آموزش صحبت کردن، فرآیندی است که از بدو تولد کودک و با تجربه استفاده از اصوات مختلف توسط کودک آغاز می ‎شود . معمولا تا 2 سالگی ، بیشتر کودکان واژگان زیادی آموخته و می ‎توانند کلمات را به منظور ابراز نیازهای خود بیان کنند . در این قسمت از گهوارک به ارائه روند مناسب آموزش سخنوری به کودک و راه هایی برای تشویق او به ارتباط برقرار کردن خواهیم پرداخت .

از تولد تا 3 ماهگی

در این مرحله کودک صدای شما را می ‎شنود و سعی در تکرار این اصوات دارد . شما می‎ توانید در انجام این کار به او کمک کنید :

برای کودک خود آواز بخوانید :

آواز خواندن برای کودک حتی از قبل از تولد نقش زیادی در عادت دادن گوش او به شنیدن صداهای مختلف دارد زیرا او حتی در داخل شکم شما نیز صدای تان را می‎شنود.

با کودک خود و یا در حضور او با سایر افراد اطرافتان صحبت کنید :

درست است که او معنی دقیق کلمات را درک نخواهد کرد اما با این حال شنیدن صدای شما و دیدن لبخندتان او را هیجان زده خواهد کرد و او همچنین از شنیدن و دیدن افراد دیگر نیز لذت خواهد برد .

محیطی ساکت و آرام برای فرزند خود ایجاد کنید :

نوزادان به بازی کردن و ایجاد سر و صداهای مختلف در محیطی عاری از هرگونه سر و صدای تلویزیون ، رادیو و یا ضبط نیازمندند .

از 3 تا 6 ماهگی

در این دوره فرزند شما سعی در درک نحوه ارتباط های کلامی افراد با یکدیگر دارد . شما با انجام این کارها می‎ توانید به او در صحبت کردن کمک کنید :

• کودک خود را در فاصله نزدیک به خود نگه دارید تا بتواند به چشمان شما خیره شود .

• با او همراه با لبخند حرف بزنید.

• سر و صداهایی که فرزندتان از خود در می ‎آورد را تکرار کنید.

• در صورت تلاش او برای تکرار کلمات شما ، کلمه مورد نظر را دو مرتبه تکرار کنید .

  از 6 تا 9 ماهگی

کودک شما در این دوره سعی در ایجاد صداهای مختلف و بازی با اصوات گوناگون دارد . برخی از این کلمات عبارتند از "بابا" یا "دادا". کودک با شنیدن صدای شاد شما لبخند زده و با شنیدن صدای عصبانی ، گریه می ‎کند و یا ناراضی به نظر خواهد رسید . در این مرحله شما با انجام این کار ها می‎ توانید به فرزند خود در درک بهتر کلمات کمک کنید (حتی اگر هنوز نتواند آن ها را به زبان بیاورد):

به او کمک کنید تا دست خود را به همراه موسیقی نواخته شده ، روی صفحه حرکت دهد.

به فرزندتان اسباب بازی بدهید و چیزی در مورد آن به او بگویید .

او را مقابل آینه قرار دهید و از او بپرسید "این کیه؟" ؛ سپس نام او را تکرار کنید .

از فرزند خود سوال بپرسید . برای مثال از او بپرسید " هاپو کجاست ؟"؛ اگر واکنشی نشان نداد، به او نشان دهید که سگ عروسکی او کجاست.

از 9 تا 12 ماهگی

کودک شما در این دوره شروع به درک کلمات ساده خواهد کرد . اگر در حین انجام کاری به او بگویید "نه نه" ، متوقف شده و به شما خیره خواهد شد . اگر کسی از او بپرسد "مامان کجاست ؟"، او به دنبال شما خواهد گشت . او با اشاره و زبان بدن خود سعی در انتقال پیامی به شما خواهد داشت .

برای مثال وقتی به شما نگاه می‎ کند و دستان خود را بالا می ‎برد ، سعی در انتقال این پیام که می ‎خواهد بغلش کنید به شما خواهد داشت . شما می ‎توانید با تکان دادن دست خود به او بیاموزید که چگونه با شما خداحافظی کند .

از 12 تا 15 ماهگی

نوزادان در این دوره شروع به استفاده از کلمات می‎ کنند . آن ها صحبت کردن را با استفاده کلمات ساده ای مانند "بابا" و یا "دَدَ" برای رفتن به گردش ، آغاز می ‎کنند . در این دوره بیشتر بچه ها توانایی استفاده از 1 یا 2 کلمه را دارند و بیش از 25 کلمه را درک می ‎کنند .

برای مثال اگر از او اسباب بازی بخواهید ، برای شما خواهد آورد . او می‎ تواند بدون استفاده از کلمات و تنها با استفاده از دستان خود و ادای برخی اصوات ، چیزی از شما بخواهد . شما با انجام کارهای زیر می ‎توانید به او در بیان کلماتی که توانایی تلفظ آن ها را ندارد کمک کنید :

1. در مورد اشیائی که از آن ها استفاده می ‎کنید با کودک خود صحبت کنید و به او فرصت دهید تا نام آن ها را تکرار کند.

2. از کودک خود درباره اشکال موجود در نقاشی های کتاب داستان سوال کنید و به او فرصت دهید تا نام آن را بگوید .

3. وقتی کودکتان موفق به بردن نام اشیا می ‎شود به او لبخند بزنید و برایش دست بزنید . چیزی درباره آن شیء به کودکتان بگویید . برای مثال " اون سگ رو ببین ! چقدر بزرگه ! دمشو نگاه کن "

4. در مورد چیز هایی که فرزندتان علاقه بیشتری به آن ها نشان می ‎دهد با او صحبت کنید . به او فرصت دهید تا کلمات شما را تکرار کند .

