۱۵ خطر زایمان سزارین برای مادر و نوزاد

همه ما می دانیم نرخ سزارین در سراسر جهان و به ویژه در ایالات متحده در حال افزایش است. سازمان بهداشت جهانی نسبت به افزایش تعداد سزارینها به خصوص در مواردی که انتخابی بوده و غیر ضروری است، ابراز نگرانی شدید می کند. آنها می گویند که مرزهای بهداشت و سلامت زایمان بیش از حد دستخوش تغییرات شده و سزارین نباید بیش از ۱۰ تا ۱۵ درصد از کل زایمان ها را تشکیل دهد.

در ایالات متحده، تقریباً یک سوم زنان سزارین می شوند و حداقل نیمی از آنها به صورت انتخابی انجام می شود و ضرورتی در کار نیست. در این مقاله ۱۵ خطر زایمان سزارین را عنوان می کنیم تا مادران عزیز اطلاعات بیشتری در مورد این نوع زایمان داشته باشند.

کارشناسان می گویند این شرایط مولود یک روند نامطلوب اجتماعی رو به رشد است که به طور بالقوه می تواند در درازمدت پیامدهای بسیار خطرناکی داشته باشد. اکثر زنانی که سزارین را انتخاب می کنند، می گویند که این کار را انجام می دهند چون از درد حین زایمان طبیعی می ترسند.

بسیاری از آنها نیز به سادگی می گویند که این انتخاب توسط پزشک آنها انجام شده و آنها خودشان تصمیم نگرفته اند. برخی دیگر فقط می خواستند بتوانند تاریخ دقیقی را برای تولد فرزندشان برنامه ریزی کنند. اما فارغ از هر دلیل، محققان می گویند که اکثر زنان در مورد تصمیم خود اطلاعات کافی ندارند. آنها معمولاً پیامدهای احتمالی جراحی شکم را درک نمی کنند و اغلب بر این باورند که زایمان برنامه ریزی شده ایمن تر از زایمان واژینال است.

البته در بعضی موارد نیز سزارین کاملاً ضروری بوده و با داشتن ویژگی صرفه جویی در وقت به دلایلی کاملاً موجه انجام می شود. در واقع در جراحی های انتخابی، زنان مسلماً حق انتخاب خود را دارند، اما منتقدان اغلب فکر می کنند اگر بسیاری از مادران بهتر مطلع شوند و با تحقیقات علمی ای که اثرات منفی سزارین بر روی یک نوزاد را تبیین نموده است، بیشتر آشنا شوند بسیاری از آنها ممکن است خودشان به سرعت تجدید نظر کنند. آنها ممکن است دلایل معنی داری پیدا کنند که در صورت عدم وجود ضرورت پزشکی، از خیر سزارین بگذرند. در زیر ۱۵ مورد آنها ذکر شده است :

۱۵ – عادت سزارین به نسلهای بعد تسری پیدا می کند

به گفته یک گروه کوچک از محققان اتریشی و ایالات متحده آمریکا، تعدد سزارین در زنان، در طولانی مدت می تواند تکامل فرزندان ما را تحت تاثیر قرار دهد. دانشمندان به موازات افزایش آمار سزارین متوجه تغییر در فرزندان انسان شده اند: تولد نوزادان با سرهای بزرگتر. این مطالعه بر این عقیده است که چنین سازگاری ای با روش های طبیعی امکان پذیر نخواهد بود. راهکار جلوگیری از این مساله این است که تولد از یک کانال طبیعی یا همان واژن انجام شود.

پیش از وجود سزارین، نوزادانی که سرشان بیش از حد بزرگ بود، نمی توانستند به روش طبیعی متولد شوند و در بسیاری از مواقع زنده نمی ماندند. این که نوزاد در رحم و یا در طول زایمان فوت کند، تحول ژنتیکی را که به تولد موجوداتی دارای سر بزرگتر از حد نرمال بینجامد، همانجا متوقف خواهد کرد. هنگامی که فرزند با صفت خاصی (سر کوچک) متولد نشود، صفت فوق تا زمانی که یک نسخه بهتر در دسترس باشد، حذف می شود یا تغییر می یابد. دانشمندان می گویند از آنجایی که ما از طریق جراحی سزارین در ژنتیک مداخله کرده و از وراثت این صفات طبیعتی جلوگیری می کنیم، خود این عوارض را به وجود می آوریم.

