نگاه پدر و مادرها به دختران و پسران

اولین خبری که به پدر و مادرها می دهند جنسیت نوزاد است. اولین چیزی هم که دیگران پس از تولد نوزادان می پرسند جنسیت آنها است. اما جنسیت چقدر در طرز برخورد والدین با اطفال نقش دارد؟ آیا از همان بدو تولد تفاوت های جسمی وجود دارد؟ تفاوت های جنسیتی در بدو تولد:

در بدو تولد، نوزادان پسر بطور متوسط حدودا ۲% بلندقدتر و ۵% سنگین تر از نوزادان دخترند. رسش دخترها در هنگام تولد بیشتر است و سریعتر رشد می کنند. دخترها در بدو تولد از لحاظ استخوان بندی چهار هفته جلوتر از پسرها هستند و سریعتر از پسرها به ویژگی های اصلی حرکتی می رسند. دخترها بطور معمول زودتر از پسرها نشستن، راه رفتن، توالت رفتن و حرف زدن را شروع می کنند. یک تفاوت دیگر این است که اطفال مؤنث رفتار های موزون بیشتری انجام می دهند مثل مکیدن و لبخند زدن، اما پسر بچه ها از لحاظ حرکت ماهیچه ای بزرگ مثل لگد زدن از دختر بچه ها پیش هستند. همچنین قدرت ماهیچه ای بیشتری دارند و در بدو تولد سر خود را می توانند بیشتر بلند کنند. در پایان اولین سال، پسرها سطح فعالیت بیشتری دارند ولی چون این نتیجه گیری از طریق مشاهده به دست آمده است امکان سوگیری نیز در آن وجود دارد. این تفاوت های اولیه فیزیکی و رشدی ممکن است بر رفتار پدر و مادرها تأثیر بگذارد و در نتیجه بر مقدار تفاوت های مزبور افزوده شود. دخترهایی که از لحاظ رشدی جلوترند ممکن است پاسخده تر باشند. آنها با نشستن، راه رفتن یا حرف زدن زودهنگام خویش می توانند از والدینشان تقویت بیشتری دریافت دارند. جلو بودن در رشد می تواند توجه دیگران را بیشتر جلب کند و زمینه ساز تعاملات مختلف با مراقبان کودک شود.

علت برخورد های مختلف چیست؟

اما برخورد های متفاوت والدین با فرزندان خردسال بیشتر معلول انتظارات متفاوتی است که از دو جنس مؤنث و مذکر دارند تا تفاوت های واقعی. برای مثال حتی وقتی پسرها و دخترها از لحاظ هيكل، وزن و شرایط جسمانی برابرند، دخترها از نظر والدین ضعیف تر و مریض احوال ترند و پسرها قویتر و سالم تر. وقتی از پدر و مادرهایی که هنوز فرزندان تازه متولد شده خود را در آغوش نکشیده بودند و فقط آن ها را از پشت شیشه های شیرخوارگاه بیمارستان دیده بودند خواسته شد فرزندشان را توصیف کنند، پدر و مادرها پسران خود را هوشیار تر و قوی تر و دخترها را ظریف تر می دیدند. برخی شواهد نشان می دهند که برچسب زدن در طول دوران طفولیت و خردسالی ادامه می یابد. وقتی فیلم های ویدیویی کودکان ۱۷ ماهه به بزرگسالان نشان داده شد و جنسیت بچه ها را نیز به آنان گفتند، مردها بچه هایی را که برچسب پسر به آن ها زده شده بود با اصطلاحاتی قالبی همچون «مستقل»، «پرخاشگر» و «فعال» توصیف می کردند. اما وقتی همان اعمال را دخترها انجام می دادند صفات «ظریف»، «منفعل» و «وابسته» به آنها می دادند.

