دستور العمل های تغذیه نوزاد با شیر خشک

تغذیه نوزاد با شیر خشک

تغذیه کافی در دوران شیرخوارگی و اوایل کودکی برای رشد و نمو ضروری است. دوره تولد تا دو سال کودک یک پنجره حیاتی برای ارتقای رشد مطلوب، سلامت و رشد رفتاری است. مطالعات طولی به طور مداوم نشان داده‌اند که این سن اوج کاهش رشد، کمبود برخی ریزمغذی‌ها و بیماری‌های رایج دوران کودکی مانند اسهال است.
پس از رسیدن کودک به 2 سالگی، معکوس کردن کوتاهی قدی که قبلاً رخ داده است بسیار دشوار است . عواقب فوری تغذیه نامناسب در این سالهای شکل گیری شامل عوارض و مرگ و میر قابل توجه و تاخیر در رشد ذهنی و حرکتی است. در درازمدت، کمبودهای اولیه تغذیه با اختلال در عملکرد فکری، ظرفیت کاری، نتایج باروری و سلامت کلی در دوران نوجوانی مرتبط است.

روش صحیح شیر خشک دادن به نوزاد و سوالات مادران

در این مقاله تلاش کردیم تا به تمام سوالات مادران در خصوص شیر خشک کودکان همچنین روش صحیح شیر خشک دادن به نوزاد و عوض کردن طعم شیر خشک نوشته ایم در ادامه با ما همراه باشد .

آیا شیر خشک انواع مختلفی دارد، بهترین نوع آن کدام است؟

شیرخشک ها معمولاً از لحاظ محتوی و مزه باهم متفاوت هستند. برخی از شیر خشک های گیاهی هم در بازار موجود است. بهتر است در انتخاب نوع شیر خشک با پزشک متخصّص مشورت کنید.

اگر شیر خشک یا شیر مادر در بطری باقی مانده است، پس از یک ساعت آن را دور بیندازید. وقتی کودک شما از یک شیشه شیر خشک یا شیر مادر می نوشد، باکتری های دهان او وارد شیر می شوند. اگر بطری نیمه کاره را دیرتر به کودک خود بدهید، باکتری می تواند رشد کند و کودک شما را بیمار کند.

چرا نباید به نوزادان شیر گاو داد؟

تمام شیر خشک‌های کودک دارای ویتامین‌ها، مواد معدنی و چربی‌های مورد نیاز نوزادان هستند که نمی‌توانند از شیر طبیعی گاو دریافت کنند.

همچنین، نوزادان نمی توانند شیر گاو را به راحتی یا کامل هضم و جذب کنند. به این دلیل که سطح پروتئین شیر گاو برای نوزادان بسیار بالاست.

به این دلایل، نباید شیر گاو را به عنوان نوشیدنی اصلی شیر تا زمانی که کودک شما بیش از 12 ماهگی دارد به او بدهید.

نوزادان زیر 12 ماه نباید:

شیر گاو معمولی به عنوان نوشیدنی اصلی
شیر تغلیظ شده بدون چربی، تبخیر شده، پودر شده یا شیرین شده
جایگزین های لبنی مانند سویا، برنج، بادام یا شیر نارگیل، مگر اینکه پزشک متخصص کودک آنها را توصیه کند.

آیا می توانم نوع شیر خشک نوزادم را عوض کنم؟

این کار زیاد توصیه نمی شود، چون فرایند گوارش نوزاد هنوز کامل نیست. بهتر است نوزاد از همان ابتدای تغذیه به یک نوع شیر خشک عادت کند. حتّی ممکن است از مزه شیر خشک جدید خوشش نیاید. امّا اگر نگران رشد نوزادتان بودید، می توانید با پزشک کودکان درباره تعویض نوع شیر خشک برای بهبود رشد نوزاد، مشورت کنید.

آیا می توان چیزی به شیر خشک اضافه کرد؟

به هیچ وجه، ممکن است پزشک تجویز کند مقداری شکر قهوه ای به شیر خشک اضافه کنید. این ماده باعث رفع یبوست می شود، امّا برای دندانها مضر است و ممکن است نوزاد را به طعم بسیار شیرین عادت دهد؛ بنابراین استفاده از این شکر باید بسیار به ندرت صورت گیرد.

