هرچند که به نظر می رسد، مشکل لباس پوشاندن به کودکان مربوط به دوره نوجوانی و جوانی است - که بحث در مورد لباس مناسب، شلوار پاره، دامن کوتاه و امثال آن آغاز می گردد - ولی در برخی از خانواده ها لباس پوشاندن به کودکانِ نوپا کشمکشی است که تمام روز به طول می انجامد و در اغلب موارد هم مشکل اصلی خود لباس نیست. در این قبیل موارد استقلال طلبی کودکان است که لباس پوشاندن را دردسر ساز میکند، زیرا آنان از اینکه لباس دل خواهشان را انتخاب کرده و آن را به تنهایی بپوشند، لذّت میبرند اما اگر در لباس پوشیدن، غذا خوردن، شستشوی دست و صورت، حمام رفتن، بازی کردن و ... با کودکتان مشکل دارید و از او رفتارهای نامناسب و بهانهگیری متعدد مشاهده میکنید، مشکل شما، مشکل کنترل است و نه لباس و ...
در اغلب موارد هنگامی که والدین در لباس پوشاندن به بچه، با مشکل مواجه میشوند؛ با دادن حق انتخاب به او و مطرح کردن گزینههای متعدد سعی در حل مسئله دارند. برای مثال وقتی دخترک سه ساله ی شما اجازه نمیدهد شلوارش را بپوشانید، فکر میکنید شاید تمایل به پوشیدن دامن دارد اما او اجازه این کار را نیز به شما نمیدهد، باز هم با خود میگویید شاید از این دامن خوشش نمی آید و دامن دیگری را دوست دارد. در نتیجه دامنها و لباس های دیگری را امتحان میکنید، حتی ممکن است دوباره سراغ شلوار بروید ولی سرانجام اتفاقی که به احتمال فراوان رخ میدهد این است که لباس در دست به دنبال کودکی که هنوز لباسی به تن ندارد، میدوید.
صرف نظر از علاقه کودکِ نوپا به برخی از لباسهایش، اگر پس از امتناع کودک از پوشیدن لباسِ مورد نظر، پیشنهاد دیگری به وی بدهید، برای او به این معناست که به دام افتاده اید. دقت کنید؛ مسئله اصلی خود لباس نیست بلکه فرزندتان یا دوست دارد به دلخواه خود عمل کند یا اینکه توجه شما را جلب نماید.
این درست همان سؤالی است که به هیچ وجه نباید از کودکِ نوپا بپرسید. شاید قصد دارید با مطرح کردن چنین سؤالی، محبت و مهربانی خود را به فرزندتان ثابت کنید یا از جار و جنجال های بعدی پیشگیری کنید، اما به نظر کودک شما دو معنا بیشتر ندارد :
1 - شما نمیدانید که او باید چه لباسی را بپوشد ( وگرنه از وی نمیپرسیدید ).
2 - لباس پوشاندن به کودکان باید مطابق میل کودک باشد.
هرچه انتخاب های بیشتری را پیش روی فرزندتان بگذارید، فکر میکند، شما نمیدانید کدام لباس مناسب تر است. سرانجام یک نفر باید سر رشتۀ کار را در دست بگیرد و چون به نظر او شما در این مورد آگاهی کافی ندارید، پس ناچار خودش اوضاع را کنترل میکند.
به خاطر بسپارید فقط زمانی که فرزندتان معنای انتخاب را بخوبی درک کرده است و میتواند انتخاب صحیحی داشته باشد، امکان انتخاب لباس دلخواه را به خودش واگذار نمایید. اگر چه در این موارد هم نباید لباس های زیادی را به وی پیشنهاد دهید، بلکه از بین دو یا سه لباس - که مناسب تشخیص می دهید - قدرت انتخاب، به او بدهید. کودکتان بتدریج و به مرور زمان، توانایی انتخاب و درک صحیحی از آن را پیدا خواهد کرد. پس اگر در اوج سرمای زمستان تمایل به پوشیدن لباس تابستانی دارد، تعجّب نکنید.
از دید کودکان درآوردن لباس و پوشیدن آن کار خوشایندی نیست البته نباید هم باشد برای مثال هنگامی که میخواهد لباسش را بپوشانید، اول همه جا تاریک می شود و دیگر هیچ چیز را نمی بیند ( چون پیراهن روی سر اوست ) و بعد هم احتمال زیاد یقه لباس، چانه و صورت او را اذیت خواهد کرد تا بالاخره از شر پوشیدنِ پیراهن خلاص شود، یا وقتی میخواهید شلوارش را از پایش درآورید، باید تعادلش را روی یک پا حفظ کند تا یک پاچه شلوار را درآورید و بعد پای دیگر.
با توجه به اینکه حفظ تعادل روی یک پا برایش راحت نیست، برای درآوردن شلوار، برخلاف میلش مجبور باشد که روی زمین بنشیند و علاوه بر آن اینکار بارها و بارها تکرار میشود.
بنابراین اگر فرزندتان از پوشیدن لباس و درآوردن آن خوشش نمیآید به او حق بدهید، در ضمن اگر عجله داشته باشید؛ تمام ماجراها ناگهانی تر و پرهیجانتر میشود و شاید اتفاقات ناخوشایندی نیز رخ بدهد. برای مثال ممکن است هنگام بالا کشیدن زیپِ لباس، پوستِ کودک را زخمی کرده و به او آسیب برسانید.
