فضای خوب برای یادگیری فرزندم کجاست؟

همانطور که می دانید والدین هر فرد اولین معلمان او هستند. پیرو این مسئله خانه برای هر کودک اولین کلاس است تا در آنجا آنچه برای ورود او به اجتماع لازم است آموخته شود. کودکان از ابتدای سنینی که از اشیا و وسایل سردر می آورند توانایی یادگیری دارند. در زبان کودکانه آنها برخی اشیا مثل عروسک گربه سانان بد و ترسناک است و برخی چیزها مانند خاک و گل برای آنها عجیب و دوست داشتنی. بدین ترتیب آموزش های اولیه برای هر کودک از ابتدا در خانه و بین اعضای خانواده آغاز می شود تا اندک اندک از جهان پیرامون خود اطلاع یابند. اما والدین چه فضاهایی را می توانند برای کودک خود آماده کنند؟

باغچه ها

اگر در خانه باغچه یا بالکنی دارید در قسمتی از آن مکانی امن را برای کودک خود فراهم سازید. حتی اگر نیاز بود نرده کوچکی را برای امنیت بیشتر او تعبیه کنید تا بتواند بدون حضور شما به باغچه اش سر بزند، گلدان هایش را آب دهد، چند گیاه بکارد، دست بشوید و.... وسایل کوچکی مثل شن کش، بیل، سطل و غیره فراهم کنید تا مثلا در پاییز برگ ها را جمع کند.

عصبانیت

خشم از بهترین راه های جلب توجه است و کودکان به دفعات از آن استفاده می کنند. اما این همه عصبانیت برای چیست؟ گرسنگی، تشنگی، خستگی، درد، مریضی، سر و صدا؟ سعی کنید علت عصبانیتش را بیابید. با او همدردی کرده و اسباب آرامش وی را فراهم کنید. حتی زمانی که بزرگتر شد، کودک تلاش می کند در بدترین شرایط با نشان دادن خشم خود مرزهای تحمل شما را بسنجد. اما در واقع همچنان به دنبال جلب توجه تان است. پس کمی مکث کرده و به پیامی که می خواهد با شما در میان بگذارد گوش دهید. راه های پیشگیری کودک در مکان های و کلافه می شود، از این فضاها دوری کنید. برای او توضیح دهید که قرار است با هم چه کاری را انجام دهید و برنامه را بر هم نزنید. حد و مرز آنچه را که قابل قبول است مشخص کنید. مثلا به او بگویید که در بازار قرار است چه چیزی بخرید و زمانی که به خریذ می روید نظر خود را تغییر ندهید. همیشه سعی کنید در آرامش و بدون استرس به کارهایتان رسیدگی کنید. در زمان عصبانیت آرام بمانید و به خشونت متصل نشوید. کودک را نباید تهدید یا مسخره کنید. با آرامش کودک خود را به مکانی دیگر ببرید و تنهایش بگذارید تا در این لحظات به کار بد خود فکر کند.

دانه های حبوبات

وسایل روزمره شما برای کودک بسیار جالب هستند. ظرف لوبیا را در اختیارش قرار دهید و ملاحظه کنید، با چه لذتی دست در دانه های لوبیا می برد. شرط احتياط حکم می کند که او را تنها نگذارید اما مزاحم کارش نشوید. او مدت ها دانه های لوبیا را هم می زند یا از ظرفی به ظرف دیگر ریخته و بازی می کند و هیچ دانه ای را به دهان نمی گذارد و با تمرکز، سرگرم کار خود است. می توانید از دانه های مختلف حبوبات مثل لوبیا عدس و یا نخود استفاده کنید.

