به هر روشي كه مادر اقدام به دوشیدن شیر میکند ، رفلکس اکسی توسین گویند . فقط بايد بياموزد كه چگونه رفلكس تحريك جهش شير را انجام دهد، زيرا فقط زماني شیر بطور مؤثر دوشيده ميشود كه رفلكس ترشح اكسي توسين تحريك گردد كه با مكيدن شيرخوار انجام ميشود.
با ترفندهاي زير اين كار صورت ميگیرد:
اعتماد بنفس مادر.
احساس درد و پريشاني را از خود دور كند.
احساس خوب داشته باشد، به كودك خود فكر كند.
مادر در محيط آرام و خلوت و يا در كنار يكي از نزديكان بنشيند.
گاه در جمع مادراني كه شير ميدوشند، شركت كند.
اگر امكان داشته باشد، شيرخوار را بغل كند و تماس پوستي داشته باشد.
در صورت عدم حضور كودك به عكس او نگاه كند.
يك نوشيدني گرم به جز قهوه بنوشد.
پستانهاي خود را با كمپرس يا دوش گرفتن، گرم كند.
ماساژ پستانها و مالش پشت مادر.
دوشيدن شير ازتمام قسمتهاي پستان.
لمس سينوسها و مجاري شير.
فشار برسينوسها و مجاري شير.
تداوم توليد شير
به منظور ذخيره كردن شير
افزايش توليد شير
تهيه شير براي تغذيه در مواقع بيماري يا جدايي مادر از شيرخوار
تغذيه نوزاد كم وزن
ممکن است دلایل مختلفی برای دوشیدن شیر وجود داشته باشد، امّا مهمترین این دلایل عبارتند از : در شرایط احتقان پستان یا انسداد مجرا (در این زمان یکی از مؤثرترین درمانها، تخلیه پستان است ) . زمانی که پستان پٌر و دردناک است و شیرخوار قادر به تغذیه و تخلیه پستان نیست، باید شیر دوشیده شود. زمانی که نیاز است شیرخوار چند ساعتی را دور از مادر باشد، مانند زمانی که شیرخوار بستری است و یا مادر شاغل است. برای حفظ تولید شیر (هنگامی که شیرخوار توانایی مکیدن را ندارد.).
نکته:
چنانچه شیرخوار قادر به مکیدن نباشد، مادر باید پس از زایمان به محض امکان و ترجیحاً در 6 ساعت نخست دوشیدن را شروع نماید و آن را هر سه ساعت تکرار کند.
در ابتدا شرایط لازم را برای دوشیدن شیر فراهم میکنیم، به این صورت که اگر مادر نیاز به تخلیه مثانه خود دارد، آن را تخلیه کند، سپس دستها را با آب و صابون بشوید. پیش از شروع دوشیدن شیر ، بهتر است که به کمک روشهای زیر رفلکس جهش (خروج شیر از پستان) را تحریک کند. مصرف مایعات گرم ، فکر کردن به نوزاد، نگریستن و یا نشستن در کنار او و یا شنیدن صدای نوزاد به ترشح شیر کمک میکند. استفاده از حوله گرم و مرطوب به مدت 10 تا 15 دقیقه روی پستان و حمام کردن یا ماساژ دادن پستان به جاری شدن شیر کمک میکند. در وضعیت راحتی قرار گرفتن. میتوانیم با دست و یا دستگاه شیرمان را بدوشیم، امّا بهترین روش به وسیله دست است که کمترین آسیب را به بافت پستان وارد میکند. برای دوشیدن به روش دستی، دست را طوری قرار میدهیم که چهار انگشت زیر پستان، درست در لبه هاله قهوهای و انگشت شست در بالا و درست روبروی انگشت اشاره قرار بگیرد. پستان را به طرف قفسهٔ سینه کمی فشار میدهیم. در این حالت کیسههای شیر را که بین انگشتان احساس میشود، فشار میدهیم و رها میکنیم. باید این عمل در جهتهای مختلف هاله قهوهای تکرار شود، تا تمام مجراهای شیر تخلیه گردد. دقت کنید که در هر بار دوشیدن، هر دو پستان را متناوب تخلیه کنید. مدت دوشیدن بستگی به علت آن دارد، امّا معمولاً برای تخلیه کافی هر دو پستان در حدود 20 دقیقه زمان لازم است.
شیر دوشیده را درون ظرف شیشهای یا ظروفی که از پلاستیکهای سخت و فشرده ساخته شدهاند، میریزیم و در آن را محکم میبندیم. دقت کنید که روی ظرف، تاریخ و ساعت دوشیدن شیر ثبت شود. شیر دوشیده در هوای آزاد اتاق، در درجه حرارت 15 تا 25 سانتیگراد تا 8 ساعت و در درجه حرارت 25-27 درجه سانتیگراد تا 4 ساعت و درون یخچال تا 72 ساعت و در فریزر تا 3 ماه قابل نگهداری است.