به عبارت دیگر، تعداد زیاد سزارین به این معنی است که تعداد نوزادانی که با سر بزرگ متولد می شوند، بیشتر می شود و این عامل شیوع صفاتی است که طبیعی نیست و این موضوع احتمالاً به این پیام منتهی می شود که نسل های آینده همچنان نوزادانی با سرهایی دارند که برای عبور از کانال تولد بسیار بزرگ هستند. ماحصل این مورد در آینده می تواند یکی از این دو چیز باشد : ۱) نسل های آینده ممکن است تولد واژینال نوزاد را غیرممکن بدانند و تنها قادر به موفقیت در زایمان سزارین باشند. یا ۲) تعداد بیشتری از موارد سقطهای مکرر در اواخر بارداری، تولد نوزادان مرده و مرگ جنین در هنگام زایمان به علت سرهای بیش از حد بزرگ را داشته باشند.

۱۴ – نوزاد سزارینی بیشتر خطر ابتلا به چاقی دارد

در حال حاضر مطالعات بسیاری انجام شده است که نشان می دهد اطفالی که به وسیله سزارین متولد شده اند با خطر چاقی در هر برهه از زندگی خود بیشتر مواجه هستند. این نوزادان ۱۵% بیشتر از نوزادانی که طبیعی متولد شده اند، برای مبارزه با اضافه وزن در بزرگسالی دردسر دارند. همچنین نوزادان سزارینی در مقایسه با خواهران و برادران خود که به روش طبیعی متولد شده اند، ۶۴% بیشتر مبتلا به اضافه وزن هستند.

اطلاعات ارائه شده نتیجه تحقیقاتی است که اثرات سزارین در نوزادان را برای ۱۶ سال مورد مطالعه قرار داده است. گرچه متولد شدن از یک مادر چاق در سزارین از عواملی است که کودک نیز چاق به دنیا بیاید، اما این تنها عامل تعیین کننده نیست. مطالعات جدید نشان می دهد که نوزادانی که به طور واژینال متولد نمی شوند، در معرض برخی از میکروبیوم ها در کانال تولد قرار نداشته اند که این می تواند مشکلاتی را در متابولیسم و سلامت روده آنها ایجاد کرده و به طور بالقوه اختلالات وزنی بیشتری در نوزادان سزارینی ایجاد کند.

۱۳ – خطر بیشتر ابتلا به آسم

مطالعات نشان می دهد نوزادان سزارینی بیش از طبیعی ها احتمال دارد که آسم داشته باشند. مهم نیست که جراحی برنامه ریزی شده بوده یا ضرورتاً پیش آمده باشد، نوزادان آسیب دیده اغلب احتمال آسم شدید دارند که ممکن است مستلزم بستری شدن، استفاده از یک داروی استنشاق در سن ۵ سالگی و گاهی اوقات مرگ و میر باشد. البته مطالعه انجام شده توسط انجمن آمریکایی آثار درازمدت را مد نظر داشت. محققان می گویند که این اطلاعات، تنها اطلاعات موجود در این رابطه هستند و هنوز با اطمینان نمی توان گفت که سزارین عامل اصلی افزایش اخیر خطر ابتلا به آسم در نوزادان باشد. البته این اثبات شده است که مداخله جراحی در طول بارداری و زایمان گاهی ضروری است و زندگی را نجات می دهد، اما نگرانی در مورد تعداد زیاد سزارین که ممکن است انتخابی یا غیر ضروری باشد، وجود دارد.

۱۲ – کودک نمیتواند میکروبیوم های مادر را دریافت کند

اطلاعات جدیدی در سال ۲۰۱۶ منتشر شد که دنیای بارداری و زایمان را متحول می کرد. به طور معمول، به نظر می رسد که سزارین امن تر از تولد واژینال در بسیاری از موارد است. اما، حقیقت این است که ما ممکن است بسیاری از زوایای پنهان آن را کامل یا درست ندانیم. اطلاعات جدید علمی نشان داد که نوزادان در معرض دوز خوبی از باکتریهای ضروری در کانال تولد هستند که ممکن است برای آنها در زندگی بیرون از رحم ضروری باشد.

