مهمترین ویتامین هایی که باید برای نوزادان نارس مصرف شود

مولتی ویتامین و مکمل های نوزادان نارس

زمانی که ویتامین دریافتی کودک و نوزاد به اندازه کافی نباشد مصرف ویتامین ها توسط پزشک تجویز می شود که این مسئله در کودکان نارس اهمیت بیشتری دارد.

در این مقاله نحوه مصرف ویتامین ها برای نوزادان نارس را مورد بررسی قرار دادیم.

چرا مصرف ویتامین در نوزادان نارس لازم است؟

در نوزادان نارس با وزن پائین ممکن است شیر مادر تمامی نیازهای غذایی شیرخوار را فراهم نکند، بنابراین توصیه می شود بعد از این که حجم شیر مادر به 120 میلی لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن بدن رسید، مغذی کننده شیر مادر ( Fortifier Milk Human ) به منظور تقویت شیر مادر با پروتئین، کلسیم و فسفر تا زمان رسیدن وزن شیرخوار به 2500 گرم به آن اضافه شود. در صورت فقدان شیر مادر می توان از شیر مصنوعی مخصوص نوزادان نارس استفاده کرد.

شیر مادر شامل لاكتوفرین، لیزوزیم و ایمونوگلبولین می باشد كه برای همه نوزادان به ویژه نوزادان نارس امتیاز محسوب می شود. این پروتئین شامل ۹ اسید آمینه اساسی به علاوه تورین، گلیسین، لوسین و سیستین است كه اسیدهای آمینه اساسی نوزادان نارس محسوب می شوند، گرچه مقدار پروتئین شیرخشک از شیر مادر بیشتر است ولی جذب آن مطلوب نیست. در نوزادان زیر ۱۵۰۰ گـرم ۹۰ ٪ چربی شیر مادر جذب می شود و این در حالی اسـت كـه چربی شیرخشک فقط بـه مقدار ۶۸ ٪ جذب می گردد.

◀پیشنهاد مطالعه : مقاله شیردهی به نوزاد نارس

فواید مصرف مولتی ویتامین در کودکان

مولتی ویتامین نوعی مکمل غذایی است که در کنار غذای کودک استفاده می شود. تأمین مواد مغذی لازم برای رشد کودکان با خوردن غذایی به جز شیر هم تأمین می شود اما پزشکان توصیه می کنند که بعضی از ویتامین ها روزانه استفاده شود.

برخی از فواید مولتی ویتامین :

✓ کمک به رشد استخوان ها و استحکام آنها

✓ پیشگیری از بروز نرمی استخوان

✓ ارتقاء سیستم ایمنی بدن در برابر عوامل بیماری زا

✓ تأمین ویتامین ها و عناصر معدنی مورد نیاز برای کودک

✓ بهبود اشتها در نوزادان و کودکان

✓ کمک به رشد بهتر دندان ها و حفظ سلامتی آنها

✓ بهبود عملکرد جسمی و ذهنی

ویتامین ها برای کودک و نوزاد :

هر چند که مصرف کافی شیر مادر همراه با مغذی کننده و یا شیر مصنوعی مخصوص نوزادان نارس می تواند مقادیر کافی از تمامی ویتامین ها را تأمین کند ولی نوزاد ممکن است برای چندین هفته از دریافت شیر کافی محروم مانده و ویتامین کافی دریافت نکند، بنابراین در این نوزادان باید ویتامین مکمل تجویز کرد.

اسید فولیک

اسید فولیک برای تشکیل DNA و تولید سلول های تازه ضروری است. سطح آن در سرم و گلبول های قرمز نوزادان طی هفته های اول کاهش یافته و به مدت 3 - 2 ماه پائین می ماند. بنابراین با تجویز پزشک استفاده از اسیدفولیک در نوزادان نارس توصیه می شود.

