علل هرزه خواری در کودکان و راههای درمان آن

 به اختلال هرزه خواری در کودکان پیکا نیز گفته می شود

  نشانه‌های بارز اختلال هرزه خواری در کودکان می‌توان به خوردن مواد غیر خوراکی در طول یک ماه به صورت مکرر اشاره کرد.

اختلال هرزه خواری یا بیماری پیکا در کودکان
اختلال هرزه خواری که به آن پیکا نیز گفته می‌شود، شاید از ذهن شما به دور باشد اما تقریباً هر کودکی به آن مبتلا است. وقتی کودکان در خردسالی اقدام به خوردن خاک، گچ و مو می‌کنند، اصطلاحاً می‌گوییم به هرزه خواری مبتلاست.

این که کودکان هر چیزی را در دهانشان می‌گذارند، به دلیل کنجکاویشان است. آن‌ها می‌توانند مواد را از طریق مزه، دسته بندی کنند؛ زیرا مزه کردن، اولین معیار تشخیص برای آن‌ها است. اما اگر کودک به طور مکرر اقدام به خوردن مواد غیر خوراکی و غیرمفید کند، از اختلالی به نام پیکا رنج می‌برد. پیکا می‌تواند در طولانی مدت عارضه‌های فیزیکی، عاطفی و سلامتی برای کودک ایجاد کند. به همین دلیل، پیشگیری یا تلاش برای درمان زود هنگام می‌تواند برای کودک بسیار مفید باشد. دلایل متعددی برای بروز رفتار هرزه خواری در کودک وجود دارد. در برخی مناطق، وجود چنین رفتارهایی به دلیل سندرم ریشه فرهنگی است؛ در صورتی که پیکا، بیشتر به دلیل کمبود مواد معدنی، ویتامین ها و مسائل بهداشت روان ناشی می‌شود.

 شن خوردن از علائم هرزه خواری کودکان است

هرزه خواری یا پیکا نوعی اختلال تغذیه‌ای است که در آن بیشتر کودکان در روز به صورت مکرر اقدام به خوردن مواد غیر خوراکی می‌کنند. بارزترین نمونه در این بیماری، خوردن شن توسط کودکان است. قطع به یقین، بیشتر والدین این مورد را تجربه کرده‌اند.
نمونه‌های مصرفی غیر خوراکی می‌توانند شامل کثیفی‌ها، شن، کاغذ، رنگ، گچ، مو، چوب و... باشند. اگر برای این اختلال، راه‌حلی اندیشیده نشود، ممکن است مشکلات جدی در سیستم‌های گوارشی و تأخیر در رشد کودک به وجود آورد و از آن جا که ممکن است کودک به مدت طولانی در چنین وضعیتی قرار بگیرد، می‌تواند به رشد کودک آسیب‌های جدی وارد کند.

 بارزترین نمونه  هرزه خواری در کودکان تمایل  آنها به خوردن شن می باشد

 هرزه خواری یا پیکا به چه میزان در کودکان رایج است؟
چشیدن دنیا برای کودکان بسیار لذت بخش و جالب است. زمانی که کودکان دندان‌ در می‌آورند، این لذت برایشان چند برابر می‌شود و دوست دارند چیزهای جدیدتری را برای جویدن پیدا کنند. البته باید توجه داشته باشید اگر کودک چیز غیر قابل خوردن را در دهان بگذارد، به این معنی نیست که حتماً اختلال پیکا دارد.

اختلال هرزه خواری شاید، چندان وحشتناک نیز تلقی نشود؛ پس بهتر است آن را اکتشافات نرمالی بدانید که کودک در دوره طبیعی کنجکاوی خود انجام می‌دهد. نام پیکا یا هرزه خواری زمانی می‌تواند به صورت رسمی به فرد داده شود که در دوره 8 ماهگی تا 24 ماهگی، تمایلات ثابت و بادوامی به خوردن چیزهای غیر خوراکی در بازه زمانی بیش از یک ماه نشان دهد. البته در موارد محدودی نیز، پیکا نشان دهنده اوتیسم در کودکان است. همچنین، در کودکان دارای معلولیت‌های رشدی و ذهنی به وفور مشاهده می شود.