آیا نوزادان به شیر خشک حساسیت دارند؟

برخی از نوزادان نسبت به شیر خشک گاو حساسیت یا آلرژی خاصی دارند. به طور کلی، پروتئین موجود در شیر گاو باعث واکنش آنها می شود. فرمول هیدرولیز شده اغلب به عنوان جایگزین توصیه می شود. فرمول هیدرولیز شده حاوی پروتئین شیر گاو است که به ذرات کوچکتر تجزیه شده است.

طیف وسیعی از شیرخشک های تخصصی وجود دارد که مناسب نوزادانی است که به شیر گاو یا شیر خشک حساسیت دارند. اگرچه این جایگزین ها می توانند گران باشند. با پزشک عمومی یا متخصص اطفال خود در مورد یک شیر خشک تخصصی مناسب کودک خود صحبت کنید .

آیا می توان شیشه شیر نوزاد را در ما کروفر گرم کرد؟

خیر، اشعه ما کروفر چربی موجود در شیر را زودتر از بقیه مواد آن داغ می کند، بنابراین ذرات چربی موجود در شیر ممکن است باعث ایجاد سوختگی در نوزاد شود. بافت لطیف دهان و گلوی نوزاد در اثر سوختگی ممکن است متورّم شود. جلوِ جریان هوا را بگیرد و بدین ترتیب باعث ایجاد خفگی شود.

چگونه شیشه شیر نوزاد را تمیز کنم؟

وسایل موردنیاز در تغذیه با شیر خشک را با آب گرم و صابون باید شست. شیشه ها، کلاهک سرشیشِ ها و حلقه هایی که شیشه را به سرشیشِ پیچ می کنند را باید برس کشید. داخل سرشیشِ رابه بیرون برگردانید و با مقداری نمک و انگشت خود داخل آن را بشویید تا شیری که در این قسمت ته نشین شده است، کاملاً پاک شود. سپس آن را زیر آب بشویید تا نمک ها کاملاً پاک گردند.

آیا وسایل موردنیاز برای شیردهی را باید استریل کرد؟

بله به خاطر جلوگیری از ابتلای نوزاد به اسهال و استفراغ، باید تمام این وسایل را استریل کرد. استریل کردن با آب سرد و با استفاده از مواد شیمیایی (به شکل قرص و یا به شکل مایع استریل) استریل کننده های بخار _ که برای استریل کردن شیشه شیر نوزاد ساخته شده اند که یا نوع برقی هستند ویانوعی که در داخل ما کروفر قرار می گیرد.

جوشاندن شیشه ها در آب جوش به مدّت ده دقیقه و جوشاندن سرشیشِ ها به مدت چهار دقیقه ممکن است شیر در این روش ته نشین شده پاک نشود، امّا در مواقع اضطراری و فوری روش مناسبی است.

چگونه باید شیر خشک را آماده کرد؟

چند عدد شیشه شیر را باهم آماده کنید. در طول 24 ساعت نوزاد شما به ازای هر یک کیلوگرم وزنش به 150 میلی لیتر شیر خشک نیاز دارد. چنانچه نوزاد در یک نوبت تغذیه تمام شیرموجوددریک شیشه را خورد، نوبت بعدی مقدار بیشتری برای او آماده کنید. شیر خشک تا 24 ساعت در یخچال باد مای 5 درجه سانتی گراد نگه داشته می شود.

روش آماده کردن شیر خشک در پارچ

همیشه در ابتدا دست هایتان را بشویید. پارچ، قاشق، چاقو و قیف را از داخل دستگاه استریل کننده بردارید. آنها را نشویید. هر نوبت که شیشه ها را آماده می کنید، از آبی که تازه جوشانده اید استفاده کنید و اگر آب جوشیده شده در هر نوبت اضافه آمد، آن را بیرون بریزید.

