فشار خون در کودکان

اين شرایط در هر سنی می تواند اتفاق بیفتد. حتی در نوزادان در حدود ۵ کودک از هر صد کودک، فشار خونی بیش از حد نرمال دارند.
اصطلاح فشار خون در حقیقت اشاره به ۲ طریق اندازه گیری دارد: سیستولی و دیاستولی.
فشار خون سیستولی: بیشترین فشاری که بر شریان ها وارد می شود هنگامی که خون توسط قلب پمپاژ می شود تا به سرتاسر بدن برسد.

فشار خون دیاستولی: کمترین فشاری که در شریان ها اتفاق می افتد، هنگامی که قلب به حالت ریلکس برای گرفتن خون میان ضربانها، قرار می گیرد. اگر یک یا هر دو فشار اندازه گیری شده، بالاتر از میزان فشار در افراد سالم یا سن و جنس مشابه باشد، پرفشاری خون نامیده می شود.

بله، کودکان نیز می‌توانند به فشار خون بالا مبتلا شوند، اگرچه این مسئله کمتر رایج است نسبت به بزرگسالان. فشار خون بالا در کودکان ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد، از جمله عوامل ژنتیکی، سبک زندگی، و بیماری‌های خاص. شناسایی و درمان زودهنگام فشار خون بالا در کودکان اهمیت دارد زیرا این شرایط می‌تواند تأثیرات بلندمدت بر سلامت قلب و عروق داشته باشد. در ادامه به برخی از جنبه‌های مرتبط با فشار خون بالا در کودکان می‌پردازیم:

علل فشار خون بالا در کودکان

عوامل ژنتیکی: فشار خون بالا می‌تواند در خانواده‌ها ارثی باشد.
سبک زندگی: تغذیه نامناسب، مصرف بیش از حد نمک، و کمبود فعالیت بدنی می‌تواند به افزایش فشار خون کمک کند.
چاقی: چاقی یکی از عوامل خطر اصلی برای فشار خون بالا در کودکان است.
بیماری‌های زمینه‌ای: بیماری‌های کلیوی، اختلالات غدد درون‌ریز و بیماری‌های قلبی می‌توانند باعث فشار خون بالا در کودکان شوند.

تشخیص فشار خون بالا در کودکان

اندازه‌گیری فشار خون: تشخیص فشار خون بالا معمولاً با اندازه‌گیری مکرر فشار خون در طول زمان صورت می‌گیرد. پزشک ممکن است فشار خون کودک را در چندین نوبت مختلف بررسی کند تا از وجود فشار خون بالا اطمینان حاصل کند.
بررسی‌های پزشکی: پزشک ممکن است تست‌هایی را برای بررسی علل احتمالی فشار خون بالا و تأثیر آن بر سایر ارگان‌ها انجام دهد.

درمان فشار خون بالا در کودکان

تغییرات در سبک زندگی: کاهش مصرف نمک، افزایش فعالیت بدنی و داشتن رژیم غذایی سالم حاوی میوه‌ها و سبزیجات می‌تواند به کنترل فشار خون کمک کند.
داروها: در مواردی که تغییرات سبک زندگی کافی نیست، پزشک ممکن است داروهای کاهنده فشار خون را تجویز کند.

● ابتلا به فشار خون:

فشار خون در میان افراد با رنگ پوست های متفاوت بیشتر از سفیدپوستان، رایج است. به نظر می رسد در برخی از نقاط جهان بیشتر شایع باشد، در برخی موارد، به نظر می رسد با بالا رفتن سن افراد بیماری گسترش یابد. ممکن است فرزند شما در سنین نوزادی هیچ علامتی از فشار خون نداشته باشد، اما بیماری فشار خون، مادامی که نوزاد رشد می کند، گسترش می یابد.
کودکانی که دارای وزن زیادی هستند نیز مستعد فشار خون و دیگر بیماری های عروق کرونری هستند. بنابراین روش تغذیه مناسب، پرهیز از هرگونه پرخوری و خوردن غذاهای چرب، داشتن فعالیت های فیزیکی در سنین کودکی و در ادامه دوران زندگی حائز اهمیت هستند.

● علل و راه كار:

زمانی که فشار خون در کودکان شدید شود، کودک معمولاً با یک مشکل جدی در دیگر اعضا نظیر بیماری های کلیوی، یا ناهنجاری های قلبی و یا سیستم غدد ترشحه مواجه خواهد شد.
فشار خون به ندرت و به تنهایی سبب مشکل های جدی در کودکان می شود و می تواند از طریق تغییرات در رژیم غذایی و استفاده از دارو یا ترکیبی از هر دو، کنترل شود.
اگر فشار خون بیش از چند سال ادامه پیدا کرده و وخیم تر شود، فشار فوق العاده طولانی می تواند منجر به نارسایی بخشی از قلب شود. به علاوه فشار در رگهای خونی مغزی می تواند سبب پاره شدن رگها شده و منجر به سکته گردد.
فشار خون در طولانی مدت سبب تغییرات در دیواره رگها شده که می تواند آسیب جدی بر کلیه ها، چشم ها و دیگر ارگانها وارد سازد.
به همین دلیل است که چک کردن مرتب فشار خون کودکان توسط پزشک متخصص اطفال تا این حدمهم است ولی می بایست که توصیه ها را با دقت انجام داد.

