زردی در نوزادان نارس ( علائم و درمان )

زردی در نوزادان نارس

زردی در نوزادان نارس بسیار شایع است. در واقع، این بیماری در میان همه نوزادان شایع می باشد، مخصوصاً در نوزادان نارس. در طی یک یا دو روز پس از تولد، حدود 60 درصد از نوزادان به رنگ زرد مشخص در پوست و سفیدی چشم ها دچار می شوند که نشان دهنده این وضعیت معمولاً موقتی و خوش خیم است.

زردی ناشی از افزایش سطح بیلی روبین در خون ( hyperbilirubinemia ) است. درمان آن، آسان است و به ندرت منجر به سایر مشکلات سلامتی می شود. عارضه بالقوه اصلی مرتبط با زردی در نوزادان، نوع جدی آسیب مغزی است که اگر این بیماری به موقع و به درستی درمان نشود، خطر آفرین است.

چیزی که می تواند زردی را برای نوزادان نارس ( نوزادانی که قبل از هفته 35 بارداری به دنیا آمده اند ) دشوار کند این است که ممکن است در سطوح پایین بیلی روبین اضافی نسبت به نوزادان ترم مستعد ابتلا به این عارضه باشند. اگر مبتلا به زردی زودرس هستید، پزشک اطفال این بیماری را با نور درمانی درمان می کند تا مطمئن شود که در اسرع وقت برطرف می شود.

علائم و عوارض زردی نوزاد نارس

زردی به ویژه در نوزادانی که قبل از هفته 35 به دنیا می آیند شایع است. در بیشتر موارد، تنها علامت این بیماری، رنگ زردی است که پوست و سفیدی چشم را تحت تأثیر قرار می دهد. این حالت به این دلیل رخ می دهد که بیلی روبین به معنای واقعی کلمه به رنگ زرد نارنجی است.

با این حال، اگر زردی به موقع یا به درستی درمان نشود، بیلی روبین افزایش می یابد. سطوح بالای بیلی روبین و درمان نشدن آن می تواند باعث آسیب مغزی شدیدی شود که به آن کرنیکتروس می گویند. علائم اولیه این بیماری عبارتند از :

✓ مشکل در بیدار شدن یا خوابیدن.

✓ خستگی مفرط.

✓ بی قراری شدید که اغلب با صدای بلند گریه همراه است.

✓ اسپاسم عضلانی.

✓ زردی مداوم یا بدتر شدن پوست و چشم.

✓ کودک شما وزن اضافه نمی کند یا بد تغذیه می کند.

✓ حرکات غیر معمول چشم.

اگر کودک شما هر یک از این علائم را تجربه کرد، فورا کمک اورژانسی دریافت کنید. کرنیکتروس می تواند باعث آسیب های عصبی دائمی از جمله کاهش شنوایی، فلج مغزی، ناتوانی های ذهنی و حتی مرگ شود.

بیماری ها یا شرایطی که می توانند باعث زردی شوند عبارتند از :

✓ خونریزی داخلی.

✓ عفونت در خون نوزاد.

✓ سایر عفونت های ویروسی یا باکتریایی.

✓ ناسازگاری بین خون مادر و خون نوزاد.

✓ یک اختلال در عملکرد کبد.

✓ کمبود آنزیم.

✓ یک ناهنجاری در گلبول های قرمز خون کودک شما که باعث می شود آنها به سرعت تجزیه شوند.

علل و عوامل خطر زردی

نارس بودن خطر ابتلای نوزاد به زردی را افزایش می دهد. اکثر نوزادانی که در ترم به دنیا می آیند می توانند به راحتی بیلی روبین را متابولیزه کرده و قبل از تجمع بیش از حد آن در مدفوع دفع کنند. با این حال، از آنجایی که کبد نوزاد نارس در بدو تولد به طور کامل رشد نکرده است، ممکن است به طور کامل بیلی روبین را متابولیزه نکند.

بر اساس یک مطالعه منتشر شده در سال 2019، تا 80 درصد از نوزادان نارس زردی دارند. حدود 2% دچار کرنیکتروس می شوند. نوزادان نارس که در معرض خطر هستند سطح بیلی روبین خود را با آزمایش خون یا پیشانی سنج به دقت کنترل می کنند.

علاوه بر زایمان زودرس، عوامل خطر برای هیپربیلی روبینمی عبارتند از :

✓ کبودی در هنگام زایمان ابزاری که در آن از فورسپس یا کشیدن خلاء برای کمک به زایمان استفاده می شود.