در مطالعه ای دیگر، اطفال ۱۳ ماهه را در هنگام بازی در گروه تحت نظر گرفتند. اگرچه در زمینه جسارت یا تلاش برای ارتباط برقرار کردن با بزرگسالان تفاوت های جنسیتی دیده نمی شد اما بزرگسالان به رفتارهای جسورانه پسرها بیشتر توجه می کردند. همچنین به شیوه های خفیف تر ارتباطی دخترها بیشتر توجه می کردند. یازده ماه بعد، تفاوت های جنسیتی بچه ها از این قرار بود که پسرها جسورتر بودند و دخترها با بزرگسالان بیشتر حرف می زدند. با بزرگتر شدن پسران و دخترها این تفاوت ها چشمگیرتر می شوند. مهارت های حرکتی بزرگ پسران در بازی های فیزیکی بیشتر تقویت می شوند. به پسرها بیش از دخترها اجازه می دهند به تنهایی بازی کنند. حتی محیط فیزیکی فراهم شده در دوران طفولیت و خردسالی نیز برای کودکان فرق دارند. در محیط پسرها وسایل ورزشی بیشتری وجود دارد و به آنها اسباب بازی های موتوری کوچک و بزرگ بیشتری می دهند. به دخترها بیشتر اسباب بازی و وسایل خانه بچگانه داده می شود. به دخترها لباس های صورتی و رنگارنگ بیشتری می پوشانند و پسرها بیشتر لباس های آبی، قرمز و سفید می پوشند.

الگو های متفاوت

برخی از تحقیقات نیز حاکی از وجود الگوهای متفاوت تقویت اند. برای مثال دخترها بیشتر تحسین می شوند و بیشتر مورد انتقاد قرار می گیرند. پدر و مادرها بیشتر احتمال دارد جلوی بازی های پسران را بگیرند. وقتی پسرها مشغول بازی با مکعب ها هستند بازخورد مثبت تری به آن ها می دهند و در صورت بازی کردن پسران با عروسکها، بازخوردهای آنها منفی تر می شود. بازخورد های والدین وقتی دخترها وسایل را دستکاری می کنند بیش از زمانی که پسرها این کار را می کنند منفی است. وقتی دختر بچه ها فعالیت های حرکتی شدیدی چون دویدن پریدن و بالا رفتن را انجام می دهند از آنها بیشتر ایراد می گیرند. در ضمن واکنش والدین در برابر تقاضای کمک دخترها مثبت تر است. پدر و مادرها غالباً برای پسرها و دخترها اسباب بازی های متفاوتی می خرند. وقتی فیلم ویدیویی بازی پدر و مادرها با بچه های یکی دو ساله بررسی شد هیچ تفاوتی در زمینه تقویت پسرها و دخترها برای انجام بازی های پسرانه با خشن دیده نشد. اما جنسیت کودکان در انتخاب اسباب بازی ها توسط والدین در حین بازی ها مؤثر بود. والدین برای پسرها اسباب بازی های پسرانه تری انتخاب می کردند و برای دخترها اسباب بازی های ظریف تری.

در نتیجه، انتخاب اسباب بازی والدین با انتخاب بازی کودکان رابطه داشت. والدین با انتخاب وسایل بازی، فرزندان خود را به سوی برخی اسباب بازی ها سوق می دادند یا آن ها را از بازی با برخی دیگر منع می کردند. این حقیقت هم که والدین و کودکان در صورت برخورداری از حق انتخاب، اسباب بازی های همجنس های خود را انتخاب می کنند، در مشاهده روابط والدین و کودکان ۱۸ تا ۲۳ ماهه در هنگام بازی ثابت شد. در این بررسی از پدر و مادرها و بچه های آنان خواسته شد با شش نوع اسباب بازی متفاوتی که در اختیار داشتند بازی کنند. برخی از این اسباب بازی ها پسرانه (قطار و مکعب های چوبی) بودند و برخی دخترانه (عروسک و وسایل آشپزخانه) و برخی خنثی (پازل و دستگاه های تفکیک شکل). هریک از این اسباب بازی ها جعبه داشتند و والدین و بچه ها پس از آن که به آنان گفته می شد اسباب بازی مورد نظر را کنار بگذارند و به سراغ اسباب بازی های دیگر بروند حق داشتند چهار دقیقه با آن اسباب بازیها با وجود اجباری بودن نوع اسباب بازی در آن چهار دقیقه و کنترل دخالت والدین، خردسالان با اسباب بازی هایی که بطور کلیشه ای متعلق به جنس مقابل بود کمتر سر و کله می زدند و اسباب بازی های جنس مخالف خود را بیش از اسباب بازی های خنثی یا اسباب بازی های مربوط به جنس خودشان کنار می‌گذاشتند.

