اگر فرزند شما وقتی سایر کودکان هم‌سن و سالش راه می‌روند همچنان به خزیدن، چهار دست‌وپا رفتن یا کشیدن خود روی باسن ادامه می‌دهد، ممکن است نگران رشد حرکتی او شوید. به گفتهٔ متخصصان، هرچند راه نرفتن در ۱۸ ماهگی می‌تواند در دسته‌ٔ «غیرمعمول اما احتمالاً عادی» قرار بگیرد، ولی می‌تواند نشان‌دهنده‌ٔ وجود مشكل نیز باشد. در این مطلب می‌توانید با علل راه نرفتن کودکان بیشتر آشنا شوید.

علت راه نیفتادن کودک

اگر کودک نوپای شما از جهات دیگر رشد طبیعی و نرمالی دارد، راه نرفتنش ممکن است فقط به این خاطر باشد که تشویق یا فرصت کافی برای کسب این مهارت را نداشته است. اما برای پیدا کردن علل این اتفاق، می‌توان فاکتورها و عوامل خانوادگی یا محیطی را بررسی کرد.

به عنوان مثال، ممکن است شما خانواده‌ٔ واقعاً پرمشغله‌ای داشته باشید و کودکتان زمان زیادی را در مثلاً یک جامپر سقفی سپری کند، در نتیجه او یاد گرفته که روی پنجه پاهایش بالا و پایین بپرد، پس وقتی به مرحله ایستادن می‌رسد، دچار مشکل می‌شود، زیرا عضلات تنه و لگنش به اندازهٔ کافی تمرین داده نشده است. برخی از کارشناسان به همین دلیل مخالف استفاده از جامپر کودک هستند.

همین حکم در مورد واکر یا روروئک کودک نیز صدق می‌کند. گرچه به نظر می‌رسد واکر به کودک کمک می‌کند راه رفتن را یاد بگیرد اما در حقیقت برعکس است و البته واکرها خطرناک هم هستند. برخی کارشناسان به والدین توصیه می‌کنند از واکر کودک استفاده نکنند، زیرا ایمن نیست و در ساخت ماهیچه‌های مورد نیاز برای یادگیری راه رفتن به کودکان کمکی نمی‌کند.

علاوه بر این، عوامل محیطی دیگری نیز باید مورد توجه قرار گیرد. بیشتر بچه‌ها سخت مشتاق راه رفتن هستند، اما كودكی كه همه جا در یک آغوشی یا در یک کریر نوزاد گذاشته می‌شود و هر چیزی كه می‌خواهد به او تحویل داده می‌شود، ممکن است دلیل چندانی برای فشار آوردن به خود نبیند.

تون یا تونوس عضلانی، میزان سفتی و قوام ماهیجه در زمان استراحت است. هم تونوس عضلانی پایین یا هیپوتونی و هم تونوس عضلانی بالا با نام دیگر هایپرتونی می‌توانند راه رفتن را دشوار کنند. اگر تونوس عضلانی خیلی کم باشد، کودک در کسب تعادل و حفظ کنترل روی نیروی جاذبه‌ مشکل خواهد داشت، زیرا اندام‌های او شل و ضعیف است. اگر تون عضلانی او خیلی بالا باشد، یا اگر گروه‌های عضلانی خاصی از بدنش بیش‌فعال باشند، کودک ممکن است اندام خشکی داشته باشد و در حفظ تعادل دچار مشکل شود. در موارد نادر، وقتی کودک به موقع راه نمی‌رود پزشکان مشکلاتی در لگن را تشخیص می‌دهند.

همچنین گاهی تأخیر در راه رفتن می‌تواند با مشکلات تکاملی مانند نوعی ناتوانی ذهنی همراه باشد، پس بهتر است در هر صورت پزشک کودک شما از این موضوع اطلاع داشته باشد.

توصیه‌های احتمالی پزشک برای درمان

اگر نگران تأخیر فرزندتان در شروع راه رفتن هستید، قدم اول انجام یک معاینه‌ٔ پزشکی شامل معاینهٔ عصبی و ارزیابی رفلکس‌ها و واکنش‌های غیرارادی بدن، وضعیت قرارگیری ستون فقرات و تون عضلانی کودک است. پزشک همچنین سایر عوامل و فاکتورهای رشد از جمله مهارت‌های زبانی، مهارت‌های حرکتی ظریف و مهارت‌های اجتماعی را بررسی خواهد کرد.

تأخیر در راه افتادن معمولاً ناگهانی و غیرمنتظره نیست. کودکی که دیر راه می‌افتد، احتمالاً دیر شروع به نشستن و خزیدن کرده است و احیاناً این اولین نقطه‌ٔ عطف جاافتاده‌ای نیست که شما متوجه آن شده‌اید. به همین دلیل، پزشک مشکل مربوط به راه رفتن فرزندتان را در رابطه با دیگر مهارت‌ها و با در نظر گرفتن آنها بررسی خواهد کرد و سعی می‌کند بفهمد کودک در کجای نمودار رشد حرکتی قرار می‌گیرد.

اگر پزشک متوجه شود که فرزندتان اندام سفت یا شلی دارد، ممکن است شما را به متخصص مغز و اعصاب کودکان ارجاع دهد و اگر تأخیرهایی در حوزه‌های دیگر مانند زبان یا مهارت‌های حرکتی ظریف وجود داشته باشد، ممکن است به متخصص رشد کودک ارجاع داده شوید. اگر علت مشخص شود، مراقبت‌های مناسب می‌تواند از فیزیوتراپی برای بهبود قدرت و انعطاف‌پذیری بدن یا جراحی برای اصلاح یک مشکل فیزیکی متغیر باشد.

اگر پزشک فرزندتان نتواند دلیلی برای راه نرفتن کودک نوپا پیدا کند، ممکن است فقط برخی بازی‌ها و دوره‌های بازی را که شامل تشویق و تمرین راه رفتن باشد توصیه کند و تاریخ دیگری برای ویزیت مجدد کودک مشخص کند. او همچنین ممکن است انجام فیزیوتراپی را، که به یک متخصص آموزش‌دیده اجازه می‌دهد پیشرفت کودک نوپا را از نزدیک زیر نظر بگیرد توصیه کند.