درمان کودک مبتلا به وزن اضافی و چاقی، باید شامل درمان پدر و مادر و همۀ اعضای خانواده باشد، چرا که این والدین هستند که مواد غذایی میخرند و می پزند و در اختیار کودک قرار می دهند. بنابراین در خرید مواد غذایی به وسیلۀ پدر و مادر یا اعضای خانواده باید دقت شود و با آگاهی از مقدار چربی و کالری، آن مواد غذایی تهیه گردد و در اختیار کودک قرار گیرد.
در هنگام غذا خوردن همۀ خانواده باید با هم غذا بخورند. غذا خوردن جدا از هم، غذا خوردن جلوی تلویزیون و بردن غذای شیرین و چرب به داخل اتاق کودک، ممنوع است. برعکس باید میوجات، سبزیجات و غذای گوشتی بدون چربی به عنوان غذای عصرانه در اختیار کودک قرار گیرد.
موادی که از نظر غذایی بی ارزش می باشند مانند لواشک، چیپس، قارا، پفک و امثال آن که متأسفانه در کشور ما رایج و در اختیار کودکان است، نباید خریده شود. جایزه دادن پدر و مادر باید به گونه ای باشد که غذای پرچربی و پرکالری مانند انواع شکلات ها به عنوان جایزه داده نشود و یا پول در اختیار کودک قرار نگیرد تا کودک آنچه را که در تبلیغات تلویزیون دیده است، خریداری کند و بخورد.
جایزه دادن ها باید به صورت رفتن به گردش و تفریح و رفتن به محل های دیدنی، دیدن کودکان هم سن و سال فامیل و سایر مواردی که کودک ترجیح می دهد، باشد.
اگر متخصص تغذیه در دسترس است، پدر و مادر مخصوصاً در صورتی که خود اضافه وزن داشته باشند، باید با او مشورت کنند. متخصص تغذیه باید با در نظر گرفتن وضع اقتصادی و درآمد خانواده، ابتدا پدر و مادر را با ارزش مواد غذایی آشنا سازد و سپس در خرید، پخت و مصرف مواد غذایی آنها را راهنمایی کند. رژیم غذایی کودکان اصولاً باید شامل غذاهای کم چربی باشد و باید بدانند موقعی که گرسنه هستند، غذا بخورند و غذای عصرانۀ آنها شامل میوجات، سبزیجات و آب میوه باشد.
در خلال 20 سال گذشته، مصرف نوشابه در امریکا دو برابر شده، همچنین شیوع افزایش وزن چاقی نیز دو برابر شده است. مصرف نوشابه های شیرین سبب می شود که انرژی بیش از نیاز وارد بدن گردد و از طرف دیگر نیز موجب کاهش مصرف شیر و لبنیات می گردد که نتیجۀ آن کاهش دریافت کلسیم، پیدایش پوکی استخوان، خراشیدگی مینای دندان و تخریب دندانها می باشد.
کودکان ممکن است با خوردن نوشابه های غیر ضروری روزانه 500 تا 600 کالری اضافه بر نیازشان دریافت کنند. بررسی ها نشان داده است اگر قبل از غذای اصلی کودک، مقدار کمی آب میوه ای که شیرینی کمی دارد به او داده شود، کودک غذای بیشتری خواهد خورد و غذای کم چربی را نیز بهتر و بیشتر می خورد.
اگر غذای روزانۀ پدر و مادر و کودک مناسب انتخاب گردد و توأم با رفتار غذایی مناسب و همچنین همراه با فعالیت ورزشی باشد، باعث می شود که هیچگاه پدر و مادر و کودک اضافه وزن پیدا نکنند، و حتی اگر اضافه وزن داشته باشند نیز از دست خواهند داد.
اگر پدر و مادر خود اضافه وزن داشته باشند و چاق باشند و فقط توجهشان در جهت رعایت رژیم غذایی و تحرک جسمی کودک باشد، هیچگاه مؤثر نخواهد بود، زیرا کودک احساس می کند که تنها او باید غذای مخصوص بخورد و تحرک جسمی داشته باشد، بنابراین تبعیّت نخواهد کرد.
هنگام خرید مواد غذایی، نسبت و مقدار مواد تشکیل دهنده که روی برچسب مواد غذایی نوشته شده است، دقت کنید.
هر غذایی را که می خواهید بخرید، از نظر مقدار و نوع چربی و مقدار کربوهیدرات ها ( شیرینی ) و املاح آن، مطالعه کنید و سپس بخرید. مطمئن شوید که آنچه بر روی برچسب آن نوشته شده است، به تأیید مقامات بهداشتی و تغذیه ای رسیده باشد. در بعضی از فرآورده های غذایی، ممکن است به طور واضح مقادیر موجود در آن غذا نوشته نشده باشد، بنابراین از خریدن آن غذا خودداری نمائید.