تخم مرغ و جا تخم مرغی

از بسیاری از اسباب بازی فروشی ها می توانید تخم مرغ و جا تخم مرغی چوبی تهیه کنید. کودک باید تخم مرغ را درون ظرفش قرار دهد، سپس آن را بردارد و دوباره سر جایش بگذارد. زمانی که مهارت کافی بدست آورد، چالش جدیدی پیش باش بگذارید و توپی را جایگزین تخم مرغ کنید. این بار او برای برداشتن توپ باید جا تخم مرغی را برگرداند. مرحله پیشرفته تر این بازی هنگامی است که مکعبی را در جعبه مربع شکل قرار می دهید. در این مرحله او باید هر ضلع مکعب را بالبه جعبه تراز کند. به هیچ عنوان عجله نکنید. به فرزندتان فرصت دهید تا هر مرحله را خوب متوجه شود. چنین فعالیت هایی هماهنگی چشم و دست او را می طلبد و او باید از هر دو دست خود برای هدف خاصی استفاده کند. طبق روال همیشگی، از ارائه همزمان همه شکل ها با هم خودداری کنید و مرحله به مرحله پیش بروید. وقتی بازی تمام شد وسایل را در قفسه کنار تشکش قرار بدهید تا هر زمان که مایل بود خودش به سراغ آنها برود و هرچه دوست دارد بازی را تکرار کند.

قلک

حدود ۱۵ ماهگی او را با فعالیت جدیدی اشنا سازید. برای این بازی نیاز به چند مهره و جعبه ای دارید با در پوشی که در آن شکاف مستطیل شکلی ایجاد شده باشد، مثل آنچه روی قلک ها می بینیم. ساختن این درپوش کار مشکلی نیست و ژتون ها را هم می توانید از هر مغازه اسباب بازی تهیه کنید.

۱.در ابتدا تمام این اسباب و وسایل را روی قالیچه بازی مقابل کودک بگذارید تا با آنها آشنا شود

۲.سپس ژتون ها را کنار جعبه گذاشته یکی از آنها را در جعبه بیندازید:«وای!»

٣.ژتون دومی را به همین ترتیب در جعبه بیندازید. «کجا رفتن؟»

۴.در پوش را بردارید و ژتون های داخل قوطی را دوباره روی قالیچه بریزید.

به کودک فرصت دهید تا خودش با این بازی آشنا شود. به این ترتیب او در می یابد که جسمی گرد می تواند از شکاف مستطیل شکلی عبور کند، و این کشف عظیمی است. از سوی دیگر این فعالیت باعث تقویت حرکات ریز و دقیق انگشت های او می شود. سعی در نگه داشتن ژتون ها بین دو انگشت تمرکز و هماهنگی دست و چشم را می طلبد و او با ممارست این مهارت را به دست می آورد. او همچنین در می یابد که اشیا علی رغم دیده نشدن همچنان وجود دارند.

توپ بافتنی

هدف از این بازی پرورش هماهنگی چشم و دست کودک است. توپی ار به اندازه سوراخ دایره ای شکل یک جعبه درست کنید. می توانید جورابه را در این اندازه از ابر ها پر کنید. توجه کنید که این توپ نباید خیلی شل و نرم باشد تا کودک نتواند با کمی فشار آن را داخل جعبه بیندازد.

قالیچه بازی

شاید اتاق کودکتان مفروش است، شاید هم نباشد، در هر صورت ماريا مونته سوری معتقد است باید قالیچه خاصی را به ابعاد ۱۲۰ * ۹۰ سانتی متر برای بازی کودک در نظر بگیرید. وقتی بازی تمام می شود، آنرا لوله کنید و در گوشه ای از اتاق بگذارید. بعدها که کودک بزرگتر شود، وقت بازی، خود به دنبال آن می رود. قالیچه فضای خاصی را برای فعالیت های او تعیین می کند. در واقع کمکی است به درک بهتر مفهوم کلی فضا و استقلال کودک را نیز تقویت می کند. فضایی امن که در چهارچوب آن می تواند با آسودگی حواسش را جمع کارش کند، حتی اگر کودکان دیگری پیرامونش باشند.