پوشیدن لباس کودک
راه حل : روش پیشگیری، دور کردن
1 - همواره برای پوشاندن لباس یا در آوردن آن وقت بگذارید. درست است که بزرگسالان این کار را به سرعت انجام می دهند و با آن هیچ مشکلی ندارند، در صورتی که لباس پوشیدن برای کودکان نوعی کار محسوب می شود که باید آن را سر فرصت و با حوصله انجام دهند.
2 - لباسی را که کودکتان باید بپوشد، از شب قبل مشخص و آماده کنید، با این حال گزینه های متعددی را به او پیشنهاد ندهید؛ زیرا برای کودکانِ نوپا انتخاب، معنایی که در ذهن ما بزرگسالان تداعی می شود، ندارد. آنان ممکن است حتّی از لخت بودن یا این که شلوارشان را سرشان کنند، لذّت ببرند؛ بنابراین دو گزینه کافی است - یا این یا آن - و فقط به کودکان از بین دو لباسی که خودتان مناسب می دانید، اجازه انتخاب دهید. شاید در ابتدا این کار برایتان کمی دشوار به نظر آید، امّا اگر مشکل را اصولی و از پایه حل نکنید، لباس پوشاندن به خردسالان، وقت و انرژی زیادی از شما می گیرد.
3 - به بچه های سه ساله از بین لباس های مناسب که برحسب شرایط و فصل در نظر گرفته اید، سه گزینه را پیشنهاد دهید.
4 - او را در لباس پوشیدن مشارکت داده، کارهای ساده ای به وی محوّل کرده و تشویقش کنید تا خودش لباسش را بپوشد.
5 - در تمام مدت لباس پوشیدن، فرزندتان را با دادنِ راهنمایی های ساده و مثبت یاری نموده و به لباس پوشیدن حالت تفریح بدهید. تعریف و تمجید از وی را هم فراموش نکنید.
6 - اگر لباس پوشیدن همچنان مشکل ساز و همراه با پرخاش، امتناع و رفتارهای ناپسند دیگر و حتی بهانه گیری است، شیوه دور کردن را در پیش بگیرید و البته هشدار و توضیح را هم فراموش نکنید.
مشکل : فرزندتان در لباس پوشیدن وسواس به خرج می دهد
گاهی کودکانِ نوپا نسبت به لباس هایشان حساس می شوند، یعنی لباس هایشان باید بسیار مرتب بوده یا ویژگی خاصی - به طور مثال رنگ ها یا نقش های بخصوص - داشته باشد. اگر کودکتان اغلب در لباس پوشیدن با شما همکاری می‌نماید ( البته متناسب با سنش ) و لباس پوشیدن را به نبردی تمام عیار بین خواستۀ خودش و شما تبدیل نمی کند، گاهی می توانید به او اجازه این کار را بدهید چون این گونه لباس پوشیدن برای او نوعی بازی محسوب می شود اما توجه داشته باشید، پوشیدن لباس ناجور یا به اصطلاح اجق وجق نباید بیش از حد تکرار شود، زیرا در آینده کودک را با مشکل مواجه می سازد و در این صورت کشمکش ها، مدت ها ادامه می یابد. گاهی بچه ها به لباسی خاص بیش از لباس های دیگر علاقه دارند و دایم آن را می پوشند که بهتر است مراقب باشید؛ زیرا برخی مواقع همین لباسِ محبوب هم دردسر آفرین می شود.
روش پیشگیری
1 - به حساسیّتِ کودک در مورد لباسش توجه داشته باشید؛ اگر این کار برنامۀ همیشگی او شده است یا سبب جنجال و دردسر می شود، از همان ابتدا اجازۀ شکل گیری چنین رفتاری را ندهید.
2 - وقتی متوجه می شوید که فرزندتان در مورد لباس هایش دچار وسواس شده یا اصرار دارد، فقط لباس محبوبش را بپوشد، حق انتخاب - بین دویا سه گزینه - را از او بگیرید. لباسی را که باید فردا بپوشد، از شب قبل مشخص کنید و لباس دردسرساز را هم کنار بگذارید؛ برای مثال بگوید : (( این لباس باید شسته شود )).
3 - وقتی کودک بدون دردسر لباسش را می پوشد او را تشویق کنید، برای این منظور با دادن ستاره در جدول پاداش، وی را مورد تشویق، تأیید و تمجید قرار دهید.
شستشو و نظافت
شستن دست و صورت، استحمام، مسواک زدن، کوتاه کردن ناخن ها و شانه کردن موها هم مانند پوشیدن و در آوردن لباس جزء کارهای روزمره زندگی هستند. بیش تر کودکان آب را دوست دارند و برای شالاپ و شولوپ در دستشویی یا حمام نیاز به تشویق ندارند؛ بنابراین جز نظارت و کمک، فقط باید این کارها را بارها و بارها به آنان یادآوری نمایید. زیرا وقتی کودکان مسواک نمی زنند یا دست و صورت شان را نمی شویند، به این دلیل نیست که از پاکیزگی خوششان نمی آید یا به نظافت اهمیتی نمی دهند، بلکه علت آن فراموش کردن این قبیل مسائل است. یعنی از یاد می برند که باید دست و صورتشان را بشویند.
