توان از آن استفاده کرد و رنگ دیوار را هم از میان رنگ های خنثی انتخاب کنید. اتاق را با اسباب و اثاثیه زیاد شلوغ نکنید. هر چه محیط خلوت‌تر باشد، مرتب نگه داشتنش هم ساده‌تر است. فراموش نکنید که کودکتان سر سه سال اول زندگی هر آنچه را پیرامون خود ببیند مانند آهنربا جذب می‌کند. بنابراین در انتخاب وسایل اطراف او به کیفیت، جذابیت و ابعاد آنها دقت کنید. محیط کودکتان باید علاوه بر نظم چیدمان درست و زیبایی نیز داشته باشد.
فضاهای چهارگانه برای نوزاد تازه متولد شده
در بهترین حالت اتاق کودک باید از چهار بخش متفاوت تشکیل شده باشد. فضایی برای خواب، فضایی برای عوض کردن، نظافت و لباس پوشاندن، فضایی برای تغذیه، فضایی برای بازی و فعالیت های گوناگون. با توجه به ابعادی که در اختیار دارید می‌توانید این چهار فضا را در اتاق کودک درست کنید یا به دیگر بخش های خانه منتقل کنید. اما همواره روند رشد کودکان را در نظر داشته باشید. مثلاً ممکن است محل استحمام کودک را به حمام و محل تغذیه‌اش را به اتاق خود یا سالن تغییر دهید. برای اینکه بتوانید فضایی آرام و گرم ایجاد کنید به محیطی وسیع نیاز ندارید. رشد کودکتان را در نظر بگیرید و سپس فضایتان را متناسب با آن بچینید.
جای خواب کودکتان کجاست؟ خود را در گهواره او تصور کنید. وقتی چشمانتان را باز می‌کنید چه می‌بینید ؟ دیواره های گهواره و قسمتی از سقف ؟ طبیعتاً فریاد می‌کشید تا هر چه سریع تر کسی بیاید و شما را از آن محیط دلگیر نجات بدهد. حال تصور کنید وقتی چشمانتان را باز می‌کنید بتوانید همه فضا را تماشا کنید. در واقع شما باید شرایط را به نحوی برای کودکتان فراهم کنید که او به تدریج بتواند از فضای پیرامونش نقشه ای ذهنی بسازد. در هفته های نخست، آهنگ متناوب روز و شب برای نوزاد توجه به روند متوالی خواب و بیداری شکل می‌گیرد. وی برای تنظیم خواب خود با نور شبانه روز نیاز به کمک دارد. بنابراین هنگم خواب چنانچه شب است، اتاقش را کاملاً تاریک و چنانچه روز است، چراغ ملایمی در آن روشن کنید.
ابتدا یک پوشش پنبه‌ای و سپس یک ملحفه روشن کوچک تر روی تشک بیندازید. به این ترتیب امکان تعویض زود به زود آن را خواهید داشت. به فکر یک پتوی کوچک از الیاف طبیعی برای پوشاندن کودک خود باشید. تشک را کنج اتاق قرار بدهید و کناره دیوار چند کوسن بچینید. از آنجا که شما شخصی دور اندیش هستید جلوی تشک هم قالی کوچکی احتمالاً می اندازید تا وقتی کودکتان شروع به غلت زدن کرد، اختلاف سطح زمین تا تشک او را اذیت نکند. در روزهای نخست زندگی، نوزاد به فضایی نیاز دارد مشابه آنچه در درون شکم مادر تجربه کرده تا احساس محصور بودن و امنیت کند. پس بد نیست که او را درون یک قنداق فرنگی کیفی قرار بدهید. به این ترتیب می‌توانید او را بدون اینکه بیدار شود جا به جا کنید. حتی می‌توانید درون کیف قنداق یک قنداق بغلی قرار بدهید. بعدها می‌توانید همین قنداق را روی تشکش قرار بدهید.
