انگل های شایع در روده کودکان
انگل در روده کودک ممکن است مشکلاتی به وجود آورد، مخصوصا اگر تعداد انگل زیاد و آلودگی شدید باشد. این مشکلات عبارت است از: 1-ازبین رفتن مواد غذایی اصلی و ضروری به وسیله انگل که برای رشد کودک لازم است و در نتیجه باعث سوء تغذیه کودک می گردد. 2- از دست رفتن مقداری خون از بدن کودک 3- ایجاد ضایعاتی در محلی از روده که انگل در آنجا زندگی می کند. 4- جلوگیری از اعمال حیاتی بعضی اعضای بدن و حتی ایجاد انسداد روده 5- ایجاد حساسیت در بدن کودک. در این قسمت به طور خلاصه چند نوع از انگل های شایع کودکان که در ایران وجود دارد ذکر می گردد.
کرمک یکی از شایع ترین انگل هایی است که کودکان را مبتلا می سازد. این کرم، بسیار کوچک و شبیه یک تکه نخ سفید باریک می باشد. طول کرم نر در حدود 2تا5 میلی متر و ماده آن 8 تا 13 میلی متر است. محل زیست کرم های بالغ معمولا در ابتدای روده بزرگ می باشد. در این محل، کرم توسط لب هایش، خود را به جدار روده می چسباند. کرم ماده پس از بارور شدن، موقعی که کودک در خواب است، از روده به طرف مقعد حرکت می کند و در شیار های مقعد و پوست ناحیه باسن کودک هزاران تخم می ریزد.
خروج کرم از مقعد و حرکت آن در ناحیه باسن کودک، ایجاد تحریک و خارش می کند و سبب بی خوابی، بی قراری و حالت عصبانیت کودک می گردد. در دختران خارش مقعد ممکن است سبب شود که کودک دستگاه تناسلی خود آلوده نماید، به طوری که گاهی حتی کرم وارد دستگاه تناسلی دختران می شود و سبب خارش شدید و ترشح واژن می گردد. خاراندن دایم ناحیه باسن نیز ممکن است ایجاد زخم و خونریزی کند. کرمک در موارد نادر ممکن است وارد آپاندیس کودک شود و ایجاد آپاندیسیت نماید.
کودک مبتلا به کرمک، مقعد خود را می خاراند و در نتیجه تخم کرم به انگشتان و لای ناخن های او می چسبد (تخم کرم با چشم معمولی دیده نمی شود). کودک یا داخل کردن انگشتان خود به دهان یا آلوده کردن غذا و خوردن غذای آلوده، آن را می بلعد. کودکان دیگر نیز در نتیجه تماس مستقیم با کودک مبتلا یا خوردن آن غذای آلوده، تخم کرم را می بلعند. تخم کرم در روده باز می شود و نوزاد کرم از آن بیرون می آید و به طرف روده بزرگ می رود و درآنجا به جدار روده می چسبد و در خلال 15 تا 20 روز بالغ می شود. سپس کرم بالغ ماده، بارور می گردد و به طرف مقعد می رود تا تخم ریزی کند و بدین ترتیب چرخه زندگی کرم ادامه پیدا می کند.
بعضی از مواقع مادر، کرم بالغ را مخصوصا صبح ها اطراف مقعد یا رو سطع مدفوع کودک می بیند. اگر کرم دیده نشده است، پزشک با توجه به اظهارات مادر، یعنی خارش مقعد کودک در پسرها و خارش مقعد و دستگاه تناسلی در دخترها، امکان ابتلای کودک به کرمک را در نظر می گیرد، ولی تشخیص قطعی ابتلا به کرمک با دیدن تخم کرم در اطراف مقعد به وسیله آزمایش خواهد بود. برای این منظور آزمایشگاه توصیه می کند که مادر قبل از بیدار شدن کودک، قطعه نوار چسب معمولی رابه ناحیه مقعد کودک بچسباند. چون تخم انگل کرمک در اطراف مقعد کودک وجود دارد، تخم کرمک به نوار می چسبد، سپس نوار را از مقعد جدا کرده و روی لام (قطعه شیشه) بچسبانید و به آزمایشگاه بفرستید. در آزمایشگاه تخم کرم را در روی نوار چسب در زیر میکروسکوپ جستجو خواهند کرد.
توجه: چون تخم کرم در مدفوع وجود ندارد، امتحان مدفوع به تشخیص کمک نخواهد کرد.
کودک مبتلا و همه افراد خانواده که علایم ابتلا دارند، باید همزمان درمان گردند. چون داروهایی که برای انگل کرمک داده می شود، فقط روی کرمک های بالغ اثر دارد و روی تخم انگل اثر ندارد، از این رو دارو در دو نوبت به فاصله دو هفته داده میشود ، کرمک به وجود می آیند اثر کند و آن ها را از بین ببرد . رعایت بهداشت به طور قاطع کمک کننده است، ولی با وجود رعایت بهداشت به طور قاطع کمک کننده است ،ولی با وجود رعایت بهداشت، گاهی آلودگی، اتفاقی است.