نوزادان متولد شده از جراحی سزارین در معرض این میکروب هایی که به اصطلاح میکروبیوم نامیده می شوند، قرار نمی گیرند. عدم وجود این گونه باکتریها در هنگام تولد، می تواند اثرات طولانی مدت و پیامدهای بهداشتی زیادی در ارتباط با عملکرد سیستم ایمنی بدن داشته باشد. خوشبختانه، تحقیقات لازم در حال حاضر آغاز شده است، آزمایشی برای اینکه آیا نوزادان سزارینی می توانند همان مزایای نوزادان طبیعی را به سادگی و از طریق قرار گرفتن در معرض میکروبیوم های واژن مادر دریافت کنند یا خیر.
یک نمونه از شرکت کنندگان تحت نظارت قرار گرفتند و این کار به شیوه مصنوعی برایشان انجام شد ولی برای تشخیص اینکه آیا این نوع مداخله سودمند است یا خیر، تحقیقات بیشتری لازم است.

۱۱- خطر بالای لوسمی کودکان 

با توجه به اطلاعات جدید حاصل از تحقیقات روی سرطان، می تواند یک رابطه جدید بین سزارین و لوسمی لنفوبلاستیکی وجود داشته باشد. این ارتباط فقط مربوط به سزارین های از قبل برنامه ریزی شده است و با موارد اورژانسی یا با لوسمی حاد میلوئید ارتباطی ندارد. این تجزیه و تحلیل ها از بیش از ۱۳ مطالعه جداگانه جمع آوری شده اند. ذکر شده است که نوزادان سزارینی به میزان ۲۳% در معرض خطر ابتلا به این سرطان لنفوبلاستی هستند.

برخی از توضیحات احتمالی درباره دلایل آن به سطوح بالای کورتیزول هورمون استرس در طول زایمان مصنوعی، به علاوه عدم قرارگیری در معرض میکروبیومی است که نوزادان واژینال در معرض آن قرار دارند. باور کنونی این است که کنترل کودک از قرار گرفتن در معرض کورتیزول در هنگام تولد، ممکن است سلول های اولیه لوسمی را از بین ببرد و مانع از رشد آنها شود. تحقیقات بیشتری لازم است تا اطلاعات قابل اعتماد و دقیقتری به ما بدهد. دانشمندان امیدوار هستند که این اطلاعات در پیشگیری از سرطان مفید باشد.

۱۰- کودک بیشتر خطر ابتلا به دیابت نوع ۱ دارد

دیابت نوع ۱ که همچنین به عنوان دیابت نوجوانان شناخته می شود، اغلب در اوایل زندگی ایجاد می شود. بسیاری از عوامل خطر برای این بیماری وجود دارد، اما دلیل و علت واقعی آن شناخته نشده است. مطالعات اخیر نشان داده اند که سزارین، احتمال ابتلا به دیابت نوع ۱ را بالا می برد. این اطلاعات در وهله اول می تواند نشانه ای از چگونگی گسترش بیماری باشد. هنگامی که همه عوامل دیگر خطر نیز در نظر گرفته شد، نوزادان سزارینی به میزان ۲۰% بیشتر از نوزادان واژینال مبتلا به دیابت نوع ۱ بودند.

این اطلاعات از ۲۰ مطالعه جداگانه در سراسر جهان جمع آوری شده است. پزشکان در این تحقیق حدس می زنند که این ممکن است به علت نارسایی واکنش های ایمنی در نوزادان سزارینی باشد که از ابتدا به جای مایع واژن مادر خود، در معرض باکتری های موجود در محیط بیمارستان هستند. آنها توضیح می دهند که سیستم ایمنی بدن مسئول از بین بردن سلول های بتای پانکراس است که در دیابت نوع ۱ یافت می شوند. اختلال در تولد طبیعی ممکن است موجب این نتیجه مضر باشد.

۹- بسیاری از نوزادان سزارینی مبتلا به اختلالات شنوایی موقت هستند

تحقیقات اخیر نشان می دهد که نوزادان سزارینی ۳ برابر بیشتر احتمال شکست در اولین آزمون شنوایی خود را که معمولاً به مدت کوتاهی پس از تولد انجام می شود، دارند. محققان می گویند که این مورد باید به پدر و مادر اطلاع داده شود، اما در مورد آن نباید نگران باشند. به طور کلی، کاهش شنوایی ذکر شده موقت است و ظرف ۷۲ ساعت رفع می شود. به نظر می رسد که نتایج اولیه، تحت تأثیر مایعی است که در سزارین در گوش داخلی باقی می ماند. گمانه زنی بر این است که فرآیندی در هنگام تولد واژینال اتفاق می افتد که به خروج مایع گوش میانی در نوزادان متولد شده به روش طبیعی کمک می کند.

