پرسش اول

اگر مادر به عللی بعد از زایمان نتواند به نوزاد از پستان خود شیر دهد، با چه نوع شیر و در چه موقع تغذیه نوزاد را باید شروع کند ؟

پاسخ : اگر مادری بعد از تولد نوزاد خود، به عللی به طور موقت یا دائم نتواند به کودک خود شیر دهد، اولین تغذیه نوزاد را باید طی 6 ساعت بعد از تولد با آب جوشیده سرد شده شروع کند. چون امکان دارد نوزاد در نخستین تغذیه استفراغ کند، داخل شدن آب استریل در ریه او مشکلی به وجود نمی آورد. دادن سرم گلوکز به عنوان اولین تغذیه نوزاد لازم نیست.

دومین نوبت تغذیه نوزاد را یکی دو ساعت بعد با شیرخشک هایی که شبیه شیر مادر است باید شروع کرد. چون زمان عبور شیر از معده در نوزادان بین 1 تا 4 ساعت متفاوت است، بنابراین تغذیه های بعدی نوزاد از نظر زمان و مقدار در شبانه روز باید بر حسب میل و رغبت او باشد. بیشتر نوزادان درهفته های اول بعد از تولد مایلند هر روز بین 6 تا 9 مرتبه شیر بخورند، ولی در پایان ماه اول ، نوزاد خود تغذیه خودش را تنظیم خواهد کرد، به طوری که خود مادر می فهمد نوزادش در شبانه روز چند نوبت و چه مقدار شیر احتیاج دارد.

پرسش دوم

در دوران نوزادی، شکل، رنگ و تعداد دفعات دفع مدفوع نوزاد به طور طبیعی چگونه است ؟

پاسخ : بیشتر نوزادان، اولین مدفوع را در روز اول تولد دفع می کنند. اولین مدفوع، سیاه، تیره رنگ و چسبنده و بدون بو است که مکونیوم نام دارد. گاهی اولین مدفوع نوزاد به رنگ سفید خاکستری است که به تدریج به مکونیوم تیره رنگ تبدیل می شود. مکونیوم از پلی ساکارید های ترشح شده از روده، مایع آمنیوتیک که به وسیله جنین بلعیده شده و سلول های جدار مخاط دستگاه گوارش جنین تشکیل شده و رنگ سبز آن مربوط به پیگمان های صفراوی است.

سپس رنگ سیاه متمایل به سبز مدفوع کمتر می شود و رنگ سبز قهواه ای به خود می گیرد. پس از آن نیز رنگ آن تغییر می یابد و مدفوع به حالت طبیعی یکنواخت، شل و زرد تبدیل خواهد شد. این حابت تا سه هفته ادامه دارد و این دوره را مرحله تبدیل شدن می نامند. دراین دوره ممکن است مدفوع دارای مواد بلغمی باشد و ناگهان با فشار خارج شود و تعداد دفعات آن از 1 تا 7 در روز و حتی تا 24 بار برسد.

یک نوزاد طبیعی که از شیر مادر تغذیه می کند، ممکن است در خلال شش هفته اول گهگاهی مدفوع سبز روشن داشته باشد و مادر تصور کند که مبتلا به اسهال یا سرماخوردگی است، زیرا نه فقط مدفوع شل است، بلکه تعداد دفعات دفع، زیاد و رنگ آن سبز روشن است و ناگهانی خارج می شود و دارای تکه های سفت صابونی شکل است و این حالت طبیعی است.

تکه های مزبور که در مدفوع بیشتر شیرخواران دیده می شود و رنگ سفید و پوشش زرد یا قهوه ای دارد، مربوط به لخته های کازئین است. برعکس ممکن است نوزاد شیر مادرخوار نیز به طور طبیعی است و خشک نیست، این وضعیت نیز طبیعی می باشد.

باید متذکر شد، مدفوع نوزاد شیر مادرخوار بیشتر شل و زرد خردلی رنگ است و مختصری بوی ترشیدگی دارد و این حالت تا زمانی که غیر از شیر مادر، غذایی به کودک داده نشود، باقی خواهد ماند. موقعی که غذاهای مختلف به شیرخوار داده می شود، رنگ مدفوع به طور قابل توجهی تغییر می کند. مدفوع نوزادی که از شیر خشک تغذیه نماید، معمولا یک بار در روز و دارای رنگ زرد کم رنگ و سفت و مختصری قلیایی یا خنثی است و بوی زیاد می دهد.