لذت استفاده از عبارات دلنشین را در برخورد با دیگران به کودکتان منتقل کنید. از همان خردسالی در تمام صحبت هایتان با او از عبارت هایی چون؛ سلام، خدانگهدار، لطفا، ممنون و مرسی استفاده کنید. همواره به هنگام صحبت کردن لبخند بزنید و با لحنی آرام و ملایم او رامورد خطاب قرار بدهید تا او نیز تشویق به کاربرد همین لحن و لغات درباره شما و دیگران بشود.
هرگاه فرزندتان وسیله یا اسباب بازیی را به سوی شما میگیرد، با لبخند آن را از او بگیرید و به آنچه تقدیمتان کرده است توجه کنید. همچنین باید صدای خیلی رسا و واضح از او تشکر کنید. در موقعیت های مشابه بدون اینکه اصرار کنید او را به گفتن این عبارات تشویق کنید. بدین ترتیب تشکر کردن تبدیل به یک بازی زیبا میشود و از تنهایی دو نفره شما لحظاتی خاص و لذت بخش میسازد.
از قدرتتان به صورت سازنده و سودمند استفاده کنید. در پی تنبیه یا پاداش دهی نباشید. خانه قوانین و مقرراتی دارد که باید رعایت شوند. این اصل ساده را به کودک خود توضیح بدهید تا بیاموزد باید به دیگران احترام بگذارد.
هرگاه فرزندتان یکی از مقررات خانه را نادیده گرفت، قانون مورد نظر را با آرامش و جدیت بازگو کنید. سپس باید از او بخواهید روی کوسن نشسته و به کارهای بدش فکر کند. بعد از مدت کوتاهی میتوانید سراغ او بروید. او را به عذرخواهی تشویق کنید و در نهایت با نوازشی محبت آمیز قضیه را تمام کنید. با این کار به او میفهمانید موضوع تمام شده و شما دیگر عصبانی نیستید.
در صورت تخطی از مقررات منزل ، آرام و جدی گفتگو و صحبت کنید. کتک زدن هر چند که خفیف باشد اعتماد به نفس کودک شما را زیر سوال خواهد برد. در واقع آنچه مورد نظر ماست این است که کودک در محیطی آرام، معقول، نوع دوستی، همدردی ، احترام به قوانین را بیاموزد. زیرا او اولین تجربیات رفتار اجتماعی را در منزل شما کسب میکند.
خشم از بهترین راه های جلب توجه است و کودکان به دفعات از آن استفاده میکنند. اما این همه عصبانیت برای چیست؟ گرسنگی، تشنگی، خستگی، درد، مریضی، سر و صدا؟ سعی کنید علت عصبانیتش را بیابید. با او همدردی کرده و اسباب آرامش وی را فراهم کنید. حتی زمانی که بزرگتر شد، کودک تلاش میکند در بدترین شرایط با نشان دادن خشم خود مرزهای تحمل شما را بسنجد. اما در واقع همچنان به دنبال جلب توجه شما است. پس کمی مکث کرده و به پیامی که میخواهد با شما در میان بگذارد گوش دهید.
کودک در مکان های شلوغ خسته و کلافه میشود، از این فضاها دوری کنید. برای او توضیح دهید که قرار است با هم چه کاری را انجام دهید و برنامه را بر هم نزنید. حد و مرز آنچه را قابل قبول است مشخص کنید. مثلا مشخص کنید که قرار است چه چیزی بخرید و چه چیزی نخرید و زمانی که به خرید میروید، تغییر نظر ندهید. همیشه در آرامش و بدون استرس به کارهایتان برسید. عادت های دلپذیر و آرام بخشی را به وجود آورید، مثلا سر ساعت خاص و پیش از این که کودک خسته شود، با هم کتاب بخوانید. آرام اما جدی باشید، بله، بله است و نه، نه. تغییر نظر ندهید.
از پانزده ماهگی به بعد کودک میتواند در کارهای روزمره سهمی داشته باشد. اما این به معنی انجام کاری در منزل نیست؛ او فقط در کنار شما کمک میکند و از این مشغولیت خوشحال است و لذت میبرد. کودکی شاد زندگی میکند که خوب پرورش یافته باشد.