5. در مورد کارهای روزمره خود با او صحبت کنید . برای مثال "دوست داری کدوم لباستو بپوشی ؟"، " شیر یا آبمیوه می ‎خوری ؟"

6. در مورد کلمه هایی که کودکتان از آن ها استفاده می ‎کند ، صحبت کنید . برای مثال وقتی می گوید توپ ، شما بگویید " اون توپ بزرگ و قرمز مال توئه "

7. عروسک ها و اسباب بازی های مورد علاقه کودکتان را در مکالمه هایتان دخیل کنید . برای مثال بگویید " نازنین دوست داره با ما بازی کنه . به نظرت بلده برامون غذا درست کنه ؟"

از 15 تا 18 ماهگی

کودک شما در این دوره از حرکات پیچیده تری برای ایجاد ارتباط با شما استفاده خواهد کرد و به تلاش خود در ساخت واژگان بیشتر ادامه خواهد داد . او ممکن است دست شما را بگیرد ، با شما به سمت قفسه کتاب برود و به یک کتاب اشاره کند تا با یکدیگر آن را بخوانید . شما با انجام کارهای زیر می ‎توانید به فرزندتان در برقراری ارتباط با خودتان کمک کنید :

• به او بگویید "بینیتو به من نشون بده "؛ سپس به بینی خود اشاره کنید . این کار را در مورد انگشتان دست ، پا، چشم، زانو وغیره نیز انجام دهید .

• یکی از اسباب بازی های کودکتان را پنهان کرده و از بخواهید که آن را پیدا کند . به او در انجام این کار کمک کنید و در این لذت شریک شوید .

• وقتی کودکتان به شما چیزی داد ، در رابطه با آن با او صحبت کنید ، مثلا اگر به شما کتابی داد از او تشکر کنید و عکس های آن را به او نشان دهید .

  از 18 ماهگی تا 2 سالگی

  کودک شما در این دوره قادر به دنبال کردن دستورالعمل ها بوده و می ‎تواند کلمات را در کنار هم قرار دهد مانند "ماشین برو" یا "آب بده" . او همچنین در این دوره شروع به انجام بازی هایی می‎ کند که باعث توسعه زبان گفتار او می ‎شوند. با انجام کارهای زیر می ‎توانید به تقویت مهارت های ارتباطی کودک خود کمک کنید:

  • از فرزند خود کمک بخواهید. برای مثال از او بخواهید که فنجانش را روی میز بگذارد یا کفش هایش را نزد شما بیاورد .

  • برای فرزند خود شعر بخوانید و از او بخواهید که آنچه که در محیط اطراف خود می ‎بیند را برای شما نام ببرد .

  • کودک خود را تشویق کنید تا در مورد اسباب بازی های خود با سایر هم سن و سالانش صحبت کرده و ارتباط برقرار کند.

  • با فرزند خود عروسک بازی کنید ، برای عروسک هایش غذا درست کنید و تلفنی حرف بزنید یا سایر عروسک ها را به مهمانی دعوت کنید .

    از 2 تا 3 سالگی 

  مهارت های ارتباطی کودکتان از 2 تا 3 سالگی با تقویت لب های او توسعه پیدا خواهد کرد و او می‎ تواند کلمات بیشتری را برای ایجاد جملات ساده در کنار هم قرار دهد . برای مثال او می‎ تواند بگوید "مامان خداحافظ" .

  او همچنین در این دوره قادر به پاسخگویی به سوالات ساده مانند "خرست کجاست ؟" نیز می ‎باشد . تا 36 ماه آینده فرزندتان توانایی پاسخگویی به برخی سوالات پیچیده تر مانند "وقتی گرسنه ای چه کاری انجام می ‎دی ؟" را کسب خواهد کرد . او در این دوره بازی های خیالی بیشتری انجام می دهد ، مانند رفتن به محل کار ، تعمیر ماشین اسباب بازی و مراقبت از عروسک ها.

  شما در این دوره با انجام کارهای زیر، قادر به کمک به فرزندان در ساخت جملات پیچیده تر و کارهای مهم تر خواهید بود :

  1. به فرزندتان نام و نام خانوادگی اش را بیاموزید.

  2. در رابطه با تعداد، اندازه و شکل اشیاء مختلف از او سوال کنید.

  3. از فرزند خود سوالاتی بپرسید که جواب آن ها "آره" و یا "نه" نباشد . برای مثال بگویید " وای چقدر کرم اینجاست ! چندتا کرم اینجاست ؟ اونا دارن کجا می ‎رن ؟"، سپس صبر کنید و منتظر شنیدن جواب او باشید . در صورت لزوم می ‎توانید بگویید "من 5 تا کرم می ‎بینم . به نظرت اونا می ‎خوان برن پارک یا مغازه ؟"

  4. از فرزندتان بخواهید تا داستان کتاب مورد علاقه اش را برایتان تعریف کند . از او بپرسید "چه اتفاقی برای او 3 تا خوک کوچولو افتاد ؟" خواندن کتاب به توسعه زبان گفتار کودکتان کمک خواهد کرد . او را به کتابخانه ببرید و به سلیقه خودش برایش کتاب بخرید . او از انجام این کار با شما لذت خواهد برد .

  5. بازی های تخیلی و سرگرم کننده انجام دهید. بازی کردن و نقش آفرینی ، فرصت های غنی برای استفاده و یادگیری زبان در اختیار فرزندتان قرار خواهد داد .

  6. فراموش نکنید که فرزندتان هنوز به محیطی آرام نیازمند است که این موضوع فقط مختص زمان خواب او نیست . تلوزیون و رادیو را خاموش کنید و بگذارید کودکتان از بازی کردن ، آواز خواندن و صحبت کردن با شما در محیطی آرام لذت ببرد.