نوزادان سزارینی فواید فوری را به دست نمی آورند، اما انجام غربالگری اضافی که معمولاً برای نوزادانی که در آزمایشات اولیه رد می شوند، تجویز می شود نیز برایشان ضروری نیست. پزشکان می گویند که برخی از موارد فقط در مورد نوزادان سزارینی به مقدار کمی متفاوت است و اگر آزمایش های آنان چند روز به تعویق بیفتد، نتایج بهتر خواهند بود. نکته اصلی این است که والدین باید از احتمال بالای یک آزمون شنوایی شکست خورده مطلع شوند تا مانع از نگرانی های غیر ضروری آنان شود.

۸- خطر بالای بیماری و اختلالات جدی

نوزادانی که از طریق سزارین متولد می شوند، خطر ابتلا به اختلالات سیستم ایمنی بدن و بیماری های مزمن را بیشتر دارند. این اطلاعات از طریق مطالعات علمی و پزشکی بر روی کودکان متولد شده به روش سزارین بین سالهای ۱۹۷۳ و ۲۰۱۲ جمع آوری شده است. کودکان سزارینی بیشتر از نوزادان طبیعی بستری می شوند. بعضی از دلایل آن آسم، آرتریت روماتوئید نوجوانی، اختلال التهابی روده، نقص سیستم ایمنی، لوسمی و اختلالات بافتی است.

نتایج تحقیقات نشان می دهد که نوزادان سزارینی ۴۰% بیشتر احتمال دارد که یک نقص ایمنی داشته باشند و ۱۰% احتمال ابتلا به آرتریت روماتوئید جوانان را نیز بیشتر دارند. دلایل هنوز روشن نیست، اما احساس می شود که مداخله جراحی بر سیستم ایمنی بدن و عملکرد روده تأثیر منفی می گذارد. دانشمندان می گویند که سزارین یکی از عواملی است که با توجه به تأثیرات محیطی که روی ژن ها ایجاد می کند، موجب بیمار شدن کودکان می شود.

۷- تاخیر عملکرد مغز

اکثر زنان هیچ تصوری از این ندارند که سزارین می تواند بر عملکرد مغز نوزادان تاثیر بگذارد. پزشکان در این مورد متوجه شده اند که چنین نوزادانی توجه میدانی کمتری را از خود نشان می دهند. توجه میدانی به این بستگی دارد که چگونه کودک بتواند بر روی یک نقطه خاص تمرکز کند. به این منظور حرکات چشم نوزادان تحت نظارت قرار گرفت تا بدانند که به کجا و به چه مدت توجهشان را جلب می کند. مطالعات نشان داد که در مقایسه با نوزادان طبیعی، نوزادان سزارینی توانایی کمتری برای تمرکز داشتند.

محققان بر این باورند که این اتفاق می افتد زیرا رشد مغزی از روش زایمان تاثیر می گیرد. یافته ها نشان می دهد که تفاوت های شناختی بین نوزادان وجود ندارد، بلکه تفاوت در توانایی تمرکز و توجه داوطلبانه است. هنوز مشخص نیست که چرا سزارین چنین اختلالاتی را در عملکرد مغز ایجاد می کند، همچنین مشخص نیست که این اثرات بلند مدت و برای همه عمر هستند یا خیر.

۶- نوزادان سزارینی بسیار کمتر احتمال دارد که شیر کافی بخورند

با توجه به اسناد کتابخانه ملی پزشکی آمریکا، در هر دو زایمان اضطراری یا برنامه ریزی شده سزارین، در هنگام تلاش برای تغذیه با شیر مادر، در عرضه شیر و پذیرش شیردهی نوزادان در مقایسه با نوزادان طبیعی اختلالاتی وجود دارد. ۷% از مادرانی که از طریق سزارین زایمان می کنند تمایلی به تغذیه فرزندشان با شیر مادر، در مقایسه با ۱ تا ۳ درصد موجود در زایمان طبیعی ها، ندارند.