والدین هم بیشتر بر اساس تصورات جنسیتی قالبی با اسباب بازی ها بازی می کردند. البته آن ها صريحاً فرزندشان را از بازی با اسباب بازی های جنس مقابل باز نمی داشتند. هرچند برخی از آن ها وقتی فرزندشان با اسباب بازی های جنس مقابل بازی می کرد در هدایت و راهنمایی دچار مشکل می شدند و از این کار اکراه داشتند. پدری که هنگام بازی با دخترش، جعبه کامیون ها را باز کرد گفت ظاهرا باید پسرها را در این تحقیق بررسی می کردند، و درب جعبه را بست و به سراغ عروسک ها رفت. این گرایش هم در پدرها دیده می شد هم در مادرها. تعامل والدین و کودکان نیز بر انتخاب نوع اسباب بازی ها تأثير می گذاشت. پدر و مادرها هنگام بازی کردن فرزندشان با اسباب بازی های پسرانه خصوصاً کامیون ها کمتر از آنها سوال می کردند و از فرزندشان فاصله بیشتری می گرفتند. همچنین بیشتر صداهای حاکی از هیجان و اشتیاق از خودشان در می آوردند تا اظهارنظر.

اما در هنگام بازی کردن فرزندشان با اسباب بازی های دخترانه به آن ها نزدیکتر می شدند و تعاملات کلامی بیشتری در قالب سوال و اظهار نظر با آنها برقرار می کردند. در هنگام بازی کردن فرزندشان با اسباب بازی های خنثی مثبت ترین و اطلاع دهنده ترین گفتگوها در می گرفت. این یافته ها، نکاتی را در مورد اسباب بازی های خشن روشن می کنند. ظاهراً به نظر والدین اسباب بازی هایی چون پازل ها و دستگاه های تفکیک شکل با رشد شناختی مرتبطند. بطور کلی پدرها بیش از مادرها به انجام رفتارهای متناسب با جنسيت توسط بچه ها توجه دارند و بیشتر احتمال دارد به پسری که با عروسک ها و اسباب بازی های دخترانه بازی می کند بازخورد منفی بدهند از تحقیقات مربوط به تفاوت های جنسیتی در دوران طفولیت و خردسالی سه نتیجه مهم می توان گرفت. نخست آن که نوزادان دختر و پسر در بدو تولد تفاوت های جنسیتی اندکی دارند دوم آنکه شباهت رفتارهای پسرها و دخترها بیش از تفاوت های آنها است هرچند در نهایت ممکن است تفاوت ها اهمیت بیشتری پیدا کنند، اگرچه پدر و مادرها به پسران و دختران خود محبت میکنند ولی بطور کلی از آن ها به یک اندازه توقع پرخاشگری ندارند. با این حال شواهدی که وجود دارند مبنی بر این که پدر و مادرها حتی در همان روزهای نخست زندگی، الگوهای رفتاری متفاوتی را تقویت می کنند.

پدر و مادرها، پسرها را بیشتر برای انجام بازی های جسمی تقویت می کنند و دختر بچه ها را برای کمک خواستن و کمک کردن و سوم این که اگرچه والدين غالباً افکار قالبی چنین خود را به زبان نمی آورند ولی آنها را در رفتارهای خود با کودکان و سلیقه هایشان در انتخاب اسباب بازی ها بروز می دهند. پدر ها بیش از مادر ها در تقویت رفتار های کلیشه ای متناسب با جنسیت جدیت به خرج می دهند. پدر و مادرها غالباً متوجه تأثیر گذاری خود بر رشد فرزندان خردسالشان نیستند.