علل کاهش شنوایی حسی- عصبی در کودکان
1. مصرف داروهایی که موجب سمیت شنوایی میگردند.
2. مننژیت (عفونت پردههای مغزی)
3. زردی بالا (عدد زردی بالای 20)
4. تعویض خون
5. برخی عفونتهای مادرزادی مانند سرخجه
6. خفگی در حین زایمان
7. تومورها و درمانهای مربوطه
8. نمره آپگار پایین (که چندین عامل سلامتی را در یک و پنج دقیقه بعد از تولد مورد بررسی قرار می دهد).
9. بعضی از اختلالات ژنتیکی مانند سندرم داون
10. وزن زیر 1500 گرم در بدو تولد
11. بدشکلیهای سروصورت و وجود زائده درگوش، فرورفتگی در اطراف گوش، انسداد کانال گوش، وجود سوراخهایی دراطراف گوش و...
12. بستری شدن بیش از 48 ساعت در بخش مراقبتهای ویژه نوزادان
13. سابقه ضربه به سر که منجر به بستری شدن شیرخوار گردد.
14. نوزاد حاصل از ازدواج فامیلی
کمشنواییهای بدو تولد میتواند مادرزادی و ارثی و یا اکتسابی باشند. این اعتقاد وجود دارد که علت نیمی از کمشنواییهای مادرزادی عوامل محیطی و ژنتیک میباشد. دلایل غیر ژنتیکی کم شنوایی مادرزادی به چند گروه تقسیم میشوند که شامل عوامل قبل از تولد، حین تولد، پس از تولد و دلایل ناشناخته میباشند.
از عوامل قبل از تولد میتوان به عفونتهای مادرزادی اشاره کرد. بهطوریکه گفته میشود سیتومگالوویروس شایعترین علت کم شنوایی غیر ژنتیکی میباشد و نوع کم شنوایی آن عمیق و دوطرفه و پیشرونده است. همچنین دیگر عفونتهای خانواده TORCH شامل توکسوپلاسموزیس، سیفلیس، سرخک و هرپس منجر به کم شنوایی مادرزادی میشوند. این عفونتهای ویروسی طی دوران بارداری از مادر به جنین منتقلشده و باعث ایجاد کم شنوایی در نوزاد میشود.
عوامل حین تولد شامل وزن کم هنگام تولد، نارسایی تنفسی در بدو تولد، نارس بودن، نمره آپگار پایین و بیلیروبین بالا میباشد.
یکی از عوامل مهم کم شنوایی پس از تولد استفاده از داروهای آمینوگلیکوزید میباشد. آمینوگلیکوزید ها بهطورمعمول بهعنوان آنتیبیوتیک برای نوزادانی که در بخش مراقبتهای ویژه هستند استفاده میشود که به سیستمهای شنوایی و تعادلی آسیب میزند. این داروها با مرگ سلولهای مویی منجر به کم شنوایی غیرقابلبرگشت میشوند.
عوامل محیطی نیز نقش مهمی در ایجاد کم شنوایی مادرزادی دارند. بهعنوانمثال وجود نویز بالا در بخش مراقبتهای ویژه نوزادان منجر به ایجاد کم شنوایی میشود. گزارشها نشان میدهند که میزان بروز کم شنوایی متوسط تا شدید دوطرفه (بیشتر از 40 دسیبل) در نوزادانی که در بخش عادی نوزادان هستند به میزان 3-1 در هر 1000 نوزاد است درصورتیکه این میزان برای نوزادانی که در بخش مراقبتهای ویژه هستند به 4-2 در هر 100 نوزاد میرسد. انجام ABR غربالگری برای کودکانی که بیش از 5 روز در بخش مراقبتهای ویژه بستری هستند ضروری است.
