مشکلات رایج در دوره درمان نوزادان نارس

نوزادان نارس به دلیل تولد زودرس و عدم تکامل کامل سیستم‌های بدنی، ممکن است با مشکلات متعددی در دوره درمان و مراقبت مواجه شوند. این مشکلات می‌توانند کوتاه‌مدت یا بلندمدت باشند و نیاز به مراقبت‌های ویژه و پیگیری دقیق دارند. در ادامه به برخی از مشکلات رایج نوزادان نارس در دوره درمان پرداخته شده است.

1. مشکلات تنفسی

• سندرم دیسترس تنفسی (RDS):

  • ناشی از کمبود سورفکتانت در ریه‌ها که باعث سختی در تنفس می‌شود.
  • درمان: استفاده از سورفکتانت مصنوعی و دستگاه‌های تهویه مکانیکی.

• برونکوپولمونری دیسپلازی (BPD):

  • بیماری مزمن ریوی که در نتیجه استفاده طولانی مدت از تهویه مکانیکی و اکسیژن‌درمانی رخ می‌دهد.
  • درمان: استفاده از داروهای کورتیکواستروئیدی، حمایت تغذیه‌ای و فیزیوتراپی تنفسی.

2. مشکلات قلبی

• مجاری باز شریانی (PDA):
  • یک مشکل قلبی که در آن مجرای شریانی پس از تولد بسته نمی‌شود.
  • درمان: داروهایی مانند ایندومتاسین یا جراحی در صورت عدم پاسخ به درمان دارویی

نوزادان نارس به دلیل تولد پیش از موعد، با مشکلات قلبی مختلفی مواجه می‌شوند که نیاز به مراقبت و درمان ویژه دارند. برخی از این مشکلات به دلیل عدم تکامل کامل قلب و سیستم عروقی آن‌ها ایجاد می‌شوند. در ادامه به بررسی مشکلات قلبی رایج در نوزادان نارس و روش‌های درمان آن‌ها پرداخته شده است.

1. مجاری باز شریانی (Patent Ductus Arteriosus - PDA)

علت:

• PDA یک مجرای باز است که در دوران جنینی بین آئورت و شریان ریوی وجود دارد و پس از تولد باید بسته شود. در نوزادان نارس، این مجرا ممکن است به دلیل نارسایی ریه‌ها و عدم تولید کافی اکسیژن بسته نشود.

علائم:

• صداهای غیرطبیعی در قلب (مورمور)
• مشکلات تنفسی
• کاهش وزن یا عدم افزایش وزن مناسب
• افزایش ضربان قلب

درمان:

• داروهایی مانند ایندومتاسین یا ایبوپروفن برای بستن مجرا
• جراحی در صورت عدم موفقیت درمان دارویی

2. نارسایی قلبی نوزادی

علت:

• قلب نوزاد نارس ممکن است به دلیل عدم تکامل کامل عضلات قلب یا مشکلات ساختاری، نتواند به درستی خون را پمپ کند.

علائم:

• تنفس سریع یا سخت
• تورم در پاها، شکم یا نواحی دیگر
• خستگی و ضعف
• تغذیه ضعیف و کاهش وزن

درمان:

• داروهایی مانند دیورتیک‌ها برای کاهش تجمع مایعات
• داروهای تقویت‌کننده عضلات قلب
• نظارت مداوم و مراقبت‌های ویژه در بخش نوزادان بیمارستان

3. سوراخ بین بطنی (Ventricular Septal Defect - VSD)

علت:

• VSD یک سوراخ در دیواره بین بطن‌های قلب است که می‌تواند باعث جریان خون غیرطبیعی بین بطن‌ها شود.

علائم:

• مورمور قلب
• تنفس سریع و سخت
• خستگی و ضعف
• مشکلات تغذیه و کاهش وزن

درمان:

• برخی از سوراخ‌های کوچک ممکن است خود به خود بسته شوند.
• داروهایی برای مدیریت علائم
• جراحی برای بستن سوراخ در موارد شدید

4. تنگی دریچه ریوی (Pulmonary Valve Stenosis)

علت:

• تنگی دریچه ریوی که جریان خون از قلب به ریه‌ها را محدود می‌کند.

علائم:

• خستگی و ضعف
• تنفس سخت و سریع
• مورمور قلب

درمان:

• بالون والوپلاستی: یک روش غیرجراحی که در آن با استفاده از یک بالون، دریچه باز می‌شود.
• جراحی در موارد شدید

3. مشکلات گوارشی

• آنتروکولیت نکروزان (NEC):
  • عفونت شدید و التهاب روده که می‌تواند منجر به مرگ بافت روده شود.
  • درمان: توقف تغذیه دهانی، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها و در موارد شدید، جراحی.

