فعالیتهای فیزیکی برای رشد و توسعه سالم کودکان بسیار مهم هستند. این تمرینها نه تنها به بهبود سلامت جسمانی کمک میکنند، بلکه به توسعه مهارتهای اجتماعی، شناختی و عاطفی کودکان نیز کمک میکنند. در ادامه به چند تمرین مناسب برای کودکان در سنین مختلف پرداخته شده است:
تمرین هایی متناسب با کودک 1-4 ماهه
فعالیتهای فیزیکی برای رشد و توسعه سالم کودکان بسیار مهم هستند. این تمرینها نه تنها به بهبود سلامت جسمانی کمک میکنند، بلکه به توسعه مهارتهای اجتماعی، شناختی و عاطفی کودکان نیز کمک میکنند. در ادامه به چند تمرین مناسب برای کودکان در سنین مختلف پرداخته شده است:
تمرینهای مناسب برای کودکان نوپا (1 تا 3 سال)
-
راه رفتن و دویدن:
- فواید: تقویت عضلات پاها، بهبود تعادل و هماهنگی.
- نحوه انجام: کودکان را به راه رفتن و دویدن در محیطهای ایمن تشویق کنید. میتوانید بازیهایی مانند "دنبالبازی" را انجام دهید.
-
پرش:
- فواید: تقویت عضلات پاها، بهبود تعادل.
- نحوه انجام: کودکان را به پرش از روی خطوط یا حلقهها تشویق کنید. میتوانید از تشکهای نرم برای ایمنی بیشتر استفاده کنید.
-
غلتیدن و خزیدن:
- فواید: تقویت عضلات بدن، بهبود هماهنگی.
- نحوه انجام: کودکان را به غلتیدن و خزیدن روی زمین تشویق کنید. میتوانید از موانع نرم برای ایجاد چالش استفاده کنید.
-
بالا رفتن:
- فواید: تقویت عضلات بازوها و پاها، بهبود تعادل و هماهنگی.
- نحوه انجام: از وسایل بازی ایمن مانند پلهها یا اسلایدها استفاده کنید تا کودکان بتوانند بالا بروند و پایین بیایند.
تمرینهای مناسب برای کودکان پیش دبستانی (3 تا 5 سال)
-
دوچرخه سواری:
- فواید: تقویت عضلات پاها، بهبود تعادل و هماهنگی.
- نحوه انجام: استفاده از دوچرخههای تعادلی بدون پدال برای کودکان کوچکتر و دوچرخههای با پدال برای کودکان بزرگتر.
-
بازیهای تعادلی:
- فواید: بهبود تعادل و هماهنگی.
- نحوه انجام: استفاده از تختههای تعادلی، راه رفتن روی خط مستقیم یا استفاده از اسباببازیهای تعادلی.
-
بازیهای توپ:
- فواید: تقویت عضلات دست و پا، بهبود هماهنگی چشم و دست.
- نحوه انجام: بازی با توپهای سبک و کوچک مانند پرتاب و گرفتن توپ، فوتبال یا بسکتبال کوچک.
-
رقص و موسیقی:
- فواید: تقویت عضلات، بهبود هماهنگی و تعادل، تقویت مهارتهای اجتماعی.
- نحوه انجام: کودکان را به رقصیدن با موسیقی تشویق کنید. میتوانید بازیهای رقص و موسیقی را نیز انجام دهید.
تمرینهای مناسب برای کودکان دبستانی (6 تا 12 سال)
-
ورزشهای گروهی:
- فواید: تقویت عضلات، بهبود مهارتهای اجتماعی و همکاری.
- نحوه انجام: کودکان را به شرکت در ورزشهای گروهی مانند فوتبال، بسکتبال، والیبال یا هاکی تشویق کنید.
-
شنا:
- فواید: تقویت عضلات کل بدن، بهبود استقامت قلبی عروقی.
- نحوه انجام: ثبت نام کودکان در کلاسهای شنا و تشویق به شنا در استخرهای ایمن.
-
دویدن و پیادهروی:
- فواید: تقویت عضلات پاها، بهبود استقامت قلبی عروقی.
- نحوه انجام: تشویق کودکان به دویدن یا پیادهروی در پارکها و مسیرهای ایمن.
-
ورزشهای رزمی:
- فواید: تقویت عضلات، بهبود تعادل و هماهنگی، تقویت اعتماد به نفس.
- نحوه انجام: ثبت نام کودکان در کلاسهای ورزشهای رزمی مانند تکواندو، کاراته یا جودو.
این تمرینات بر اساس توانایی های فیزیولوژی و مغزی کودکان شکل گرفته است که در تمام جهان به شکل واحدی کاربرد دارد.
زمینه ارتباطی
دکتر احمد شاه فرهت میگوید: در سن یک الی چهار ماهگی با کودک صحبت کنید. تحقیقات زیادی نشان داده است که کودک حتی قبل از متولد شدن صدای مادر را می شناسد و آن را به صدا های دیگر ترجیح می دهد. برای کودک شعر و ترانه های کودکانه بخوانید، هنگامی که شاد است برایش شکلک در بیاورید و در حین شیر دادن با او سخن بگویید.