● علائم و نشانه ها:

در بیشترین آزمایشات دوره ای که انجام می پذیرد، فشار خون کودک شما اندازه گیری می شود و از این طریق اغلب به وجود بیماری پی برده می شود و این نکته بسیار مهم است که در مراحل اولیه بیماری اقدامات لازم صورت گیرد. توصیه می شود که کودکان از سنین سه سالگی به بعد تست شوند.
مخصوصا آنان که دارای ریسک بالا هستند یا نوزادانی که وزن کمی به هنگام تولد دارند یا کسانی که دوره های طولانی در بیمارستان بستری شده اند یا نوزادانی که بیماری قلبی ما درزادی دارند یا کودکانی که در اثر استفاده از برخی داروها ممکن است فشار خون آنها افزایش یابد.

● پیشگیری:

چون اضافه وزن در کودکان خطر ابتلا به فشار خون را به موازات دیگر مشکلات افزایش می دهد، باید همیشه به مقدار کالری هایی که می گیرند و نیز انجام فعالیت های ورزشی آنان توجه داشت.
میزان نمک اضافی را در رژیم غذایی رعایت کرد، حتی در صورتی که مبتلا به پرفشاری خون نباشند.
شواهدي برای اینکه مصرف نمک باعث این بیماری ها شود وجود ندارد اما نکته مهم آن است که کودکان شما نیاز به این نمک اضافی ندارند. ممکن است بعدها دچار مشکلات شوند حتی اگر الان پرفشاری خون را نداشته باشند.

● مدیریت کردن فشار خون در کودکان:

نخستين اقدام برای کاهش فشار خون در کودکان، محدود کردن میزان نمک در رژیم غذایی آنهاست.
تهیه برنامه غذایی و تعیین غذاهای نمکی که می تواند روند فشار خون را معکوس و کند کرده و سیر صعودی بیماری را آهسته تر نماید.
همچنین می توان در هنگام خرید بسته های غذایی توجه و دقت نظر داشت.
بیشتر غذاهای کنسرو شده و عمل آوری شده حاوی مقدار زیادی نمک هستند. بنابراین باید برچسب آنها را به دقت مطالعه کرد تا مطمئن شد که حاوی نمک نبوده یا مقدار کمی نمک داشته باشند.
به نظر می رسد فعالیت های بدنی هستند که فشار خون را مرتب و منظم می کنند.
در نتیجه سبب می شوند رشد بیماری حتی در مراحل ابتدایی کاهش یابد و همین کاهش وزن در افراد چاق علاوه بر کاهش روند فشار خون، سلامت دیگر اعضا را نیز به دنبال دارد.

● تجویز دارو:

پزشک كودكان زمانی که از فشار خون کودک شما مطلع است تلاش می کند که مرتباً آن را بررسي کرده و مطمئن شود که بیماری سیر صعودی نداشته باشد.
با توجه به اینکه فشار خون به چه شکلی وجود داشته و درچه مرحله ای قرار دارد، پزشک با یک متخصص فشار خون کودکان، و یا متخصص کلیه، در صورتی که بیماری وخیم تر شده باشد، مشورت می کند و درمان دارویی به همراه رژیم غذایی و ورزش صورت می پذیرد.
بسیاری از انواع داروها در درمان دارویی وجود دارند که بر روی قسمت های مختلف بدن اثر می گذارند.
پژشک ابتدا، داروهای ادرارآور را تجویز می کند، دارویی که دفع نمک (سدیم) را افزایش می دهد. پیش از آنکه داروهای قوی تری را بکار ببرد.
ناچار اگر فشار خون به حالت نرمال و طبیعی بازنگردد، یک قرص ضدپرفشاری را تجویز می کند. در صورتی که کنترل فشار به دشواری صورت گیرد داروهای دیگری را بکار می برد.

● از دستورات پزشک پيروي کنیم

هنگامی که فشار خون را با دارو یا رژیم مهار می کنیم، ممکن است دوباره نمک را اضافه کرده یا مصرف دارو ها را متوقف سازیم که انجام این کار خطرناک بوده و عود بیماری را بدنبال خواهد داشت.

اهمیت پیگیری

فشار خون بالا در کودکان باید جدی گرفته شود و نیاز به پیگیری منظم دارد تا از بروز مشکلات بلندمدت مانند بیماری‌های قلبی و کلیوی در آینده پیشگیری شود.

والدین باید در صورت مشاهده هرگونه نشانه‌های مرتبط با فشار خون بالا یا اگر فشار خون بالا در خانواده وجود دارد، با پزشک مشورت کنند. اقدامات به موقع می‌تواند به حفظ سلامت کودک در درازمدت کمک کند.