پرسش: چطور می توان از ابتلای مجدد کودک به انگل کرمک جلوگیری کرد؟
پاسخ: برای پیشگیری باید به نکات زیر توجه فرمایید:
چون دست های آلوده ومخصوصا زیر ناخن ها، منشا اصلی آلودگی مجددوهم چنین انتقال تخم کرم به دیگران است، بنابراین کوتاه کردن ناخن ها وشست و شوی مکرر دست ها، به خصوص پس از دفع مدفوع وقبل از خوردن غذا، بسیار موثر است. حمام گرفتن وشست و شوی مکرر ناحیه باسن کودک به ویژه صبح زود که قبل از خواب بر می خیزد نیز مفید خواهد بود.
چون تخم کرم معمولا در لباس های زیر و ملحفه های تختخواب کودک ریخته می شود، مادر باید لباس های زیر و ملحفه ها را در صورت امکان هر روز با آب گرم بشوید. اگر مادر در هنگام خواب، لباس کیسه ای به تن کودک کند تا او نتواند به ناحیه مقعد و نشیمن گاه خود دست بزند و بخاراند، از انتشار تخم کرم به دیگران جلوگیری خواهد شد. مادر باید سعی کند کودک مبتلا را در موقع خواب از کودکان دیگر جدا بخوابند. شست وشو وضد عفونی کردن کف اتاق ها و تهویه اتاق، مخصوصا محل بازی کودکان و کلاس درس از انتشار تخم کرم به دیگران جلوگیری خواهد کرد. درصورت ابتلای یک نفر از خانواده، باید تمام افراد خانواده (کودکان و بزرگسالان) همزمان درمان گردند. درمان تمام افراد خانواده، ابتلای مجدد را به تعویق خواهد انداخت.
کرم آسکاریس در مناطق یا روستاهایی که هنوز مدفوع انسان را به عنوان خاشاک در کشت زارها به کار می برند، دیده می شود. هم چنین در شهرستان هایی که آب لوله کشی ندارد و درمنازلی که به گلدان های خود کود انسانی می دهند و کودکان به آن ها دست می زنند، وجود دارد. طول کرم ماده در حدود 20 تا 35 سانتیمتر و کرم نر حدود 15 تا31 سانتیمتر و قطر آن3 تا 6 میلی متر می باشد. دم کرم نر به طرف شکم انحنا دارد.
کرم آسکاریس ممکن است هیچ گونه علایمی در روده ایجاد ننماید، مخصوصا اگر تعداد کرم کم باشد، ولی بعضی از مواقع ممکن است حتی یک کرم هم علایمی ایجاد کند. پیدایش علایم شدید، موقعی است که در حدود 50 عدد کرم در روده وجود داشته باشد. شایع ترین شکایت کودک مبتلا، دردهای شکمی است. کودک ممکن است دچار تهوع، بی اشتهایی ، لاغری، سود تغذیه ورم پشت چشم، بی خوابی، تحریک پذیری و مالیدن دندان ها روی هم در هنگام خواب گردد. تشخیص ابتلا کودک به کرم آسکاریس: اگر آلودگی زیاد باشد، کرم آسکاریس همراه مدفوع دفع می شود و مادر یا خود کودک آن را می بیند. اگر کودک، کرمی دفع نکرده است، تشخیص آلودگی به کرم آسکاریس با دیدن تخم کرم در مدفوع می باشد. در این منظور مادر باید مدفوع تازه کودک را به آزمایشگاه بفرستد. در آزمایشگاه تخم کرم را در زیر میکروسکوپ خواهند دید.
اگر آلودگی زیاد است از داروی پیپرازین استفاده می گردد، زیرا این دارو موجب فلج کرم و دفع تدریجی آن می شود. در درمان کرم آسکاریس هیچ گونه رژیم غذائی مخصوصی لازم نیست.
برای پیشگیری از انگل در کودکان باید حتما به آن ها آموزش داد شما میتوانید از اهمیت شستن دست ها و پیشگیری از بیماری های انگلی با کودک خود صحبت کنید . به کودک خود آموزش دهید که دست های خود را حتما بعد از دستشویی و سرویس بهداشتی بشوید همچنین قبل از غذا خوردن دست های خود را بشوید.
ناخن ها را به صورت مرتب کوتاه کنید و تمیز نگه دارید .
اگر کودک شما انگشت های خود را میمکد به او یاد دهید که این کار میتواند خطر ناک باشد .
استحمام مرتب و رعایت بهداشت کودکان میتواند بسیار کمک کننده باشد .
.png){kind=icon}
