اندازه گيري وزن، قد و دور سر هنگام تولد، ساده‌ترين و در عين حال قابل اعتمادترين وسيله‌اي هستند كه توسط آن مي‌توان سلامتي و ميزان رسيدگي كودك را آزمود.
هدف از چنين اندازه‌گيري عبارتست از:
- دستيابي به اندازه‌هاي كودك و مقايسه با استاندارد‌ها در جمعيت
- مقايسه اندازه نوزاد با تخمين سن بارداري
- فراهم كردن يك عدد پايه براي آنكه پيشرفت هاي بعدي اندازه گيري و قابل بررسي شود.
- وزن موقع تولد (Birth weight)
اندازه گيري وزن تولد ترجيحاً بايد در نخستين ساعات زندگي، قبل از آنكه كم شدن وزن پس از تولد بطور واضحي رخ دهد انجام گيرد. نوزاد برهنه بايد روي يك حوله تميز روي كفه ترازو گذاشته شود و با دقت بر طبق روش‌هاي استاندارد وزن شود. وزن نوزادان در طي روزهاي اول تولد روند كاهشي دارد بطوري كه اكثر آنها در طي هفته اول تولد حدود 10 درصد از وزن خود را از دست مي‌دهند. بعد از آن به تدريج تا سن 10 الي 12 روزگي به وزن تولد بر مي‌گردند.
- قد موقع تولد (Birth height)
اين اندازه گيري لازم نيست سريعاً انجام شود، امّا بايد در طي سه روز نخست انجام گيرد. اندازه گيري طول بدن بايد با بيشترين دقت به وسيله يك صفحه اندازه گيري انجام گيرد كه داراي يك سر ثابت است كه كودك به پشت روي آن مي‌خوابد، بطوري كه پاهايش كاملاً كشيده باشد. بديهي است كه دو نفر مورد نياز است تا كودك را بطور صحيح نگهدارند. در اين روش دقت اندازه‌گيري 0/1 سانتيمتر است.
- اندازه دور سر (Head Circumference)
اين اندازه گيري با يك نوار اندازه گيري در قسمتي از سر كه داراي بيشترين قطر مي‌باشد انجام مي‌شود.
در طی اولین چکاپ نوزاد، علاوه بر قد و وزن، تمامی اندام های او از نظر سلامت چک می شود:
سر: پزشک، قسمت نرمه سر او را چک می کند. این قسمت فاصله بین دو استخوان جمجمه است. حالت فیزیکی سر نوزاد نیز بررسی می شود.
گوش ها: پزشک وجود هرگونه مایع یا عفونت را در داخل گوش نوزاد بررسی می کند. همچنین امتحان می کند که واکنش نوزاد نسبت به صداهای اطراف چگونه است.
چشم ها: پزشک، با یک دستگاه مخصوص داخل چشم نوزاد را بررسی می کند. در چکاپ های بعدی میزان واکنش نوزاد به نور نیز بررسی می شود.
دهان: با بررسی دهان نوزاد، هرگونه عفونت قارچی که ممکن است نوزاد در رحم مادر به آن مبتلا شده باشد شناسایی می شود.
پوست: کل سطح بدن نوزاد به دقت بررسی می شود تا اگر لکه یا علامت مشکوکی بر پوست او وجود داشت بررسی شود.
قلب و ریه: پزشک، به صدای قلب و ریه نوزاد گوش می دهد تا هرگونه صدای نامتعارف و مشکوکی را مورد بررسی قرار دهد.
شکم:با یک فشار کوچک، پزشک، می تواند بزرگی یا کوچکی اندام های داخلی را تشخیص دهد.
پاها و ران ها: پزشک، پاهای نوزاد را به آرامی تکان می دهد تا هرگونه دررفتگی مفصل را شناسایی کند.
اندام تناسلی: پزشک، اندام تناسلی و ادراری نوزاد را بررسی می کند تا هرگونه عفونت احتمالی را تشخیص دهد. برای دختران وجود هرگونه ترشح و برای پسران پایین بودن بیضه ها را بررسی می کند.
ماه اول :
* اندازه گیری قد و وزن برای اطلاع از رشد مناسب
* تجویز قطره ویتامین D
* تشخیص بیماری های پوستی احتمالی (از جمله کلاه گهواره ای و عرق سوختگی)
* بررسی شنوایی و بینایی:پزشک در هر بار مراجعه، ساختمان چشم و گوش، عملکرد و امتداد دید شیرخوار را چک می کند.
* بررسی برنامه خواب (شیرخوار در این دوره به تناوب 3-2 ساعت بیدار می شود و در طول شبانه روز 15 ساعت می خوابد)
* بررسی وضعیت بدن هنگام خواب (برای پیشگیری از خفگی او را باید به پشت خواباند)
* تناوب شیرخوردن:هر 3-2 ساعت
ماه دوم :
* اندازه گیری قد و وزن
* دومین دوره واکسن (نوبت دوم واکسن های هپاتیت ب و فلج اطفال و نوبت اول واکسن سه گانه:دیفتری، کزاز ، سیاه سرفه)
* تشخیص بیماری های پوستی احتمالی
* مشاوره با شما درباره برنامه شیر دادن و برگشتن به سر کار
* بررسی شنوایی، بینایی، خلق و خوی کودک و بیماری های پوستی آکنه