بثورات پوشكي:

بثورات پوشکی یا "درماتیت پوشک" یکی از مشکلات شایع پوستی در نوزادان است که باعث ناراحتی و تحریک پوست می‌شود. این مشکل معمولاً به صورت لکه‌های قرمز و التهاب در ناحیه پوشک ظاهر می‌شود و می‌تواند به دلیل تماس مداوم با رطوبت، مواد شیمیایی در پوشک یا حساسیت به محصولات مورد استفاده برای تمیز کردن نوزاد باشد. در ادامه به بررسی علل، پیشگیری و درمان بثورات پوشکی نوزادان پرداخته شده است.

علل بثورات پوشکی

1. رطوبت:

   • تماس طولانی مدت با ادرار و مدفوع می‌تواند پوست نوزاد را تحریک کند و باعث ایجاد بثورات شود.

2. اصطکاک:

   • اصطکاک بین پوست نوزاد و پوشک می‌تواند به قرمزی و تحریک پوست منجر شود.

3. حساسیت به محصولات:

   • برخی نوزادان ممکن است به محصولات مورد استفاده برای تمیز کردن ناحیه پوشک (مانند دستمال‌های مرطوب، صابون‌ها و لوسیون‌ها) حساسیت داشته باشند.

4. عفونت‌های باکتریایی یا قارچی:

   • رطوبت و گرمای ناشی از پوشک می‌تواند محیطی مناسب برای رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها ایجاد کند که باعث تشدید بثورات می‌شود.

5. تغییرات در رژیم غذایی:

   • تغییرات در رژیم غذایی نوزاد یا مادر شیرده می‌تواند بر ترکیب ادرار و مدفوع تأثیر بگذارد و باعث تحریک پوست شود.

پیشگیری از بثورات پوشکی

1. تعویض مکرر پوشک:

   • پوشک نوزاد را به طور مرتب تعویض کنید تا پوست او خشک و تمیز بماند. به ویژه بعد از هر بار ادرار یا مدفوع، پوشک را بلافاصله تعویض کنید.

2. استفاده از پوشک‌های مناسب:

   • از پوشک‌های با کیفیت و مناسب استفاده کنید که جذب بالایی داشته باشند و به پوست اجازه تنفس دهند.

3. شستشوی ملایم:

   • ناحیه پوشک را با آب ولرم و یک صابون ملایم و بدون عطر بشویید و با یک حوله نرم و تمیز خشک کنید.

4. استفاده از کرم‌های محافظ:

   • از کرم‌های حاوی زینک اکسید یا وازلین به عنوان لایه‌ای محافظ بین پوست و پوشک استفاده کنید.

5. هوای تازه:

   • اجازه دهید نوزاد برای مدتی بدون پوشک باشد تا پوست او هوای تازه بگیرد و خشک شود.

درمان بثورات پوشکی

1. تمیز و خشک نگه داشتن پوست:

   • ناحیه پوشک را به طور مرتب تمیز و خشک نگه دارید. از دستمال‌های مرطوب بدون عطر و الکل استفاده کنید.

2. استفاده از کرم‌های محافظ و درمانی:

   • از کرم‌های حاوی زینک اکسید، وازلین یا کرم‌های ضد قارچ (در صورت تشخیص عفونت قارچی) استفاده کنید.

3. تعویض نوع پوشک:

   • در صورت ادامه بثورات، ممکن است لازم باشد نوع پوشک یا محصولات تمیزکننده‌ای که استفاده می‌کنید را تغییر دهید.

4. استفاده از داروهای تجویزی:

   • در صورت شدت بثورات یا عفونت‌های باکتریایی یا قارچی، پزشک ممکن است کرم‌های آنتی‌بیوتیک یا ضد قارچ تجویز کند.

5. اجتناب از مواد تحریک‌کننده:

   • از استفاده از صابون‌ها، لوسیون‌ها و دستمال‌های مرطوب معطر و حاوی الکل خودداری کنید.