چه وسایلی لازم است برای تغذیه نوزاد با شیشه خشک؟

دستگاه استریل کننده

پارچ مدرّج، قیف

شیر خشک همراه پیمانه

شیشه شیر

چنانچه ابتدا برای نوزادم شیر خشک شروع کرده باشم، می توانم ازاین پس به او شیر خودم را بدهم؟

بله هرچند جایگزین کردن شیر مادر به جای شیر خشک نسبت به حالت عکس آن سخت تر است. اگر چنین تصمیمی دارید، باید هرچه سریع تر قبل از اینکه نوزاد به شیر خوردن از شیشه عادت کند، آن را عملی کنید؛ زیرا شیر خیلی سریع تر از پستانک شیشه بیرون می آید و همچنین برای نوزاد مکیدن این پستانک خیلی آسان تر از مکیدن پستان مادر هست. با این تصمیم باید برای تحریک تولید شیرتان اقدام کنید. برای بالا بردن سطح تولید شیر خود کاملاً استراحت کنید، رژیم غذایی سالم و مفیدی داشته باشید و در طول روزبه میزان زیادی مایعات بنوشید و مرتب نوزاد را با پستان خود تغذیه نمایید؛ و اگر به شیر خشک نیاز است و یا احساس می کنید کودکتان گرسنه است، شیر خشک را با قاشق یا فنجان به او بدهید و شیشه و پستانک را از نوزاد بگیرید، زیرا گرفتن شیشه و پستانک در موفّقت شما به شیردهی کمک بسیاری می کند.

آیا می توان در کنار شیر مادر نوزاد را با شیر خشک هم تغذیه کنیم؟

شیر خشک را هرگز نمی توان جایگزین شیر مادر کرد، چون مزیّت های تغذیه با شیر مادر در شیر خشک وجود ندارد. اگر به هر دلیلی مجبورید شیر خشک را جایگزین شیر مادر کنید، توصیه می شود قبل از هفته سوم تولّد نباشد. اگر زودتر از این موعد به نوزاد شیر بدهید بین روش مکیدن سر پستان و سر شیشه گیج می شود و درنتیجه با هردو مشکل خواهد داشت. اگر دیرتر از این موعد به او شیردهید، حتّی اگر داخل شیشه را با شیر خود پرکنید بازهم او از گرفتن سر شیشه امتناع خواهد کرد. چنانچه نوزاد فقط با شیر خودتان تغذیه می کند و وزن نمی گیرد تنها با توصیه پزشک می توانید به عنوان مکمل برای او شیر خشک را شروع کنید. امّا در این مورد نباید شیر خشک را به حدی استفاده کنید که جایگزین شیر خودتان شود. اگر سرکار می روید در صورت توصیه پزشک در طول روزبه نوزادتان شیر خشک داده شود و به هنگام شب که او با خودتان است، فقط با شیر خودتان تغذیه اش کنید؛ امّا تا زمانی که مادر شیرش به اندازه کافی موجود هست و نوزاد خوب رشد می کند، برای جلوگیری از کم شدن ذخیره شیر مادر نباید به نوزاد شیر خشک داد. برای مادران شاغل توصیه مهم این است که شیر خود را بدوشند در ساعاتی که در منزل حضور ندارند، شیرخوار را با شیر خودشان و به وسیله فنجان یا قاشق تغذیه نمایند و یا با استفاده از مرخصی شیردهی، جهت تغذیه شیرخوار خود مراجعه و یا با توصیه پزشک تغذیه کمکی را زودتر شروع کنند.

چه باید کرد تا نوزاد شیشه را بپذیرد؟

شیشه و سرشیشه بوی بدن مادر را نمی دهند. به این علّت نوزاد آن را پس می زند. توصیه می شود شیشه به شیرخوار داده نشود و در صورت توصیه پزشک، بهتر است فرد دیگری به جای مادر به نوزاد شیشه دهد تا مانع از گیج شدن نوزاد شود. چون نوزاد می فهمد یا وجود اینکه در آغوش مادرش است، شیشه بوی او را نمی دهد. اگر بعد از تلاش بازهم نوزاد سرشیشه را پس زد، می توانید نوع سرشیشه را عوض کنید.

