ختنه نوزادان و کودکان: راهنمای جامع برای والدین

 یکی از قدیمی‌ترین و رایج‌ترین اقدامات پزشکی یا مذهبی در جهان است که برای پسران در سنین نوزادی یا کودکی انجام می‌شود. این عمل که شامل برداشتن پوست  (پوست اطراف سر آلت تناسلی) است، به دلایل بهداشتی، مذهبی یا فرهنگی انجام می‌شود. اگرچه این امر در بسیاری از جوامع امری معمول است، اما والدین اغلب سوالات زیادی درباره فواید، روش‌ها، و مراقبت‌های پس از آن دارند. در این مقاله جامع، همه جنبه‌های این امر در نوزادان و کودکان را بررسی می‌کنیم.

ختنه چیست و چرا انجام می‌شود؟

 (Circumcision) عملی است که طی آن پوست ، یعنی پوستی که سر آلت تناسلی پسران را می‌پوشاند، برداشته می‌شود. این عمل معمولاً در چند روز اول پس از تولد یا در دوران کودکی انجام می‌شود. دلایل انجام این امر  متنوع است و شامل موارد زیر می‌شود:

• دلایل مذهبی و فرهنگی: در بسیاری از جوامع، مانند جوامع اسلامی و یهودی،  به عنوان بخشی از آیین‌های مذهبی انجام می‌شود.
• دلایل بهداشتی:  می‌تواند خطر برخی عفونت‌ها و بیماری‌ها را کاهش دهد.
• دلایل پزشکی: در برخی موارد،  برای درمان مشکلاتی مانند فیموزیس (تنگ بودن پوست ختنه‌گاه) توصیه می‌شود.

 معمولاً در بیمارستان‌ها یا کلینیک‌ها توسط پزشک یا جراح انجام می‌شود و بسته به سن کودک و شرایط او، ممکن است با بی‌حسی موضعی یا بیهوشی عمومی همراه باشد.

فواید برای نوزادان و کودکان

 فواید بهداشتی و پزشکی متعددی دارد که بسیاری از والدین را به انجام این عمل برای فرزندانشان ترغیب می‌کند:

• کاهش خطر عفونت‌های ادراری: مطالعات نشان داده‌اند که خطر عفونت‌های ادراری (UTI) را در نوزادان کاهش می‌دهد.
• بهبود بهداشت:  تمیز کردن آلت تناسلی را آسان‌تر می‌کند و از تجمع باکتری‌ها در زیر پوست جلوگیری می‌کند.
• کاهش خطر بیماری‌های مقاربتی:  ممکن است خطر ابتلا به برخی بیماری‌های مقاربتی مانند HIV را در آینده کاهش دهد.
• پیشگیری از مشکلات پزشکی:  می‌تواند از مشکلاتی مانند فیموزیس، پارافیموزیس (گیر کردن پوست)، و عفونت‌های مکرر جلوگیری کند.

روش‌های ختنه در نوزادان و کودکان

 به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که بسته به سن کودک و تخصص پزشک انتخاب می‌شوند:

• روش گیره (Plastibell): در این روش، یک گیره پلاستیکی روی آلت تناسلی قرار می‌گیرد و پوست اضافی بریده می‌شود. گیره پس از چند روز خودبه‌خود می‌افتد. این روش معمولاً برای نوزادان استفاده می‌شود.
• روش جراحی سنتی: پزشک با استفاده از ابزار جراحی، پوست  را برمی‌دارد و سپس محل را بخیه می‌زند. این روش برای کودکان بزرگ‌تر مناسب است.
• روش لیزر: در این روش از لیزر برای برش پوست استفاده می‌شود که دقت بالا و خونریزی کمتری دارد.
• روش حلقه (Gomco Clamp): یک حلقه فلزی برای محافظت از سر آلت تناسلی استفاده می‌شود و پوست اضافی بریده می‌شود.

انتخاب روش به عواملی مانند سن کودک، تجربه پزشک، و ترجیح والدین بستگی دارد. برای نوزادان معمولاً از بی‌حسی موضعی و برای کودکان بزرگ‌تر ممکن است از بیهوشی عمومی استفاده شود.

مراقبت‌های پس از ختنه

مراقبت‌ها برای جلوگیری از عفونت و تسریع روند بهبودی بسیار مهم است:

• تمیز و خشک نگه داشتن محل: محل  را تمیز و خشک نگه دارید و از تماس با مدفوع یا ادرار جلوگیری کنید.
• استفاده از پماد: پزشک ممکن است پماد آنتی‌بیوتیک یا وازلین تجویز کند تا از چسبیدن زخم به پوشک جلوگیری شود.
• تعویض مکرر پوشک: پوشک کودک را مرتب عوض کنید تا محل تمیز بماند.
• اجتناب از فشار: از پوشاندن لباس‌های تنگ یا فشار آوردن به محل خودداری کنید.
• توجه به علائم غیرعادی: در صورت مشاهده قرمزی شدید، تورم، خونریزی مداوم، یا تب، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

بهبودی کامل معمولاً در نوزادان 7 تا 10 روز و در کودکان بزرگ‌تر ممکن است تا 2 هفته طول بکشد.

عوارض احتمالی ختنه

اگرچه این امر معمولاً عملی ایمن است، اما ممکن است عوارض نادری رخ دهد:

• خونریزی: خونریزی خفیف طبیعی است، اما خونریزی شدید نیاز به توجه پزشکی دارد.
• عفونت: در صورت عدم رعایت بهداشت، ممکن است محل ختنه عفونی شود.
• درد شدید: اگر بی‌حسی به درستی انجام نشود، کودک ممکن است درد زیادی احساس کند.
• مشکلات ظاهری: برش نادرست ممکن است به ظاهر نامناسب یا نیاز به جراحی اصلاحی منجر شود.
• حساسیت به بی‌حسی: برخی کودکان ممکن است به مواد بی‌حسی واکنش نشان دهند.

پرسش و پاسخ درباره ختنه

س: بهترین سن برای ختنه چه زمانی است؟
ج: بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند در چند روز اول پس از تولد انجام شود، زیرا بهبودی در این سن سریع‌تر است. اما می‌توان در سنین بالاتر نیز انجام داد.

س: آیا ختنه دردناک است؟
ج: با استفاده از بی‌حسی موضعی یا بیهوشی عمومی، درد به حداقل می‌رسد. ممکن است کودک پس از عمل کمی ناراحتی داشته باشد که با مراقبت مناسب برطرف می‌شود.

س: آیا ختنه برای همه کودکان ضروری است؟
ج: خیر،  اجباری نیست و به تصمیم والدین و شرایط پزشکی کودک بستگی دارد.

س: چه زمانی باید نگران عوارض ختنه شد؟
ج: اگر خونریزی شدید، تب، یا تورم غیرعادی مشاهده کردید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

نتیجه‌گیری

این امر در نوزادان و کودکان عملی است که به دلایل بهداشتی، مذهبی، یا فرهنگی انجام می‌شود و فواید متعددی از جمله کاهش خطر عفونت‌ها و بهبود بهداشت دارد. با این حال، این تصمیم باید با آگاهی کامل و مشورت با پزشک گرفته شود. مراقبت‌ها و توجه به علائم غیرعادی نقش مهمی در بهبودی سریع و ایمن کودک ایفا می‌کند. والدین می‌توانند با انتخاب زمان مناسب و روش درست، تجربه‌ای ایمن و راحت برای فرزند خود فراهم کنند.

توصیه می‌شود: پیش از انجام این امر ، حتماً با پزشک متخصص اطفال یا جراح مشورت کنید.