فعالیت هایی که کودک میتواند در آنها شرکت کند:
دستمال کشیدن روی میز
چیزی را در سطل آشغال انداختن
لیوانی را سر میز بردن
کمک به جمع و جور کردن خریدها
کمک به آب دادن گیاهان
کمک در شیرینی پختن
مرحله اول، یکسال به بعد:
کودک از تقلید رفتار و کار بزرگترها خوشش میآید. با این بازی او کم کم به اصل جارو کردن پی میبرد. روسری بزرگی را گره باز زده، روی زمین بگذارید. چند کاغذ را گلوله کرده پخش اتاق کنید و به کودک بگویید که قرار است با هم آنها را جمع کنید. با هم کاغذها را جمع کرده و وسط روسری قرار دهید. گلوله های کاغذی را دوباره پخش کنید و از فرزندتان بخواهید تا به تنهایی آنها را جمع کند.
مرحله دوم، حدود ۱۴ ماهگی:
دایره گچی روی زمین بکشید و چند نخود روی زمین پخش کنید. نخودها را وسط دایره جمع کنید. بازی را از سر گرفته و از کودک بخواهید نخودها را جمع کند.
این بازی باعث هماهنگی بین دست و چشم شده و کودک شما را با مفهوم سازماندهی آشنا میکند.
همواره باید حامی کودک بود نه خدمتگذار او ، و او را در جهت خودپایی و استقلال پرورش داد. کمکم کنید تا به تنهایی انجام دهم، این پیام کودک است به شما. میل به استقلال فرزندتان را محترم بشمارید و فضاهایی را متناسب با قد و توانایی بچینید. چیدمان صحیح محیط و سازگاری آن با توانایی های کودک او را تشویق به خودپایی و تاثیرگذاری بر محیط میکند.
هنگام کفش پوشیدن یا کفش در آوردن کودک ، نیاز به نشستن دارد . بنابراین با قرار دادن یک صندلی کوچک در ورودی منزل کار را برایش ساده کنید. اگر توانستید یک جا رختی مناسب برای قد او نیز فراهم کنید.
در اتاق نشیمن مکان راحتی را به کتابخانه و کتابخوانی کودک اختصاص بدهید تا هم به راحتی ، به کتاب هایش دسترسی داشته باشد و هم فضایی برای مطالعه کردن برای او آماده باشد.
زمانی که کودک توانست مستقل راه برود، میتوانید شستشوی صورت، دندان ها و یا شانه و مرتب کردن موها را به او بیامورید. ابتدا نیاز به همراهی شما دارد. اما خیلی زود دوست دارد به تنهایی این کارها را انجام دهد. چهار پایه ای کوچک کنار دستشویی قرار دهید تا با ایستادن روی آن بتواند هنگام شستشو از دستشویی استفاده کند و هر آنچه را نیاز دارد در کنار دستش فراهم سازید: حوله کوچک و صابون، آینه کوچک به دیوار، قفسه ای برای مسواک، خمیردندان و لیوان پلاستیکی، برس و شانه.
برای تشویق فرزندتان در آشپزخانه میز و صندلی کوچکی قرار دهید تا او هم میز خود را چیده و کم کم مستقل غذا بخورد. میز و صندلی کوچکی در نظر بگیرید. یکی از کشوهای قابل دسترس آشپزخانه را به وسایل او اختصاص دهید. روی رومیزی فرزندتان محل قرار گرفتن هر وسیله را نقاشی کنید: جای لیوان، بشقاب، قاشق، پارچ آب و غیره. بهتر است از ظروف سرامیکی استفاده کنید. طبیعتا تعدادی از آنها میشکنند، اما در نهایت کودک یاد میگیرد دقت کند و حرکاتی ظریف و سنجیده داشته باشد. هرگاه ظرفی شکست، آرامش خود را حفظ کنید، اتفاق خاصی نیفتاده است. کودک که تا پیش از این تنها ظروف نشکن در اختیار داشته خیلی زود متوجه میشود که باید از حرکات ناگهانی بپرهیزد.
هنگام غذا دادن به کودک شما باید در اختیار او باشید، بنابراین ترجیحا غذایتان را قبل یا بعد از او بخورید تا هنگام غذا خوردن او ، با خیال راحت کنار دستش بنشینید. اگر قرار باشد ایستاده به غذا ناخنک بزند نمیتوانید از او توقع یک جا نشستن داشته باشید. میتوانید به مرور با قاشق چند قطره آب حین غذا به او بدهید. پس از مدت کمی به جای قاشق از لیوان استفاده کنید اما همواره مراقب میزان بسیار کم آب باشید. کودک غذا خوردن را با خوراک های مایع آغاز میکند. قاشقی دستش بدهید تا دست گرفتن و به دهان بردن آن را به مرور تمرین کند. اما شما با نوک قاشق دیگری کم کم به او غذا بدهید.