✓ تأخیر در دفع اولین مدفوع کودک که مکونیوم نام دارد.

✓ داشتن خواهر و برادری که قبلاً تحت تأثیر قرار گرفته است.

درمان زردی نوزاد نارس

خط اول درمان زردی، فتوتراپی است که در آن نوزاد تازه متولد شده در معرض نورهای خاصی قرار می گیرد که به آن نورهای صفراوی می گویند. نور به معنای واقعی کلمه به بدن کودک کمک می کند تا بیلی روبین را به شکلی تجزیه کند و به راحتی دفع شود.

نوزادی که تحت درمان فتوتراپی قرار می گیرد، به جز پوشک، لباس از تن خارج می شود تا پوست تا حد امکان در معرض نور قرار گیرد. چشمانشان پوشیده خواهد شد. آنها در یک حوضچه یا انکوباتور گرم دراز می کشند و سطح بیلی روبین آنها حداقل یک بار در روز اندازه گیری می شود.

فتوتراپی به هیچ وجه به پوست کودک شما آسیب نمی رساند. اگر شیر می دهید، می توانید طبق معمول شیر بدهید. در واقع، ممکن است نیاز داشته باشید که به کودک خود بیشتر شیر بدهید، زیرا فتوتراپی می تواند باعث کم آبی بدن شود. در برخی موارد، ممکن است لازم باشد شیر مادر را در یک شیشه شیر پمپاژ کنید تا کودک شما از فتوتراپی خارج نشود.

در موارد بعید که فتوتراپی برای رساندن سطح بیلی روبین کودک شما به حالت عادی کارساز نباشد، ممکن است پزشک شما یک روش دیگر به نام انتقال خون را پیشنهاد دهد. برای این روش، مقداری از خون نوزاد برداشته می شود و با خون اهداکننده جایگزین می شود.

هنگامی که نوزاد قبل از ترم به دنیا می آید، در معرض خطر بسیاری از مشکلات سلامتی بالقوه از جمله زردی قرار دارد. اگرچه این وضعیت می تواند برای نوزادان نارس مشکل سازتر باشد، زیرا پاکسازی بیلی روبین به بلوغ کبد بستگی دارد و اندام های نارس اغلب توسعه نیافته اند.

در صورت داشتن نوزاد نارس، مطمئن باشید که زردی یکی از مواردی است که تیم پزشکی فرزند شما به احتمال زیاد قادر به رسیدگی و رفع سریع آن خواهد بود.

◀ پیشنهاد مطالعه : آزمایشات نوزادان نارس در NICU

چه آزمایشاتی برای تشخیص زردی نوزاد انجام می شود؟

برای بررسی دقیق اینکه آیا نوزاد شما زردی دارد یا خیر، سطح بیلی روبین در خون او باید اندازه گیری شود. ممکن است مامای بتواند این آزمایش را در خانه انجام دهد یا ممکن است لازم باشد نوزاد خود را به بیمارستان ببرید. اگر در بخش نوزادان بستری هستید، پزشک متخصص اطفال و پرستاران سطح بیلی روبین کودک شما را به طور مرتب بررسی می کنند. دو روش اصلی برای بررسی سطح بیلی روبین کودک عبارتند از :

✓ با استفاده از دستگاه کوچکی به نام بیلی روبین سنج که نوری را به پوست کودک شما می تابد.✓ با آزمایش خون.
از نتایج آزمایش برای بررسی اینکه آیا کودک شما نیاز به درمان دارد یا خیر استفاده می شود. همچنین ممکن است پزشک آزمایش های بیشتری را برای بررسی علل دیگر زردی توصیه کند.

عوارض زردی نوزاد

اکثر نوزادان تازه متولد شده ای که زردی دارند بیمار نیستند و زردی به خودی خود طی چند هفته بدون ایجاد مشکل از بین می رود.
اما سطوح بالای بیلی روبین می تواند مضر باشد. به همین دلیل است که برخی از نوزادان نیاز به درمان دارند. خوشبختانه، درمان معمولاً برای پایین آوردن سطح بالای بیلی روبین قبل از اینکه باعث آسیب شود، خوب عمل می کند.

در تعداد کمی از نوزادان، سطح بیلی روبین بسیار بالا می رود. همان طور که در بالا اشاره شده این می تواند بر مغز تأثیر بگذارد و باعث ایجاد بیماری به نام کرنیکتروس شود. نوزادان مبتلا به این وضعیت بسیار ناخوشایند خواهند بود و نیاز به مراقبت در بخش مراقبت های ویژه نوزادان (NICU) خواهند داشت.