مادران با سزارین ناخواسته بسیار بیشتر احتمال دارد که به شیردهی ادامه دهند. زنانی که قصد تغذیه کودکشان با شیر خود را دارند و سزارین می کنند، ۴۱ درصد احتمال ابتلا به مشکلات رایج شیردهی را بیشتر از طبیعی ها دارند. از کسانی که خودخواسته سزارین می کنند، احتمال بیشتری وجود دارد تا قبل از ۱۲ هفته پس از زایمان به شیردهی خود خاتمه دهند.

یکی از عوامل مهم این است که نوزادان متولد شده به روش سزارین به احتمال زیاد بلافاصله پس از تولد و یا در فاصله ۲۴ ساعت بعد از زایمان، از شیر مادر تغذیه نمی شوند.
علاوه بر این، نوزادان سزارینی کمتر احتمال دارد تماس پوست به پوست با فرزندشان برقرار کنند، کاری که برای کودک بسیار التیام آور است. معمولاً گزارش می شود که هر دوی تغذیه با شیر مادر و تماس پوست با پوست به دلیل اثرات جراحی برای مادر سزارین شده، ناراحت کننده و ناخوشایند هستند. محققان بر این باورند که اگر زنان در حین حضور در بخش مراقبتهای پس از سزارین، بیشتر به شیردهی تشویق شوند، نتیجه به گونه ای دیگر خواهد بود.

۵- وابستگی احساسی کمتری به مادر

بسیار معمول است که مادر و نوزاد پس از زایمان سزارین به سرعت از هم جدا می شوند یا در برخی موارد حتی قادر به تماس با یکدیگر برای چند ساعت پس از تولد نیستند. مراقبت از نوزاد اغلب توسط یکی دیگر از اعضای خانواده انجام می شود و مادر تحت مراقبت بعد از عمل جراحی قرار دارد. تغذیه با شیر مادر اغلب ممکن نبوده و یا راحت نیست و بهبودی مادر زمان خواهد برد. اینچنین است که اغلب مادامی که مادر برای تغذیه اولیه در دسترس نیست، به این نوزادان شیر خشک داده می شود.

متأسفانه این اختلالات می تواند پیامدهای پایداری در پیوند مادر و کودک داشته باشد. هورمون های مهم توسط مادر و نوزاد در هنگام تولد و بعد از یک ساعت از آن منتشر می شوند. هنگامی که تماس به تأخیر بیفتد، این هورمون هایی که موجب وابستگی و دلبستگی می شوند، زمان خود را برای توسعه پیوند طبیعی بین مادر و نوزاد از دست می دهند. به همین دلیل، بسیاری از مادران پس از سزارین، یک تلاش مضاعف را برای ارتباط با نوزادان خود گزارش می دهند.

۴- خطر بیشتر مشکلات تنفسی

خطر ابتلا به عوارض تنفسی در نوزادان سزارینی برنامه ریزی شده، به میزان قابل توجهی بالاتر از نوزادان متولد شده به شیوه طبیعی است. با توجه به برنامه ریزی های انجام شده برای سزارین، نوزادان احتمال بیشتری برای زایمان زودرس دارند، حتی اگر سن بارداری بیش از ۳۷ هفته باشد. هنگامی که اجباری برای سزارین پیش می آید، قبل از اینکه مادر به موعد زایمان طبیعی برسد، خطر زیادی وجود دارد که ریه های کودک هنوز به طور کامل توسعه نیافته باشند. به همین علت، انواع خاصی از عوارض تنفسی می توانند در طول و بلافاصله پس از زایمان ایجاد شوند.

مسائل می تواند کاملاً جدی بوده و اغلب نیاز به پذیرش در محل مراقبت های پیشرفته بیمارستان داشته باشند. در واقع، سندرم اختلال تنفسی که معمولاً به سزارین مرتبط می شود، می تواند منجر به بستری تا ۲۶ روزه نوزادان شود. لذا نگرانی های جدی نسبت به افزایش تعداد سزارینهای برنامه ریزی شده و افزایش تعداد نوزادان پیش از موعد و کم وزن متولد شده رو به افزایش است. احتمال محاسبه غلط یک یا حتی چند هفته در بارداری وجود دارد و همین ممکن است به یک برنامه ریزی اشتباه برای تولد یک نوزاد نارس سزارینی منجر شود.