بهترین مکان برای نظافت روزانه کودک همان تخت تعویض است. در آن جا به راحتی به تمام آنچه نیاز دارید دسترسی دارید و لازم نیست کودک را لحظه ای رها کنید. روی کمد و در محل تعویض یک تشک قابل شست و شو و یک قنداق قرار بدهید. رنگ های روشن علاوه بر اینکه آرامش بخش هستند به آسانی هم شسته می‌شوند. پوشک و لباس مناسب هم در کمد در دسترس شماست. هنگام انتخاب کمد به کشوها توجه خاصی داشته باشید. اگر آنها به راحتی باز و بسته شوند کودک می‌تواند وقتی بزرگ تر شد خودش آنها را برای تعویض لباس باز کند. روی هر کشو عکس لباس هایی که در آن است را بچسبانید. این دسته بندی نشان می‌دهد هر شیئی جایی دارد.
توجه کنید، از همین حالا پایین کمد را یک تخته چوبی قرار بدهید تا وقتی کودک شما شروع به خزیدن کرد زیر کمد گیر نکند. آنچه برای نظافت او نیاز دارید را می‌توانید در قفسه بالای تخت تعویض قرار بدهید. یک کاسه آب ولرم، چند دستکش حوله‌ای، مقداری پنبه، روغن زیتون، اسپری آب و...
شما برای شیر دادن به نوزادتان باید حس خوبی داشته باشید. پس بهتر است فضایی مناسب و مبلی راحت انتخاب کنید. این مبل می‌تواند مبل راحتی، یک راکینگ چیر و یا یک ننویی آویخته باشد که مادر و کودک هر دو در آن تاب بخورند. خیلی بهتر است اگر کودکتان حین تاب خوردن و شیر خوردن نگاهش به تصویر زیبایی از منظره طبیعی که روی دیوار گذاشته اید باشد. یک لیوان آب، یک بسته دستمال کاغذی و یک ساعت کوکی کوچک برای محاسبه فاصله و مدت زمان وعده های شیر نوزاد، روی میز عسلی کنار دستتان قرار بدهید. دلبندتان را از همان روزهای نخست به شنیدن شعر و داستان هنگام شیرخوردن عادت دهید. در همان نزدیکی و در دسترستان کتابخانه کوچکی از کتب مقوایی و پارچه‌ای درست کنید. به صورت مستمر کتب جدیدی را به آن بیافزایید.
کودک را گه گاهی تنها بگذارید تا فرصت کند بر روی دست ها یا تصویر خود را در آیینه متمرکز کند. محیط پیرامونش را هم به شیوه‌ای بچینید که از تنها بودن لذت ببرد. در واقع فضا باید کنجکاوی کودک را برانگیزد و او را به کسب تجربه های جدید ترغیب کند. در عین حال مراقب باشید که اتاقش را با اسباب بازی ها و اشیا متعدد پر نکنید. تمام عناصر موجود در اتاق باید با روند رشد و علایق کودک هماهنگ باشند. بدین ترتیب کودک شما در فضایی آرامبخش و با خیالی آسوده به کشف محیط پیرامون خود می‌پردازد.
بهتر است دو تشک را برای کودکتان در نظر بگیرید. یکی برای خواب و استراحت و دیگری برای زمان هوشیاری و بیداری. تشک دوم را همانند تشک اول در گوشه‌ای از اتاق قرار بدهید. بهتر است جلوی تشک بازی اش هم فرش کوچکی پهن کنید تا در هنگام بازی زمین نخورد.
در بالای قفسه ها تابلوهایی با مضامین هنری و تصاویر طبیعی نصب کنید. کودکتان برای دستیابی به آنها سعی می‌کند روی پای خودش بایستد. در طراحی و ساخت برخی از تابلوها نبوغ خاصی به کار رفته : تصاویر آنها در واقع مانند صفحات کتاب ورق می‌خورند و به شما امکان می‌دهند متناسب با روند رشد کودکتان عکس ها و نقاشی هایی را تغییر بدهید.
به طور خلاصه وسایل مورد نیاز کودک در لیست زیر آمده است
پتو - شوینده لباش - کیف - پتو - دست کش - کلاه - جوراب - ژاکت - شلوار- پوشک
حوله - لوسین - وان نوزاد - دستمال های نرم - شامپو
بطری- کیسه نگهداری شیر - پارچه آروغ - دستمال ضد عفونی کننده - صندلی بلند -
ناخن گیر - دما سنج - جعبه کمک های اولیه - پستانک -
.png){kind=icon}
