تمام نوزادان و شیرخواران به شکلی خفیف استفراغ می‌کنند

از نظر دکتر احمد شاه فرهت تمام نوزادان و شیرخواران به شکلی خفیف استفراغ می‌کنند که ریفلاکس طبیعی یا فیزیولوژیک نیز نامیده می‌شود. این استفراغ، گازدار و آروغ ‌مانند است اما استفراغ مکرر همراه با فشار یا استفراغ پرتابی در نوزادان، علامت مشخصۀ تنگی پیلور است که نباید با استفراغ خفیف و معمول نوزادان اشتباه گرفته ‌شود. اگر کودک شما با فشار زیادی بالا می‌آورد، لازم است با یک پزشک اطفال تماس بگیرید، چون غیر از تنگی پیلور که خودش نیاز به پیگیری پزشکی دارد، گاهی ممکن است استفراغ کودکان دلیل وجود یک مشکل یا بیماری دیگر هم باشد. کودکانی که نمی‌توانند غذا را در شکم خود نگه دارند، نیازمند درمان سریع هستند تا از کم‌آبی بدن، کاهش وزن و عوارض دیگر در آنها جلوگیری شود. در این مطلب می‌توانید با عارضۀ تنگی پیلور، علائم تنگی پیلور، تشخیص و درمان این عارضه آشنا شوید.

تنگی پیلور در کودک

وقتی کودکی دچار عارضۀ تنگی پیلور می‌شود، عضله‌ای که در قسمت پایین خروجی معده است و پیلور نام دارد، جریان مواد غذایی از معده به رودۀ کوچک را مسدود می‌کند. دکتر فرهت میگوید این نوع استفراغ معمولاً چند هفته پس از تولد نوزاد شروع می‌شود. از هر ۵۰۰ کودک، حدود یک کودک دچار تنگی پیلور می‌شود، اما این عارضه به ندرت در کودکان بزرگ‌تر از شش ماه دیده می‌شود. بروز این عارضه در پسران، به ویژه اگر فرزند اول باشند شایع‌تر از دختران است. اگر یکی از والدین سابقۀ تنگی پیلور داشته باشد، احتمال بروز آن در کودک بیشتر می‌شود.

همچنین تنگی پیلور در نوزادانی که در هفته‌های اول زندگی، تحت درمان با آنتی‌بیوتیک‌های خاص مانند اریترومایسین بوده‌اند بیشتر دیده می‌شود. همین‌طور، کودکانی که مادران آنها در اواخر دوران بارداری یا در حین شیردهی آنتی‌بیوتیک‌های خاصی مصرف می‌کنند نیز ممکن است ریسک بالاتری برای ابتلا به تنگی پیلور داشته باشند.

علائم تنگی پیلور در کودک

اگر کودک شما تنگی پیلور دارد، ممکن است علائمی داشته باشد. برخی از این علائم شامل موارد زیر است:

نشانه‌های کم‌آبی بدن مانند خشکی دهان، بی‌حالی، و شش ساعت ادرار نکردن

گرسنگی مداوم

کاهش وزن

دفعات کمتر مدفوع یا مدفوع شل تر از معمول 

ورم و نفخ شکم  

پس از غذا خوردن کودک و قبل از اینکه استفراغ کند، ممکن است متوجه انقباضات موج‌مانندی در قسمت فوقانی شکم او شوید، زیرا عضلات معده در حال تلاش برای عبور دادن مواد غذایی از دریچۀ پیلور هستند. همچنین ممکن است متوجه شوید که کودک مشتاقانه شروع به شیر خوردن می‌کند اما بعد، پریشان و ناراحت می‌شود و سپس شروع به استفراغ می‌کند.

تشخیص و درمان تنگی پیلور در کودک

پزشک پس از پرسش در مورد علائم کودک و معاینه او، احتمالاً یک سونوگرافی از شکم انجام می‌دهد. سونوگرافی یک روش سریع و بدون درد است که از امواج صوتی برای تصویربرداری از داخل بدن استفاده می‌کند. پزشک ممکن است یک آزمایش خون به منظور بررسی سطح الکترولیت‌ها؛ مواد معدنی بدن، و همچنین یک رادیوگرافی را تجویز کند. کودک شما یک شیشه باریوم؛ محلول سفیدی با طعم گچ، خواهد نوشید و پس از آن از دریچۀ پیلور کودک در حین فعالیت عکس‌برداری خواهد شد.

اگر کودک شما تنگی پیلور داشته باشد، ممکن است به عمل جراحی نیاز داشته باشد. این جراحی که پیلورومیوتومی نامیده می‌شود شامل ایجاد یک برش در عضلۀ پیلور است. عمل پیلورومیوتومی تقریباً همیشه برای شل کردن دریچۀ پیلور و طبیعی شدن عملکرد آن کافی است. اگر کودک هر گونه نشانه‌ای از کم‌آبی داشته باشد، قبل از عمل جراحی مایعات، قندها و دیگر مواد مغذی از طریق تزریق داخل وریدی به بدن او انتقال می‌یابد. این جراحی در مقایسه با جراحی‌های کودکان بسیار ایمن و بی‌خطر است. پیلورومیوتومی یک عمل جراحی رایج برای کودکان است و پزشکان بارها و بارها این عمل را انجام داده‌اند.

کودک معمولاً یک یا دو روز بعد از جراحی مرخص خواهد شد. دکتر فرهت میگوید به طور معمول تزریق مایعات از طریق سرم روز بعد از جراحی قطع می‌شود و کودک می‌تواند پس از آن، خوردن شیر مادر یا شیر خشک را شروع کند. او ممکن است تا یک یا دو روز بعد از عمل جراحی نیز دردهایی در شکم داشته باشد. اگر کودک پس از عمل، گهگاه دچار استفراغ پرتابی شود هم نباید تعجب کنید. بیشتر کودکانی که تحت این عمل جراحی قرار گرفته‌اند، چند بار دیگر نیز با فشار زیاد استفراغ می‌کنند و این می‌تواند شما را بترساند اما در واقع، هیچ جایی برای نگرانی نیست. اما اگر کودک شما بعد از گذشت چند روز از عمل هنوز هم استفراغ پرتابی دارد، لازم است با پزشک تماس بگیرید. احتمال آن پایین است اما در موارد بسیار نادر، ممکن است کودک جزء آن یک تا ۲ درصدی باشد که به جراحی مجدد نیاز دارند.

تنگی پیلور تقریباً هرگز اثرات بلند مدتی ندارد. بعد از جراحی نیز، دریچۀ پیلور باید عملکرد طبیعی داشته باشد و هیچ نشانه‌ای از اندازۀ غیرعادی آن نشان ندهد.