ویتامین E

کمبود ویتامین E نادر بوده ولی کمبود آن با افزایش همولیز ( پاره شدن گلبول های قرمز ) و در صورت شدید بودن با کم خونی در نوزاد نارس همراه است، چنانچه پزشک در نوزاد نارس مکمل آهن تجویز کرد، در کنار ویتامین E، آهن، برای جلوگیری از پاره شدن گلبول های قرمز تجویز می کند.

ویتامین D

در نوزادان نارس افزایش دفع چربی از مدفوع باعث کاهش جذب ویتامین D و سایر ویتامین های محلول در چربی و کلسیم می شود. این نوزادان در معرض کاهش استحکام استخوانی می باشند. برای جلوگیری از این مشکل استفاده از ویتامین D ضروری به نظر می رسد.

آهن

نوزادان نارس به علت کمتر بودن ذخایر آهن و از طرفی رشد سریع تر و نیاز به خون سازی بیشتر در معرض کم خونی ناشی از کمبود آهن هستند. توصیه می شود برای نوزادانی که وزن زمان تولد آن ها بین 1500 - 1000 گرم است بعد از ماه اول و برای نوزادانی که وزن آن ها بین 2000 - 1500 گرم است بعد از ماه دوم به دستور پزشک مکمل آهن تجویز شود. مکمل آهن در این نوزادان باید همراه با ویتامین E باشد.

روی

در نوزادان نارس ذخیره روی پائین است و بخاطر تکثیر سلولی و رشد سریع نوزاد، نیاز به روی بیشتری دارد. بنابراین جهت کمک به بهبود رشد این نوزادان استفاده از روی با تجویز پزشک برای آنها ضرورت دارد.

نشانه های خطر در نوزادان نارس

والدین باید توجه نمایند که چنانچه نشانه های زیر در نوزاد مشاهده شد برای بررسی بیشتر و تعیین علت مشکل و درمان به موقع به پزشک مراجعه نمایند.

✓ تب ( حرارت زیر بغل بیش از 2/37 درجه سانتی گراد باشد )

✓ حرارت بدنش کمتر از طبیعی است. ( حرارت زیر بغل کمتر از 3/36 باشد )

✓ بی حالی و یا بی قراری

✓ شیر نخوردن

✓ زردی

✓ تنفس تند یا ناله

✓ در هر نفس عضلات تحتانی قفسه سینه به داخل کشیده شود

✓ سرفه

✓ کبودی لب ها و زبان

✓ استفراغ

✓ اسهال و یا مدفوع خونی

✓ تشنج

✓ کاهش وزن

✓ دفعات ادرار نوزاد کاهش یافته یا ادرارش تیره شده باشد. ( نوزاد باید حداقل 8 - 6 بار دفع ادرار داشته باشد )

✓ تغییر در الگوی دفع مدفوع ( دفع مدفوع در نوزاد بعد از ماه اول می تواند از 8 - 6 بار در روز تا هفته ای یکبار متفاوت باشد و چنانچه این الگوی دفع به صورت ناگهانی تغییر نماید نیاز به بررسی دارد ).

◀پیشنهاد مطالعه : مقاله علائم زردی در نوزاد

خلاصه

تغذیه و مراقبت از نوزاد نارس نیاز به آموزش و مهارت دارد. مادر باید در مدت بستری بودن نوزاد، نحوه تغذیه و مراقبت از نوزاد را بیاموزد.

موقعی می توان نوزاد نارس را از بیمارستان مرخص کرد که وی بتواند نیازهای تغذیه ای خود را از طریق دهان تأمین کند و هماهنگی لازم بین مکیدن و بلع برقرار باشد (حداقل حجم شیر روزانه باید 120 میلی لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن بدن باشد ).

نوزادانی که به هر دلیل، مادر قادر به شیر دادن نیست باید از شیر مصنوعی مخصوص نوزادان نارس استفاده کرد.

این نوزادان اگر به مقدار کافی شیر دریافت نمایند روزانه 30 - 20 گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن، افزایش وزن پیدا می کنند.

نوزادان نارس برای رشد بهتر به مکمل های اسیدفولیک، ویتامین E،ویتامین D، آهن و روی نیاز دارند.