چگونه طعم شیر خشک را عوض کنیم

اگر به نظر رسید از طعم شیر خشک خوشش نمی آید بهتر است شیر خودتان را بدوشید و در شیشه بریزید. دردادن شیشه به نوزاد عجله نداشته باشید. بعد از همه تلاش ها، چنانچه نوزاد بازهم شیشه را نپذیرفت، باید از فنجان یا قاشق برای شیر دادن به او استفاده کنید. حتّی گاهی برای نوزادان هم می شود از این روش استفاده کرد، امّا توجه داشته باشید که همیشه باید تمام لوازم موردنیاز را استریل کنید.

آیا قبل و یا بعد از شیردهی با پستان باید به نوزاد شیشه داد؟

شیشه برای نوزاد مناسب نیست و هرگز توصیه نمی شود. در صورت توصیه پزشک کودکان، بهتر است بعد از اینکه نوزاد از هر دو پستان شما تغذیه کرد، به او شیر خشک بدهید. اگر ابتدا به او شیر خشک دهید، او تا حد سیر شدن شیشه می خورد و از طرفی چون مکیدن پستان سخت تر از مکیدن شیشه است، از خوردن شیر شما امتناع می کند. چون نوزاد کمتر پستان مادر را مک می زند، تحریک پستان ها برای تولید شیر کمتر می شود. بدین ترتیب ذخیره شیر تولیدی کاهش می یابد و ممکن است سبب قطع شیراز پستان مادر شود.

آیا راهی برای افزایش تحریک تولید شیر وجود دارد؟

بله چنانچه تغذیه نوزاد با شیر خودتان را تا بیش از یک هفته به تعویق انداخته اید، باید از یک وسیله مکمل استفاده کنید. این وسیله می تواند لیوان یا ظرف دیگری باشد که از شیر خشک پر و در کنار مادر قرار داده می شود. لوله بسیار باریکی دارد که یک انتهای آن در لیوان و انتهای دیگر آن روی نوک پستانتان قرار می گیرد. نوک پستان را همراه با این لوله روی دهان نوزادتا قرار بدهید، همان طور که نوزاد نوک پستانتان را مک می زند از آن لوله باریک شیر خشک می خورد. از طرفی پستان شما هم برای تولید شیر تحریک می شود. این روش را ایجاد شیردهی می نامند و بسیاری از مادرانی که از شیرخوارگاه یا مراکز دیگر نوزادی را به فرزندخواندگی گرفته اند، با روش فوق توانسته اند تولید شیر داشته و نوزاد را با شیر خودشان تغذیه کنند.

نوزاد من چقدر شیر خشک نیاز دارد؟

نوزادان تازه متولد شده برای شروع به مقادیر بسیار کمی از شیر خشک نیاز دارند. بر اساس میانگین نیاز انرژی و وزن نوزاد، کودک شما به:

سن تا 2 هفته
7-8 غذا در روز، 60-70 میلی لیتر در یک خوراک (420-560 میلی لیتر در روز)

سن 2-8 هفته
6-7 غذا در روز، 75-105 میلی لیتر در یک خوراک (450-735 میلی لیتر در روز)

سن 9-14 هفته
5-6 غذا در روز، 105-180 میلی لیتر در یک خوراک (525-1080 میلی لیتر در روز)

سن 15-25 هفته
5 بار در روز، 180-210 میلی لیتر در یک خوراک (900-1050 میلی لیتر در روز)

سن 26 هفته
4 بار در روز، 210-240 میلی لیتر در یک خوراک (840-960 میلی لیتر در روز)

به یاد داشته باشید که این فقط یک دستورالعمل است. همه نوزادان متفاوت هستند و نیازهای کودک شما ممکن است متفاوت باشد.

تغذیه تکمیلی چیست؟

تغذیه تکمیلی به عنوان فرآیندی تعریف می‌شود که زمانی شروع می‌شود که شیر مادر دیگر به تنهایی وجود ندارد.برای تامین نیازهای تغذیه ای نوزادان و در نتیجه سایر غذاها و مایعات کافی است.
شیر خشک همراه با شیر مادر مورد نیاز است. محدوده سنی برای تغذیه تکمیلی معمولاً بین 6 تا 24 ماهگی در نظر گرفته می شود، حتی اگر شیردهی ممکن است بیش از دو ماه ادامه یابد.