اوریون یک بیماری ویروسی مسری است که توسط ویروس اوریون ایجاد میشود. این بیماری عمدتاً غدد بزاقی پاروتید (غدد بزاقی بزرگ در کنار گوشها) را تحت تأثیر قرار میدهد و باعث تورم و درد در این ناحیه میشود. اوریون به ویژه در کودکان شایع است، اما میتواند بزرگسالان را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
اگرچه بسیاری از موارد اوریون بدون عوارض جدی بهبود مییابند، اما در برخی موارد ممکن است عوارض جدیتری ایجاد شود:
واکسن اوریون به عنوان بخشی از واکسن سهگانه MMR (سرخک، اوریون، سرخجه) شناخته میشود. این واکسن به صورت ترکیبی است و به طور گسترده برای پیشگیری از این سه بیماری ویروسی استفاده میشود.
واكسن MMR شيوع را كمتر كرده اما اگر واكسن سرخك، سرخجه و اوريون دريافت نشده باشد احتمال ابتلا وجود دارد. بيماري در كودكانی كه واكسن دريافت نكرده اند نيز ديده شده زيرا برخي ويروسها توان بيماري زايي زيادي دارند.
علائم: تورم و درد در ناحيه زير گوش و خط فك يك طرفه يا دو طرفه، يا ممكن است يك طرف بعد از چند روز از طرف ديگر درگير شود. تب و سردرد، گوش درد، كاهش اشتها، تب و درد هنگام بلعيدن غذا.
شيوع: در صورت تزريق واكسن MMR بسيار ضعيف است. مگر اينكه واكسينه نشده يا واكسيناسيون كامل نبوده باشد.
عوارض: عوارضي مثل آنسفاليت، مننژيت، التهاب پانكراس يا كاهش شنوايي گزارش شده اما بسيار نادر است. التهاب دردناك بيضه يا اوركيت كه سبب نازايي در آينده ميشود كه آن بسيار نادر است. التهاب بيضهها معمولا در پسرهاي كمتر از 10 سال ديده ميشود. التهاب تخمداني در دخترها بعد از بلوغ ديده ميشود اما معمولا موجب نازايي نميشود.
انتشار: تماس با فرد آلوده مستقيم و غير مستقيم (اسباب بازي)، سرفه و عطسه، 2 تا 3 هفته بعد از معرض ويروس قرار گرفتن علائم پديدار ميشود.
از نظر دکتر فرهت: 9 روز پس از پديدار شدن علائم ويروس يا چند روز قبل از اينكه علائم بيماري ظاهر شوند زمان انتقال است. با يك بار گرفتن اوريون احتمال ابتلاي مجدد كاهش مي يابد.
مراجعه به پزشک و پزشک نيز بايد اوريون را به مراجع بهداشتي گزارش كند تا از انتشار جلوگيري شود. مدت زمان بهبودي 10 تا 12 روز است. مصرف دارو فقط با تجويز پزشك است اما درمان خاصي ندارد. مصرف مايعات افزايش يابد به جز نوشيدنيهاي ترش يا حاوي تارت كه نبايد مصرف شوند و قراردادن كمپرس يا حوله گرم در محل تورم براي كم كردن درد.
نكته: در صورت سختي گردن، تهوع، استفراغ، كاهش شنوايي يا بالارفتن تب يا تشنج ناشي از تاب يا مشكل تنفسي و كبود شدن حتما بايد سريعا به پزشك مراجعه شود (توسط اورژانس) با واكسيناسيون به موقع و حتي يك نوبت ديگر در 4 تا 6 سالگي ميتوان تا حد زيادي از بيماري پيشگيري نمود.
اوریون یک بیماری ویروسی جدی است که میتواند عوارض خطرناکی داشته باشد، اما میتوان با واکسیناسیون مناسب از آن پیشگیری کرد. واکسن MMR یک راهکار اثباتشده و موثر برای حفاظت از کودکان در برابر سرخک، اوریون و سرخجه است. والدین باید اطمینان حاصل کنند که فرزندانشان به موقع واکسینه میشوند و برنامه واکسیناسیون را به درستی دنبال میکنند. در صورت داشتن هرگونه سوال یا نگرانی درباره واکسن، مشاوره با پزشک کودک میتواند راهنماییهای لازم را ارائه دهد.