نوزاد | صفحه 14

استفاده از پستانک به هیچ وجه برای نوزاد و شیرخوار توصیه نمی‏شود.
دلایل: کودکی که گریه می‏کند ممکن است مشکل داشته باشد و پستانک مشکل شیرخوار را حل نمی‏کند. پستانک هرگز جایگزین بغل کردن و نوازش کودک نمی‏شود و نمی‏تواند به او آرامش واقعی ببخشد.

امروزه خوشبختانه بیشتر نوزادان لاستیک می‏شوند، البته هنوز هم این تصور غلط که قنداق بهتر از لاستیک است در برخی خانواده‏ها وجود دارد.
ناحیه تناسلی شیرخوار به دلیل تماس با ادرار و مدفوع، گرما و رطوبت موضعی و اصطکاک پوست با کهنه و لاستیک در معرض آسیب سوختگی است، که به دلیل همراه بودن با خارش و سوزش می تواند باعث بی‏قراری و ناراحتی کودک شود.

شیر مادر غذای طبیعی برای شیرخواران است و آنها بایستی در 6 ماه اول فقط از شیر مادر تغذیه شوند. پس از این دوره غذاهای كمكی مورد نیاز خواهد بود. برای اطمینان از اینكه شیرخواران به خوبی رشد كنند و سالم باشند، بسیار اهمیت دارد كه بدانیم چه غذاهایی را، چه مقدار و چند بار در روز به آنها بدهیم.

منظور از تب، درجه حرارت بالای 37/8 درجه سانتی‏ گراد است که توسط دماسنج‏ های طبی اندازه ‏گیری می‏شود. گاهی پدر و مادر دست خود را روی بدن کودک گذاشته و بدن او را گرم احساس کرده و گمان می‏ برند تب دارد که نادرست است.

اسهال عبارت است از دفع مدفوع شل و آبکی بیش از سه تا چهار نوبت در شبانه روز. همان‏طور که قبلا اشاره شد ، کودکانی که با شیر مادر تغذیه می‏شوند ممکن است روزانه شش تا هشت نوبت هم دفع مدفوع داشته باشند که اسهال تلقی نمی‏شود و نیاز به درمان ندارد. گاه دیده می‏شود یک شیرخوار سالم به دنبال هر بار مصرف شیر مادر دفع مدفوع دارد که والدین بعضا به غلط و خودسرانه شروع به مصرف داروهای مختلف می‏کنند که ممکن است عوارض خطرناکی در پی داشته باشد.

سرما‏خوردگی شایع ‏ترین بیماری عفونی در شیرخواران است، ممکن است 5 تا 8 نوبت در سال تکرار شود. علایم کلی آن عبارتند از: تب، آبریزش بینی، ترشحات چشم‏ ها و سرفه ، بیماری معمولا ظرف 2 تا 3 روز خود به خود بهبود می یابد.

بیشتر والدین در شش ماهه اول زندگی فرزند خود، منتظر درآمدن دندان ‏های او هستند که این انتظار گاهی با نگرانی‏ های فراوانی همراه می‏شود. برخی تصور می‏کنند اگر دندان کودک دیرتر درآید تاخیر در رشد یا تکامل او خواهد بود. برخی فکر می‏کنند درهنگام بیرون زدن دندان، کودک مبتلا به تب، سرماخوردگی، اسهال و استفراغ شده که سبب بروز مشکلات مراقبتی و درمانی می‏شود.

تمامی شیرخواران و کودکان باید از روز اول پس از تولد بر اساس جداول و برنامه‏های مشخص شده از سوی وزارت بهداشت واکسینه شوند، چرا که بهترین و موثرترین راه برای پیشگیری از بیماری‏های عفونی خطرناک واکسیناسیون است.