۳- استرس و شوک بیشتر

بعضی از پزشکان می گویند که نوزادان خودخواسته سزارینی، به خصوص آنهایی که زودتر از موعد برای زایمان تحریک می شوند، مقدار قابل توجهی از تأثیر شوک را تجربه می کنند. از دیدگاه آنها، هنگامی که مادر به طور طبیعی زایمان نمی کند، نشانه ای از این است که نوزاد هنوز آماده نشده تا از رحم خارج شود. به عبارت دیگر، بعضی از نوزادان ظاهراً قبل از اینکه آماده شوند، به دنیا می آیند. در نتیجه، برخی از نوزادان سزارینی تمایل به عقب نشینی دارند.

کارشناسان می گویند که اکثر والدین و متخصصان قادر به تشخیص کودک آرام و راحت از کودکی که دچار شوک شده، نیستند. این پدیده ممکن است توضیح دهد که چرا یک کودک به ظاهر آرام به طور ناگهانی برای مدت زمان طولانی غیر قابل تحمل می شود، زیرا او در شوک بوده است. بخشهای اورژانس سزارین مکانیسم های تنش زای مختلف دارند، به طوریکه درد زایمان معمولاً به طور طبیعی اتفاق می افتد اما خود زایمان خیر. مداخله پزشکی در این مواقع ضروری است و معمولاً در مادر، سطح بالایی از استرس و اضطراب وجود دارد. البته، متاسفانه این هورمون ها به نوزاد نیز منتقل می شوند و می توانند منجر به مشکلات مشابه در ارتباط با استرس و تروما شوند.

۲- خطر آسیب کودک با چاقوی جراحی

بسیاری از این مشکل هراس دارند و ما صادقانه امیدواریم که هرگز چنین اتفاقی نیفتد. اما حقیقت ترسناک این است که هزاران نوزاد در طول تولد سزارین زخمی می شوند. اغلب جراحات به صورت می رسد، زمانی که جراحان به طور تصادفی کودک را با چاقو می برند. سر معمولاً در نزدیکی نقطه برش قرار دارد و متاسفانه گاهی اشتباه رخ می دهد. موارد زیادی در مورد نوزادانی که علامت های اینگونه روی سرشان دارند، وجود داشته و گاهی اوقات نوزادان نیاز به جراحی پلاستیک اضطراری پیدا می کنند.

در صورت بروز چنین مشکلی اکثر والدین شوکه می شوند و معمولاً هرگز به آنها اطلاع داده نمی شود که این یک خطر احتمالی است. متأسفانه، نزاع برای احقاق حق نیز معمولاً به سود جراحان است، زیرا جراحان معمولاً در برابر این نوع قضایای مبتنی بر حادثه، محافظت قانونی می شوند و پیش از جراحی رضایت نامه لازم را از والدین دریافت می کنند.

۱-نمرات آپگار پایین

تست آپگار اولین آزمایش برای نوزادان است و تعیین می کند که آیا کودک نیاز به کمک های پزشکی دارد یا خیر. این ارزیابی وضعیت کودک سریع و متعلق به ۱ و ۵ دقیقه پس از زایمان اوست. این تست شامل یک ارزیابی از ظاهر کودک، پالس، پاسخگویی، فعالیت عضلانی و تنفس اوست. هر جنبه ای از آزمون ۲ نمره دارد و اوضاع کلی کودک به این امتیاز اضافه می کند که هر چه امتیاز بالاتر باشد، وضعیت نوزاد بهتر است.

نوزادان با امتیاز ۳ یا کمتر نیاز به مراقبتهای ویژه دارند و نوزادان با نمرات ۴ تا ۶ ممکن است به نوعی از کمک های تنفسی نیاز داشته باشند. متأسفانه، نوزادان سزارینی در معرض تحرکات مفید واژنی نیستند و علاوه بر این، ممکن است از ناراحتی ناشی از تولد پیچیده و نامانوس خود در معرض آشفتگی قرار بگیرند. این بدان معنی است که نوزادان فوق احتمال بیشتری برای نمره آپگار پایین داشته و نیاز به نوعی مداخله پزشکی دارند.