یکی از علل هرزه خواری در کودکان جلب توجه می باشد

علل هرزه خواری در کودکان
علت‌های پیکا در کودکان را می‌توان به این موارد نسبت داد:
• طعم خاص وسیله‌ها
• فقدان مواد معدنی بدن نظیر روی یا آهن (کرم قلاب یا بیماری سلیاک نیز می‌تواند دلیل این امر باشد.)
• اختلالی که به OCD یا عادت وسواس اجباری مشهور است.
• عدم تعادل مواد شیمیایی مغز
• جراحت یا آسیب در مغز
• جلب توجه
• بی توجهی یا محرومیت مادر

چگونه می‌توان هرزه خواری (پیکا) را در کودکان تشخیص داد؟
گفتنی است هیچ تست خاص و مشخصی برای تعیین این اختلال وجود ندارد و پزشک متخصص تنها از طریق سابقه پزشکی می تواند وجود این اختلال را تشخیص دهد. البته باید در این زمینه با پزشک بسیار صادق بود و تمامی مواد غیر خوراکی مصرفی توسط کودک از زمانی که عادت خود را شروع کرده، صادقانه گفته شود تا پزشک تشخیص درستی دهد. اگر این عادت بیشتر از یک ماه طول کشد، می‌توان آن را پیکا نامید. اگر قبل از تبدیل این اختلال به عادت، از  پیشرفت کامل جلوگیری شود، جای هیچ نگرانی وجود ندارد.

معمولاً پزشکان در چنین موقعیتی یک تست خون تجویز می‌کنند تا سطح روی و آهن کودک مشخص شود. بسیاری از پزشکان معتقدند کمبود آهن موجب چنین اختلالی می‌شود. پس همواره با پزشک خود برنامه‌ غذایی مناسبی را هماهنگ کنید تا از سوء تغذیه، جلوگیری شود وگرنه اختلال پیکا را به همراه خواهد داشت.

مشکلات ناشی از هرزه خواری در کودکان
این اختلال هرزه خواری در کودکان می‌تواند آسیب‌های جدی به آنها وارد کند. از جمله این آسیب‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
• سمیت سرب (که منجر به مشکلات خونی، کلیوی، عروقی، غدد درون ریز و نقص‌های عصبی می‌شود.)

• مشکلاتی در دستگاه گوارش (از موارد خفیف مانند: یبوست گرفته تا موارد شدید و مضر مانند: خونریزی)

• کمبود مواد مغذی (به خصوص روی و آهن) 

• مشکلات دندانی (مانند دندان‌های پوک و شکسته)

 هرزه خواری کودکان قابل درمان است

راهکارهای مؤثر برای درمان اختلال هرزه خواری در کودکان
معمولاً زمانی که پیکا از تعادل میان مواد غذایی خارج شود، پزشکان مکمل‌های معدنی و ویتامین‌ها را تجویز می‌کنند. اما علاوه بر این موارد، راهکارهای دیگری نیز وجود دارد که معمولاً برای درمان هرزه خواری در کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این موارد عبارتند از:

1. معمولاً زمانی که پیکا یا اختلال هرزه خواری از مشکلات بهداشت روانی ایجاد می‌شود، پزشکان، تراپی یا دارو یا هر دو را تجویز می‌کنند.

2. از آن جا که پیکا بیشتر در بی توجهی به کودک یا غفلت از آن به وجود می‌آید، پس توصیه می شود بیشتر بر روی مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی او کار کنید و سعی در افزایش آن‌ها کنید.

   3.سعی کنید با پر کردن یک جعبه از خوراکی‌های متنوع، کودک را از هرزه خواری بیاندازید. در این صورت، کودک جعبه را جایگزین می‌کند.