در جدول زیر مهم ترین دلایل بروز کم شنوایی مادرزادی آورده شده است؛
عوامل خطر ایجاد کم شنوایی مادرزادی |
| 1- سابقه خانوادگی کم شنوایی |
| 2- عفونت های مادرزادی |
| 3- ناهنجاری های سر و صورت |
| 4- وزن کمتر از 1500 گرم هنگام تولد |
| 5- بیلی روبین بالا در سرم خون که نیاز به تعویض خون داشته باشد. |
| 6- داروهای اتوتوکسیک ( آمینوگلیکوزید ها در دفعات متعدد یا به همراه داروهای ادرار آور) |
| 7- مننژیت باکتریال |
| 8- نمره آپگار پایین |
| 9- تهویه و اکسیژن رسانی مکانیکی برای بیشتر از 5 روز |
|
10- سندروم هایی که با کم شنوایی مادرزادی همراه هستند شامل سندروم های آشر، پندرد، جرول و لانگ نیلسن، نقص بیوتینیداز، رفسام، آلپورت، واردنبرگ، چارج، نوروفیبروماتوزیس و استئوپروزیس. |
علاوه بر این موارد، علت کم شنوایی میتواند ارثی یا درنتیجه جهش در یک ژن طی تکامل جنینی باشد.
حدود 50 درصد از نوزادان دارای کم شنوایی هیچکدام از عوامل خطر ایجاد کم شنوایی را ندارند. بنابراین غربالگری شنوایی باید برای تمامی نوزادان متولدشده انجام شود.
کم شنوایی در نوزادان به 3 نوع تقسیم میشود. حسی عصبی، انتقالی و آمیخته. کم شنوایی انتقالی زمانی رخ میدهد که در مسیر انتقال صدا از محیط پیرامون به قسمت داخلی گوش، مانعی ایجاد شود. کم شنوایی حسی عصبی مربوط به مشکلات گوش داخلی و عصب تا مغز میباشد.
شایعترین علت کم شنوایی انتقالی در کودکان که منجر به رد شدن در غربالگری میشود وجود مایع در گوش میانی یا کانال گوش است. به هنگام تولد کودک، حرکت در کانال زایمان منجر به خروج این مایع از گوش میانی میشود. درصورتیکه این اتفاق بهخوبی صوت نگیرد مایع از گوش خارج نشده و منجر به رد شدن در آزمون غربالگری شنوایی میشود. این مشکل پس از مدت کوتاهی برطرف میشود. دومین علت مشکل انتقالی که منجر به رد شدن در آزمون غربالگری میشود بدشکلی کانال گوش است که به آن آترزی مادرزادی گوش میگویند. نوع دیگر از مشکلات انتقالی میکروشیا نام دارد که به معنی کوچک بودن لاله گوش و گوش خارجی میباشد. میکروشیا در صورت همراهی با آترزی باعث رد در غربالگری شنوایی میشود. عدم تکامل گوش از انتقال مؤثر صدا جلوگیری کرده و باعث کم شنوایی انتقالی و رد در غربالگری میشود. از علل دیگر میتوان بیحرکت شدن استخوانچه های گوش میانی را نام برد.
کم شنوایی حسی عصبی نیز میتواند منجر به رد شدن در غربالگری شود. کم شنوایی حسی عصبی در بدو تولد میتواند در اثر علل عفونی مانند سیتومگالوویروس، ویروس هرپس سیمپلکس، مننژیت یا سیفلیس مادرزادی باشد. همچنین علت آن میتواند بدشکلی مادرزادی سیستم تعادلی یا شنوایی باشد. یکی دیگر از علل آن اختلال در تکامل عصب شنوایی است که به آن نوروپاتی شنوایی گفته میشود. اختلال در جریان خون به سمت عصب یا حلزون منجر به کم شنوایی حسی عصبی و رد شدن در آزمون غربالگری میشود. نارس بودن و زردی نیز از علل شایع آن بهحساب میآیند. اکثر کمشنواییهای بدو تولد از نوع حسی عصبی هستند.