1 - اگر می خواهید کودکتان دست و صورتش را بشوید، حمام برود یا مسواک بزند، پیش از فرا رسیدن زمان این کارها، بارها و بارها این مسئله را برایش یادآوری کنید. کودکان دوست ندارند که بازی آنان را ناگهان متوقف کنید و آنان را به حمام ببرید.
2 - خواستۀ خود را به صورت سؤال مطرح نکنید؛ برای مثال اگر بگویید : (( نمی خای بری دندونات رو مسواک بزنی )) یا (( می شه بری دستاتو بشوری )) او را تشویق می کنید تا بگوید (( نه نمی خام )) یا (( نه نمی شه )). روش درست این است که به او بگویید: (( ازت می خوام بری دست و صورتت را بشوری )).
3 - طبیعی است وقتی فرزند پنج ساله و خواهر یا برادر سه ساله اش همزمان دندان هایشان را مسواک بزنند، بیش تر توجه شما را به بچه کوچک تر معطوف باشد، بنابراین برای پیشگیری از تلاش کودک بزرگ تر برای جلب توجه شما، از او بخواهید روی مسواک خواهر یا برادر کوچک ترش خمیر دندان بگذارد ( مشارکت او را در کارها ) و به خاطر این کار هم از او حسابی تعریف کنید.
4 - به کودکان فرصت بدهید، شما را هنگام مسواک زدن دندان ها، شانه کردن موها، شستشوی دست و صورت و ... تماشا کنند. کودکان با تماشای کارهایتان بیش از صحبت ها و توضیح هایی که می دهید، مسائل را یاد می گیرند. بخصوص اگر وقتی کودکتان شما را تماشا می کند، برایش توضیح بدهید که به چه علت این کار را انجام می دهید.
5 - از آواز خواندن و نقش بازی کردن نیز استفاده کنید : (( ما این جوری صورتمون رو می شوریم ، می شوریم، می شوریم؛ ما این جوری مسواکمون رو می زنیم، می زنیم، می زنیم )).
6 - در پایان مسواک زدن از فرزندتان بخواهید باز هم مسواک زدن را ادامه دهد تا اگر خمیر دندان روی دندان هایشان باقی مانده، پاک شود. در ضمن فراموش نکنید؛ کودکان به مقدار کم یا به عبارتی فقط به اندازه یک دانۀ نخود به خمیر دندان احتیاج دارند.
7 - بعضی از بچه ها از شستشوی سرشان متنفرند، زیرا از اینکه آب داخل دهان و بینی آن ها برود یا شامپو چشمشان را بسوزاند، ترس و واهمه دارند و یا اینکه چون مجبورند چشمشان را بندند، دچار دلهره و ناراحتی می شوند. پس اجازه بدهید؛ کودک شما را هنگام شستشوی سرتان تماشا کند و برای او علت استفاده از شامپو یا صابون را توضیح دهید. برخی کودکان از اینکه آب از روی سرشان به صورتشان بریزد، ناراحت می شوند. در این صورت می توانید از مانعی ( مثل دست خودتان ) برای جلوگیری از آب و کف روی صورت او استفاده کنید. گروهی از بچه ها نیز از دوش حمام واهمه دارند که برای رفع این مشکل بهتر است، با یک کاسۀ کوچک روی سرشان آب بریزید.
8 - همیشه یک کف پوش پلاستیکی کف حمام پهن کنید تا کودک تان لیز نخورد. در ضمن پوست کودکان بسیار حساس است بنابراین از مناسب بودن حرارت آب مطمئن باشید. برای شستن دست و صورت و مسواک زدن ، یک صندلی زیر پای او قرار دهید تا بتواند صورتش را در آینه ببیند، زیرا وقتی بچه ها خود را در حال انجام کاری می بینند، آن کار را بهتر یاد می گیرند.
9 - در هر حال بعضی کودکان از حمام کردن لذت نمی برند؛ به این موضوع اهمیت بدهید و سعی کنید که به علت آن پی ببرید. گاهی دلیل عدم تمایل به استحمام، این است که شما تمام بچه ها را با هم و همزمان به حمام می برید. اگر کودک شما از آب می ترسد، به تدریج ترس او را از بین ببرید تا وی احساس امنیت نماید.
10 - استحمام را با استفاده از اسباب بازی تبدیل به نوعی بازی و تفریح کنید. اجازه دهید، کودکان در حمام بازی کرده و کف و حباب درست کنند. به خاطر بسپارید؛ حمام بهترین مکان برای بازی هایی است که محیط را کثیف می کنند، پس این فرصت ها را در حمام برای فرزندتان فراهم کنید تا هم کارتان کم تر شود و هم حمام رفتن برای آنان جذاب شود. با کودکان در حمام بازی کنید : (( به من نشون بده ماهی چطوری شنا می کنه؟ ))