3. زمانی که کودک چنین رفتاری را از خود نشان می دهد، هرگز با او با خشونت رفتار نکنید؛ چون همان‌طور که گفتیم، مراحل طبیعی کنجکاوی او است. برای جلوگیری از چنین رفتاری در کودکتان، سعی کنید از اقدامات تقویت کننده مثبت استفاده کنید.

اقدامات پیشگیرانه بیماری هرزه خواری در کودکان
پیشگیری از چنین اختلالی قبل از به وجود آمدن آن امکان ندارد؛ پس سخت‌گیری نکرده و اجازه دهید کودک مراحل رشد خود را به طور طبیعی طی کند و اصلاً در این مراحل دخالت نکنید. بهترین کار برای پیشگیری یا تشخیص چنین اختلالی، آن هم در مراحل بسیار اولیه و مبتدی، کارهای زیر است:

1. گسترش آگاهی:باید آموزش‌های صحیحی از این اختلال، عادت‌های غذایی سالم کودکان در اختیار زوج‌ها قرار گیرد.

2. توجه به رژیم غذایی کودک:برای کودک یک رژیم غذایی استاندارد و سالم مهیا کرده و به آن توجه کنید.

3. ارتباط، کلید حل مشکل:به کودک خود توجه کرده و همواره با او ارتباط برقرار کنید.

4. ارزیابی معمولی:برای مشخص شدن هرگونه مشکلات سلامتی که منجر به اختلال هرزه خواری می‌شود می‌توانید به طور مرتب با پزشک خود همراه شوید.

5. سلامت بمانید:به کودک بیاموزید همواره مواد غذایی سالم مصرف کند و از آیتم‌های غیر خوراکی خودداری کرده و در مقابل آن‌ها مقاومت کند. شما می‌توانید از طریق روانشناسی شرطی‌سازی، به خوبی این تشویق یا پرهیز را به کودک ارائه دهید.

6. بدانید چه کاری باید انجام دهید:

   گر یک لحظه هم در سلامت روان کودک شک داشتید، حتماً باید در رفع و حصول اطمینان از آن قدم بردارید، در غیر این صورت منجر به عواقب بسیار بدی از جمله پیکا خواهد شد

علائم هرزه خواری
همان‌طور که گفتیم، کودکان مبتلا به پیکا به مدت یک ماه مواد غذایی غیر خوراکی را مصرف می‌کنند. معمولاً کسی که به پیکا مبتلا است، مواد زیر را به طور مکرر مصرف می‌کند:
• یخ
• صابون
• دکمه
• خاک رس یا شن
• مو
• ته سیگار
• خاکستر سیگار
• خاک
• رنگ
• چسب
• کاغذ
• گچ
• مدفوع

عوارض جانبی هرزه خواری چیست؟
خوردن چنین مواد غذایی ناسالمی می‌تواند باعث بروز شرایط خطرناک زیر برای کودکان شود:
•  مسمومیت‌های مختلف مانند: مسمومیت از سرب
•  عفونت‌های انگلی
• انسداد روده
• خفگی

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
با اولین شک به کودک باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. پیکا می‌تواند باعث مشکلات دندانی، عفونتی، مشکلات هاضمه و مسمومیت شود. به محض اینکه از این مشکل اطمینان حاصل کردید، برای رفع آن هر چه در توان دارید، انجام داده تا مشکلات جبران ناپذیری رخ ندهد.

در برخی موارد، مبارزه با پیکا و رفع آن می‌تواند بسیار راحت باشد اما در مقابل مواردی نیز وجود دارد که باید با روش‌های حرفه‌ای و پیشرفته به کاهش پیکا در کودکان اقدام شود.
صبر، از جمله معیارهای اساسی در جلوگیری و رفع این اختلال است که باید بتوان آن را به خوبی در خود و کودک تقویت کرد. در طول دوره بهبود باید همواره مثبت باشید و به طور مؤثر به فرآیند درمان کمک کنید.