4. مشکلات عصبی

• خونریزی داخل بطنی (IVH):

  • خونریزی در داخل بطن‌های مغز که می‌تواند منجر به آسیب مغزی شود.
  • درمان: پایش دقیق، حمایت‌های پزشکی و در موارد شدید، جراحی.

• لکوآنسفالوپاتی چندکیستی (PVL):

  • آسیب به ماده سفید مغز که می‌تواند منجر به مشکلات حرکتی و شناختی شود.
  • درمان: فیزیوتراپی و مراقبت‌های طولانی‌مدت.

5. مشکلات بینایی

• رتینوپاتی نوزادان نارس (ROP):
  • رشد غیرطبیعی عروق خونی در شبکیه که می‌تواند منجر به نابینایی شود.
  • درمان: پایش منظم توسط چشم‌پزشک، لیزر درمانی یا جراحی در موارد شدید

نوزادان نارس به دلیل عدم تکامل کامل دستگاه بینایی در هنگام تولد، ممکن است با مشکلات بینایی متعددی مواجه شوند. این مشکلات می‌توانند کوتاه‌مدت یا بلندمدت باشند و نیاز به مراقبت‌های ویژه و پیگیری دقیق دارند. در ادامه به بررسی مشکلات بینایی رایج در نوزادان نارس پرداخته شده است.

1. رتینوپاتی نوزادان نارس (ROP)

توضیح:

• رتینوپاتی نوزادان نارس (Retinopathy of Prematurity - ROP) یک بیماری چشمی است که در نوزادان نارس رخ می‌دهد و ناشی از رشد غیرطبیعی عروق خونی در شبکیه چشم است.

عوامل خطر:

• تولد زودرس (قبل از 31 هفته بارداری)
• وزن کم هنگام تولد (کمتر از 1500 گرم)
• استفاده از اکسیژن درمانی با فشار بالا

درمان:

• پایش منظم توسط چشم‌پزشک
• لیزر درمانی یا کرایوتراپی برای متوقف کردن رشد عروق خونی غیرطبیعی
• استفاده از داروهای ضد رگ‌زایی در برخی موارد

2. کاتاراکت نوزادی

توضیح:

• کاتاراکت نوزادی به کدری عدسی چشم گفته می‌شود که می‌تواند بینایی را تحت تاثیر قرار دهد. این وضعیت می‌تواند مادرزادی یا ناشی از عوامل دیگر مانند عفونت‌های دوران بارداری باشد.

علائم:

• کاهش دید
• حرکات نامنظم چشم (نیستاگموس)
• عدم پاسخ به تحریکات بصری

درمان:

• جراحی برای برداشتن کاتاراکت
• استفاده از لنزهای تماسی یا عینک پس از جراحی

3. گلوکوم نوزادی

توضیح:

• گلوکوم نوزادی یک بیماری نادر است که در آن فشار داخل چشم افزایش می‌یابد و می‌تواند به عصب بینایی آسیب برساند.

علائم:

• اشک‌ریزی
• حساسیت به نور
• بزرگ شدن قرنیه

درمان:

• جراحی برای کاهش فشار داخل چشم
• داروهای کاهش دهنده فشار داخل چشم

4. مشکلات انکساری

توضیح:

• نوزادان نارس ممکن است بیشتر در معرض مشکلات انکساری مانند نزدیک‌بینی، دوربینی یا آستیگماتیسم باشند.

علائم:

• مشکل در تمرکز روی اشیا
• نیاز به استفاده از عینک در سنین پایین

درمان:

• تجویز عینک یا لنزهای تماسی
• پایش منظم توسط چشم‌پزشک

5. استرابیسم (لوچی)

توضیح:

• استرابیسم یا لوچی وضعیتی است که در آن چشمان کودک هم‌تراز نیستند و در جهت‌های مختلف نگاه می‌کنند.

علائم:

• عدم هماهنگی چشمان
• دو بینی
• کاهش دید در یک چشم (آمبلیوپی یا چشم تنبل)

درمان:

• استفاده از عینک
• تمرینات چشمی
• جراحی اصلاحی در موارد شدید

6. مشکلات شنوایی

• کاهش شنوایی:
  • نوزادان نارس ممکن است در معرض خطر کاهش شنوایی باشند.
  • درمان: آزمایش‌های شنوایی منظم و در صورت لزوم، استفاده از دستگاه‌های کمک شنوایی.

7. مشکلات عفونی

• عفونت‌های ناشی از سیستم ایمنی ضعیف:
  • نوزادان نارس به دلیل سیستم ایمنی ناپایدار مستعد ابتلا به عفونت‌ها هستند.
  • درمان: استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها، مراقبت‌های دقیق بهداشتی و پایش مداوم.