در موقع خرید مواد غذایی، فرآورده های غذایی مشابه را مقایسه نمائید و آن فرآورده را انتخاب کنید که مقدار کالری و چربی کمتری دارد.
زمانی که کودک به مدرسه می رود، زمانی است که احساس استقلال می کند و قسمتی از تغذیۀ او و نیز قسمتی از تحرک و ورزش او در مدرسه انجام می گیرد. اگر کودک به نوع غذایی که در مدرسه می خورد توجه نکند و تحرک هم نداشته باشد، به تدریج وزن او اضافه و چاق می گردد. مدرسه معمولاً جایی است که کودکانی که آمادگی برای چاق شدن دارند، شروع به چاق شدن می کنند.
برنامه های ورزش و تحرک و تغذیۀ سالم در مدرسه، برای کنترل وزن کودکان بسیار اهمیت دارد. در تحقیقی که در کشور استرالیا انجام گرفته است، دیده شده است که گروهی از کودکان که روزانه دقیقه به مدت دو سال ورزش می کردند، اندامشان نسبت به کودکانی که ورزش نمی کردند، متناسب تر و لاغرتر و فشار خون سیستولیک آنها مخصوصاً در پسرها، کمتر بوده است.
تحقیق دیگری نشان داده است که آموزش تغذیۀ صحیح و تشویق به ورزش و تحرک در مدرسه موجب شده که چربی بدن کودکان کمتر شود. بنابراین اگر تحرک و ورزش روزانه جزء برنامه های سالیانۀ مدارس گنجانده شود و توصیه های تغذیۀ سالم و بهداشتی نیز به آنها ارائه گردد، کودکان کمتر دچار وزن اضافی یا چاقی خواهند شد.
تحرک و فعالیت بدنی و ورزش در هوای آزاد، سبب می شود که مواد غذایی خورده شده سوخته شود و از چاقی و عوارض آن جلوگیری گردد.
تحرک و فعالیت بدنی و ورزش
تحرک و فعالیت بدنی روزانه، کارهایی است که کودک یا نوجوان هر روز انجام می دهد، مانند رفتن به مدرسه، تمیز کردن اتاق و خانه و کار کردن در باغچه. در اینو نوع تحرک بدنی، برخی عضلات به کار گرفته می شوند، در صورتی که در ورزش تمام عضلات بدن به منظور تقویت عضلات و اندامها مخصوصاً سلامتی قلب و عروق به کار گرفته می شوند.
کم خوردن، در زمان کوتاه در جلوگیری از چاق شدن اثر ندارد، ولی ورزش و از دست دادن انرژی، در زمان طولانی در کم کردن وزن بسیار مؤثر می باشد. از طرف دیگر ورزشِ تنها، در کم کردن وزن اضافی و چاقی کودکان مؤثر نیست و باید تحرک و ورزش توأم با کم خوردن مواد غذایی، آن هم در زمان طولانی باشد تا وزن کودک کنترل گردد.
ورزش برای همه کس و در همۀ سنین مفید است، مخصوصاً در نوجوانان چاق، زیرا که نه فقط وزن آنها را کم می کند، بلکه از پیدایش عوارض چاقی مانند افزایش چربی های خون، افزایش فشار خون و عوارض قلب و عروق جلوگیری می کند.
خطر نداشتن تحرک بدنی مانند عوامل دیگر خطر ساز مانند : سیگار کشیدن، بالا بودن چربی های خون و بالا بودن فشار خون می باشد، به طوری که بی حرکتی و تحرک کم چهارمین علت بیماری قلبی و عروقی و سکتۀ قلبی شناخته شده است.
تحقیقاتی که تا کنون انجام گرفته نشان داده است که تحرک و ورزش از پیدایش افسردگی نیز جلوگیری می کند، مخصوصاً خانم های جوانی که چاقند و دچار افسردگی می گردند، می توانند با تحرک و ورزش از افسردگی پیشگیری و یا آن را کاهش دهند.
مؤسسۀ ملی بهداشت و تندرستی و مؤسسۀ سلامت قلب، ریه و خون امریکا و کالج امریکایی طب ورزش، پس از مطالعه و تحقیقات و نشست همگانی چنین اظهار نظر کرده اند :
کودکان چاق به علت چاقی و کمی تحرک، معمولاً جزء گروه های ورزشی قرار نمی گیرند و همین موضوع سبب می شود که در ورزش های رقابتی شرکت نکنند. این کودکان باید سعی کنند خود را در جمع همسالان خود قرار دهند و همچنین وظیفۀ مربیان ورزشی است که آنها را در گروه های ورزشی جای دهند.
.png){kind=icon}