هیچ کس نمی‏خواهد عمدا به کودکی آزار برساند، ولی سوانح مختلف گاهی سبب بروز آسیب‏های شدیدی در اطفال می‏شوند. حوادث کوچک، که قسمتی از روند طبیعی رشد و تکامل همه اطفال بوده، غیرقابل اجتنابند و در واقع راهی هستند برای شناخت دنیای اطراف و کسب تجربه. در حوادث جدی‏ تر اغلب کوتاهی از جانب بزرگترهاست که یا به طور مستقیم سبب بروز حادثه می‏شوند و یا غیرمستقیم به دلیل عدم پیشگیری صحیح و به موقع مسئول هستند.

تجمع هوا در معده و روده که باعث ناراحتی کودک می شود، نفخ نام دارد. این اتفاق در نوزادانی که هوای زیادی بلع می کنند، مقدار زیادی شیر مصرف می کنند و نیز نوزادانی که تغذیه ناکافی دارند، بیشتر رخ می دهد.

حملات گریه و ناراحتی شیرخوار در ساعات مشخصی از شبانه روز را کولیک گویند. این حملات که ممکن است تا چند ساعت طول بکشد و با گریه نوزاد و مشت کردن دست ها همراه است، با دفع گاز یا مدفوع بهبود پیدا کرده و کودک پس از بیدار شدن مشکلی ندارد.

گریه راه ارتباط نوزاد با محیط اطرافش و اطلاع رسانی به والدین می ‏باشد؛ یک نوزاد سالم بین یک تا دو مرتبه در روز و هر بار حدود 5 تا 10 دقیقه گریه می کند و این مسئله امری طبیعی است.

نوزادان معمولا در روزهای اول زندگی دچار زردی می شوند؛ زردی در روز سوم بروز پیدا کرده و اغلب تا هفته اول خود به خود بهبود می یابد. دلیل ایجاد زردی عدم تکامل کافی کبد در هنگام تولد است.

مقاومت بدن نوزادان در برابر بیماری ها کم است و اگر علائم بیماری جدی گرفته نشود و فورا نسبت به درمان اقدام نشود، می تواند منجر به مرگ آن ها گردد.

رشد مناسب شیرخواران و کودکان، نشانه خوبی از سلامتی می ‏باشد و توقف یا تاخیر رشد ممکن است علامت هشدار دهنده بیماری‏ های خطرناک باشد.وزن، قد و دور سر سه پارمتری هستند که برای تعیین میزان رشد اندازه گیری و ارزیابی می شوند.

چند روز پس از ترخیص نوزاد از بیمارستان باید جهت انجام معاینات پزشکی به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که علائم خطرناکی در وی مشاهده کردید این معاینه باید بلافاصله پس از ترخیص صورت گیرد.

درجه حرارت اتاق نوزاد باید بین 22 تا 28 درجه سانتی گراد (به طور متوسط 24 سانتی گراد) باشد؛ با توجه به این دما باید جنس و میزان لباس نوزاد را انتخاب کنید. در چنین شرایطی پوشانیدن یک یا دو لایه لباس نخی کافی است.

خواب نوزاد یکی از اصلی ترین مواردی است که در وضعیت سلامتی و رشد نوزاد موثر است. یک نوزاد در ماه اول زندگی تا 16 ساعت در روز می خوابد؛ با افزایش سن کودک، ساعات خواب او کمتر شده و مدت بیشتری بیدار می‏ ماند.

حمام کردن نوزاد بلافاصله پس از تولد مشکلاتی چون آسیب به پوست نوزاد، کاهش درجه حرارت بدن نوزاد و آسیب های ناشی از استتفاده از مواد شیمیایی چون صابون و شامپو را به همراه دارد. به همین دلیل باید به توصیه های پزشکی که در این باره شده است توجه کنید.

بند ناف رابط بین جنین و مادر در داخل رحم است و اکسیژن و مواد غذایی از این طریق به جنین منتقل می شود. بعد از تولد بند ناف قطع می شود اما تا پیش از آن باید به توصیه های بهداشتی عمل کنید.