دقت کنید نوزادان هنوز در این سن به مفهوم شئ پایدار نرسیده اند، بنابراین اگر از شکلکی خوششان آمد آن را برایشان بارها تکرار کنید تا پایه های این مفهوم برایشان شکل بگیرد. کتاب های شکل دار نیز برای این سن بسیار مفید فایده خواهد بود.
"همانطور که هنگام گریه، کودکتان را آرام می کنید، درباره ی علت گریه اش بیاندیشید و سعی کنید بفهمید مشکل کجاست و در عین حال که دارید نیاز هایش را بر طرف می کنید در مورد آن با او صحبت کنید."
زمینه حرکات درشت
در این سن فرزندتان بلند کردن و کنترل سرش را دارد تمرین می کند و در حال قوی تر شدن می باشد. وقتی او بیدار است در وضعیت های مختلف قرارش دهید. این کار اجازه می دهد او پاهایش را به طرق مختلف و جهت های گوناگون حرکت دهد.
او را به پشت بر جایی سفت بخوابانید و اجازه دهید پاهایش را تکان دهد. خود شما نیز با دست به این حرکات کمک کنید. همچنین با آویزان کردن اسباب بازی در مقابل او، او را تشویق کنید که سرش را بلند کند.
در حدود سه یا چهار ماهگی فرزندتان را روی زانو هایتان به شکل ایستاده قرار دهید و اجازه دهید با حفظ تعادل پا هایش را قوی کند. همچنین در این سن می توانید تمرین زیر را نیز انجام دهید: در حالی که کودک روی پاهایتان دراز کشیده است با گرفتن بازو هایش (دقت کنید بازو های او را بگیرید) او را به بالا و پایین ببرید. این کار باعث سفت تر شدن ماهیچه های شکم او می شود.
روانشناسی نوزادان
در سن یک الی چهار ماهگی با کودک صحبت کنید
حیطه ی حرکات ریز
کودک در این سن در حال به دست آوردن توانایی نگاه کردن است. برای کمک به این فرایند می توانید هنگام تغذیه ی کودک او را تشویق نمایید تا شما را لمس کند. اگر این کار را نمی کند انگشتان او را بوس کنید. همچنین اجازه دهید کودکتان به انگشتتان چنگ بزند. انگشتان دست و پای او را همزمان بمالید. کمی نیز روغن اگر به این کار اضافه کنید کودک شما بیشتر لذت خواهد برد.
هنگام عوض کردن کودک شال و یا روسری رنگی به گردن خود ببندید، به گونه ای که وقتی خم می شوید کودک بتواند آن را بگیرد. در باره این کار با او صحبت کنید. همچنین می توانید یک طرف پارچه ای را به او دهید و طرف دیگر را در دست خود بگیرید و به آرامی آن را بکشید و به او بگویید چقدر قوی هست. اجازه دهید خود پنداره ی قوی بودن خصوصا در نوزادان پسر در این سن برایشان شکل بگیرد.
در سنین سه و چهار ماهگی وقتی کودک در مکانی خوابیده است یک اسباب بازی را دور از دسترسش قرار دهید تا تلاش کند آن را بگیرد. وقتی تلاش کرد مطمئن شوید که آن را می گیرد.
حل مساله در کودک
در این سن کودک شما شروع به جست و جوی منبع صدا می کند. اجازه دهید کودکتان یک جغجغه که در فاصله ی حدود سی سانتی متری او هست را با چشمانش دنبال کند. با یک پر، گلوله پشمی و یا حتی گوشه ای از لباس بدن او را به نرمی نوازش کنید. این کار باعث می شود او یاد بگیرد که به بخش های مختلف بدنش توجه کند. در این باره با او حرف بزنید.
برای کمک به حس بویایی فرزندتان تکه هایی از پنبه را به بو های مختلف آغشته کنید و به آرامی نزدیک کودک به حرکت در بیاورید. کودک شما عطر مادر را بیشتر از بقیه ی عطر ها دوست دارد.
شکلک بازی یکی دیگر از روش هایی ست که به کودکتان کمک می کند. وقتی به پشتش خوابیده به سمتش خم شوید و شکلک های متعجب در بیاورید. او را تشویق کنید دستش را به سمت دهان و یا بینی شما بیاورد.
جوراب های رنگی به پای کودکتان بکنید. هدف از این کار ایجاد جذابیت بصری در قسمت پاها برای کودکان است.
نکات پایانی
فعالیتهای فیزیکی منظم برای رشد و توسعه سالم کودکان بسیار مهم هستند. والدین و مراقبان باید کودکان را به شرکت در فعالیتهای فیزیکی متنوع تشویق کنند و محیطهای ایمن و مناسبی برای انجام این فعالیتها فراهم کنند. همچنین، توجه به نیازها و علاقههای کودکان میتواند به ایجاد انگیزه و لذت بیشتر در آنها کمک کند. با ترکیب فعالیتهای فیزیکی، بازی و ورزشهای گروهی، کودکان میتوانند از فواید بسیاری بهرهمند شوند و مهارتهای جسمی و اجتماعی خود را تقویت کنند.