توجه داشته باشید که اگر کودکان مجبور باشند پیش از خواب، لباسشان را تعویض کنند؛ برای هر چه طولانیتر شدنِ زمان آن تلاش کرده یا از انجام آن خودداری مینمایند تا وقتِ خواب را به تعویق بیندازند، بنابراین در این گونه موارد مشکل نوع لباس یا رنگ و نقش آن نیست. کودکانِ نوپا اغلب علاقمند هستند که تمام یا بعضی از لباس هایشان را درآورند و عریان یا نیمه لخت به این سو و آن سو بدوند البته با لباس پوشاندن به کودکان مخالف نیستند. اگر لباس پوشاندن یا درآوردن آن، دائم موجب داد، فریاد، گریه و لگد زدن کودک می شود، باید او را قاطعانه و عاقلانه کنترل نمایید.
آموزش لباس پوشاندن به کودکان که چگونه خودش لباس بپوشد می تواند هیجان انگیز باشد. همچنین می تواند خسته کننده، وقت گیر و طاقت فرسا باشد. بچه ها از زمانی که والدینشان در سن یک و نیم سالگی به آنها لباس می پوشند شروع به کمک می کنند. با رشد و تکامل، کودک مستقل تر می شوند.
لباس پوشیدن یک امر مهم در زندگی روزمره کودک است. در اوایل دو و نیم سالگی، یک کودک معمولی در حال رشد می تواند با کمک لباس بپوشد . این امر مستلزم برنامه ریزی حرکتی، مهارت های حرکتی ظریف و درشت، آگاهی فضایی از جلو و عقب و همچنین مهارت های شناختی مانند توالی و حل مسئله است. این می تواند برای یک کودک معمولی در حال رشد ناامید کننده باشد، اما در مورد یک کودک معلول چطور؟ تحقیقات نشان می دهد که "از هر پنج کودک یک کودک در معرض خطر تاخیر رشد قرار دارد، اما کمتر از 50٪ از کودکانی که این نوع نگرانی ها را دارند قبل از ورود به مدرسه شناسایی می شوند . این بدان معناست که بسیاری از والدین ممکن است حتی از اینکه فرزندشان با تاخیر مواجه شده است آگاه نباشند.
وقتی صحبت از یادگیری به میان می آید، کودکان دارای معلولیت بیشتر در مضیقه هستند. مطالعات درباره فعالیتهای زندگی روزانه کودکان در حال رشد و کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی (DCD) نشان داده که کودکان مبتلا به DCD تاخیر در یادگیری و عملکرد ضعیف مهارتهای فعالیتهای زندگی روزانه را دارند. این مطالعه همچنین نشان داد که کودکان با مشکل هماهنگی کمتر در ADL شرکت می کنند.
یکی از گزینههایی که به فرزندتان کمک میکند یاد بگیرد مستقل لباس بپوشد، مشارکت خواهر و برادرش است. شواهد نشان می دهد که استفاده از خواهر و برادر برای رسیدن به هدف می تواند بسیار موثر باشد. بچهها اغلب انگیزه دارند که از خواهر و برادر بزرگتری که «بچه بزرگ» است، کپی کنند، بنابراین همراه کردن سایر فرزندانتان با نمایش و تشویق میتواند کمک بزرگی باشد.
در اینجا یک راهنمای تقریبی برای مهارت های لباس پوشیدن در سنین مختلف آورده شده است. به خاطر داشته باشید که مهارت های کودکان با سرعت های متفاوتی رشد می کند.
در یک سالگی کودکان معمولا می توانند:
بازوهای خود را برای آستین دراز کرده و پاهای خود را برای کفش قرار دهید
جوراب و کفش را در بیاورید
در 2 سالگی کودکان معمولا می توانند:
کت های بدون بست را در بیاورید
وقتی بند باز شد کفش ها را در بیاورید
کمک به پایین کشیدن شلوار
سوراخ های بازو را در تی شرت ها پیدا کنید.
در 2 و نیم سالگی کودکان معمولاً می توانند:
شلوار با کمر کشسان را پایین بیاورید
سعی کنید جوراب بپوشید
پیراهنهای دکمههای جلو را بپوشید، بدون اینکه دکمهها را بالا بکشید
دکمه های بزرگ را باز کنید
در 3 سالگی کودکان معمولا می توانند:
با کمک کمی تی شرت بپوش
کفشها را بدون بستن بپوشید – ممکن است کودکان جای پاها را اشتباه بگذارند
جوراب بپوشید - ممکن است در قرار دادن پاشنه های خود در جای مناسب مشکل داشته باشند
شلوار را خودشان بالا بکشند و پایین بیاورند
بدون اتصال یا جدا کردن زیپ ها، زیپ را ببندید و باز کنید
بدون کمک تی شرت ها را در بیاورید
دکمه های جلوی بزرگ
در 4 سالگی کودکان معمولاً می توانند:
تی شرت ها را خودشان در بیاورند
کفش یا کمربند سگک دار
زیپ های ژاکت را به هم وصل کرده و زیپ کنید
به روش درست جوراب بپوش
با كمك كم كفش بپوش
جلو و پشت لباس را بشناسید
در 4 و نیم سالگی کودکان معمولاً می توانند:
وارد شلوار شوید و آن را بالا بکشید
تسمه های نخ را از طریق سگک ها عبور دهید.
در 5 سالگی کودکان معمولاً می توانند:
بدون کمک یا نظارت شما لباس بپوشید