نکات مهم

1. مراجعه به پزشک:

   • در صورت مشاهده علائم شدید مانند تورم، تاول، زخم‌های باز یا عدم بهبود بثورات پس از چند روز درمان خانگی، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

2. رعایت بهداشت دست:

   • قبل و بعد از تعویض پوشک، دست‌های خود را به خوبی بشویید تا از انتقال باکتری‌ها و قارچ‌ها جلوگیری شود.

تشخيص: مقداري از پوست پوشيده شده توسط پوشك مانند منطقه تناسلي، چين هاي ران‌ها و كفل‌ها قرمز و ملتهب است و نواحي ديگر ممكن است خشك يا مرطوب و يا عرق سوز باشد.

اگر درمان شوند ممكن است به عفونت‌هاي قارچي يا باكتريايي تبديل شوند. عفونت هاي قارچي بيشتر در شيرخواراني كه آنتي بيوتيك دريافت مي كنند ديده ميشود كه باكتريهاي خوب روده را از بين مي‌برند. عفونتهاي قارچي ابتدا اكثرا به صورت نقاط ريز و سپس تبديل به دمل‌هاي چركي قرمز توپر مي‌شوند.

عفونت‌هاي باكتريايي معمولا ضايعات ترشح دار زرد رنگ يا كورك‌هاي چركي ايجاد كرده و ممكن است با تب همراه باشد.

ادرار و مدفوع آبكي زياد نوزادان علت اصلي بثورات پوشكي است. پوشك‌هاي داراي جذب زياد نيز مانع آن نخواهد شد و اگر پوشک زياد كثيف بماند احتمال بثورات زياد است. پوشک حتي به ناحيه نشيمنگاهي شيرخواران داراي پوست حساس نيز ممكن است آسيب برساند حتي در صورت تعويض مرتب. شيرخواران بزرگتر در صورت مصرف آنتي بيوتيك براي يك بيمراي ممكن است دچار اسهال و بثورات پوشكي شوند.

راه درمان

تميز و خشك نگه داشتن و تعويض مكرر پوشک و در صورت گرم بودن هوا باز كردن پوشک در مكان تميز براي تسريع فرآيند بهبودي.

دکتر فرهت میگوید گاهي حتي با خشک نگه داشتن مشكل ادامه مي يابد كه در اين صورت بايد مارک پوشك و مواد شوينده را عوض كرد. بثورات معمولا بعد از 3 يا 4 روز برطرف ميشود. در صورت ادامه يا انتشار و رفتن به سمت وخامت از كرم مخصوص يا پماد زينك اكسايد براي چند روز استفاده كنيد. تجويز دارو به عهده پزشک مي باشد.

پيشگيري

بهترين كمک و دفاع خشک نگه داشتن محل است. براي اين منظور مراحل ذيل را انجام دهيد:

• تعويض پوشک بعد از ادرار يا مدفوع
• پاك و خشك كردن ناحيه تناسلي كودک پس از هر بار اجابت مزاج
• ناحيه نشيمنگاه را با پماد محافظت نماييد ولي از مصرف پودر تالك يا پودر بچه اجتناب نماييد. چون ممكن است وارد ريه‌هاي كودک شود.
• پوشك را محكم را نبنديد و راهي براي تهويه هوا بگذاريد.
• براي تشخيص منشا آلرژي غذايي زماني كه كودک به خوردن غذا و جامد ميكند بين اضافه كردن يك ماده غذايي جديد چند روز زمان بگذاريد تا عامل آلرژي را تشخيص دهيد.

نتیجه‌گیری

بثورات پوشکی یک مشکل شایع اما قابل پیشگیری و درمان در نوزادان است. با رعایت نکات بهداشتی، تعویض مکرر پوشک و استفاده از محصولات مناسب، می‌توان از بروز این مشکل جلوگیری کرد و در صورت بروز، با روش‌های مناسب به درمان آن پرداخت.